- Chúng tôi lội bộ hơn 1 giờ xuyên rừng và thêm 3 giờ loanh quanh trong khu rừng già ẩm ướt vắng lạnh, không một bóng người. Cuối cùng tận mắt tận tay được nhìn và sờ vào cây ngải yêu với bao huyền thoại của bà con Cơ Tu được gìn giữ như một “bửu bối” của người phụ nữ giữa đại ngàn…

 

Vào rừng tìm cây thương, cây nhớ

 

Đã từ rất lâu, dễ cũng hơn 20 năm, tôi đã được nghe chuyện kể miền rừng với những tình tiết rùng rợn về tục trả đầu, về chuyện bùa phép thư người cũng như bùa ngải của người miền rừng. Trong trí nhớ non nớt của mình, tôi đã hình dung một thế giới của bao điều bí ẩn. 

 

Băng suối, vượt đèo đi tìm bùa yêu! Ảnh: Hoàng Anh.

 

Đã rất nhiều lần tôi lên vùng biên ải Tây Giang, sống ở rừng nhiều ngày, nhưng chưa bao giờ tận mắt nhìn thấy khu rừng hoang vắng chỉ cách thị trấn Tơ Viêng của huyện Tây Giang hơn 1 giờ lội bộ, khi theo chân người đàn bà kỳ bí để diện kiến và nghe kể về thứ cây ngải thương ngải nhớ.

 

Khu rừng mà bà Điệp đưa tôi vào chỉ cách làng khoảng chừng hơn 1 giờ lội bộ qua nhiều con suối. Đây là khu rừng hoang mà theo người đàn bà này bảo là đầy linh thiêng, từ lâu bà bí mật trồng cây ngải yêu. Bà Điệp là người dẫn đường, nhưng đi như gió đẩy về phía trước khiến tôi thỉnh thoảng phải gọi bà ơi ới mới theo kịp bước chân. 

Vừa đi, bà Điệp vừa lẩm bẩm trong miệng như đang niệm thần chú. Trên gương mặt bà, một cảm giác như là sự tiếc nuối của bà đã đưa tôi vào khu rừng thiêng này.

 

Vừa đi, đôi tay bà chốc chốc lại lấy chiếc rựa gọt nhẵn nhụi đầu gậy lồ ô như để trấn an mình. Dường như, trong suy nghĩ của bà, bà sợ vì đã lỡ cho tôi theo vào khu rừng thiêng, sợ thần linh trách mắng.

 

Hơn 3 giờ loanh quanh trong rừng vạch lá và dây leo để tìm lối đi, cuối cùng tôi cũng được bà Điệp đưa đến một khoảnh rừng rậm. Theo ám hiệu của bà Điệp, tôi hiểu đây là nơi bà cần tìm đến để giúp tôi lấy lá của cây ngải yêu mà bà đã bí mật trồng từ cách đây nhiều chục năm.

 

Cả khu rừng vắng lặng đến rợn người, bốn bề mây núi chập chùng, không một vết chân người. Chỉ có tiếng nước róc rách của một con suối nghe rất gần. Bà Điệp tiến đến một mô đất xum xuê toàn cây dại, trịnh trọng vạch từng ngọn lá như cố tìm vật thiêng được cất giữ nơi đây.

 

Lẩn khuất trong bụi cây là "bùa yêu" huyền thoại. Ảnh: Hoàng Anh.

 

Bà đặt lưỡi rựa và đầu gậy lồ ô vào một cây thấp lè tè có lá màu xanh hình lưỡi kiếm nằm lẩn khuất giữa những cây khác. Bà nói rất khẽ với Bhling Thị Bới bằng tiếng Cơ Tu với vẻ mặt nghiêm nghị. Tôi tròn mắt, há miệng để chờ đợi cô gái Cơ Tu phiên dịch giúp.

 

Như hiểu được ý tôi, Bới kéo tôi ra bên gốc cây thì thầm vào tai tôi dịch lại tiếng kinh rằng: Bà Điệp bảo "đây là cây ngải yêu tao trồng đã lâu lắm rồi. Có mua không thì tao hái”.

 

Vẫn với bộ mặt nhàu nát của kẻ thất tình, tôi bảo với Bới rằng không có nhiều tiền để mua. Vậy xin một lá làm bùa liệu bà Điệp có cho không? Và nếu mua thì bao nhiêu tiền? Như hiểu được ý tôi, Bới nói với bà Điệp rằng tôi là thằng người Kinh nghèo kiết xác, đã bị người yêu lừa phỉnh lấy hết tiền mong bà giúp.

 

Suy nghĩ hồi lâu, bà Điệp gật đầu, nhìn thẳng vào tôi và xổ một tràng tiếng Cơ Tu, mà theo phiên dịch của Bới rằng: Để có được thứ lá cây này, mày phải trả cho tao một con heo hết lớn (khoảng 1 tạ thịt), tao mới cho thứ bùa yêu này. Nhưng thấy mày tội nghiệp, tao giúp mày. Nhưng mày phải trả hai con gà trống để tao cúng thần. Nếu không cúng thì bùa không hiệu nghiệm.

 

Tôi gật đầu đồng ý. Nhưng xin bà giúp chỉ cho cách sử dụng thứ ngải yêu này. Bà Điệp cẩn thận đưa lưỡi rựa ngọt sắc cắt một lá đưa cho tôi. Cầm chiếc lá ngải yêu, tự dưng tôi có cảm giác sờ sợ khi nhìn nét mặt kỳ dị của bà Điệp nhìn thẳng vào mình. 

Và tuy chưa tin lắm, nhưng trong tôi vẫn có cảm giác lo sợ mơ hồ rằng, biết đâu thứ cây lá bí mật kia và những điều linh thiêng của chuyện bùa ngải có thể vận vào chính mình...

 

Huyền hoặc bùa yêu

 

Theo lời kể của bà Điệp qua phiên dịch của Bới, loại lá cây mà tôi đang cầm trên tay có tên là Ameer, cùng giống họ với loại cây nghệ, cây gừng. Thời con gái, vì chuyện tình duyên lỡ làng của mình, bà bỏ cả một thời gian dài cất công đi tìm loại cây này tận các bản làng của bà con ở bản Kà Lùm bên đất Lào. Rồi sau đó đem về trồng bí mật ở khu rừng này.

 

Phải mất một hồi năn nỉ, bà mới kể cho tôi nghe chuyện tình duyên trắc trở của mình cũng như hiệu nghiệm của thứ lá cây mà bà vừa trao cho tôi để tìm lại người yêu. Bà kể rằng, nhờ loại cây này mà bà đã cưới đuợc chồng. 

Bà thì thầm: “Lúc đầu hắn (chồng bà) không thương tao. Nhưng tao quá yêu hắn, chờ cho cây mọc phải qua mấy mùa trăng, lợi dụng hắn say, tao đã bứt lá cây này về để trên đầu nằm của hắn. Thế là từ không thương tao, mấy ngày sau nó tìm đến nhà và bảo thương tao. Nhưng phải bí mật vì nếu hắn biết sẽ mất tác dụng và thù ghét mình. Chính nhờ cây ngải này mà tao đã bắt hắn làm chồng…”.

 

Lá bùa yêu! Ảnh: Hoàng Anh.

 

Có được lá ngải yêu trong tay, tôi cố nài nỉ bà Điệp cho tôi xin giống cây này đem về trồng ở vườn nhà. Bà Điệp lắc đầu bảo không được. Bởi, “Dưới mày làm gì còn rừng nữa mà trồng loại cây này…”. Bà Điệp cũng bảo rằng, để trao giống cây này cho người khác phải làm lễ cúng thần. Lễ cúng phải mất nhiều trâu, heo, gà và phải chọn người tin tưởng là phụ nữ mới trao được. Còn đàn ông thì…không bao giờ.

 

Tôi hỏi bà đã chọn được người tin tưởng để trao loại cây ngải yêu này chưa? Bà lắc đầu không trả lời. Nhưng bà đưa cặp mắt già nua đục ngầu nhìn Bới một cách tin tưởng. Tôi hiểu rằng, bà đã chọn lựa rồi, sớm muộn gì bà cũng trao loại cây ngải yêu này cho một cô gái như Bới, khi tuổi bà đã gần đất xa trời về với núi rừng.

 

Bà Điệp dạy cách sử dụng bùa yêu. Ảnh: Hoàng Anh.

Trở về đến làng, tôi xin bà cho ở lại một đêm để bà chỉ dạy cho cách làm ngải yêu và nghe bà kể chuyện về thứ bùa phép này. 

Trong câu chuyện đêm miền rừng, bên bếp lửa trong căn nhà sàn tối om nằm lọt thỏm giữa đại ngàn, bà Điệp kể lại rằng: Ngoài việc dùng lá Ameer để bắt chồng cho riêng mình, sau này bà Điệp còn cho thứ bùa yêu này rất nhiều người.

 

Đó là những người lạ, bà không biết tên, nhưng thỉnh thoảng họ đã trở lại tìm bà, tạ ơn và tặng quà cho bà khi thì bằng tiền, lúc thì tấm thổ cẩm.

 

Chính đứa con gái của bà không mấy nhan sắc, cục mịch nhưng nhờ thứ lá cây kỳ bí này mà bắt được chồng trẻ, khoẻ mạnh. 

Bà dặn tôi rằng, khi đem lá cây này về, dùng tay chà nát rồi lén bỏ vào túi quần áo, dưới chỗ nằm, hoặc xát lên người mà mình thích, lập tức người đó "phải yêu mình".

 

Bà thì thầm vào tai tôi bằng thứ tiếng Cơ Tu, tôi không hiểu được, cũng may nhờ Bới hỏi lại và phiên dịch giúp lời bà dặn rằng: "Để bùa có linh nghiệm, mỗi năm phải làm một lần để bùa không bị phai và sử dụng thứ bùa ngải này phải hết sức cẩn thận. Nếu dùng không đúng người, ngay người thân của mình dính vào cũng sẽ phát huy tác dụng (cũng yêu mình) thì thật là xằng bậy".

 

Trên đường về, tôi cố định hướng để ghi nhớ chỗ mô đất và khu rừng thâm u đang có cây ngải yêu của bà Điệp trồng từ mấy chục năm trước, nhưng vẫn không tài nào nhớ nổi. 

Một phần vì đường rừng âm u, mặt khác, bước chân trần của bà Điệp cứ thôi thúc như muốn xóa dấu vết để mãi mãi thứ báu vật của rừng này chỉ dành cho riêng bà. Mặc dù, tôi là người đầu tiên bà đồng ý đưa vào rừng để tìm thứ bùa yêu mãi mãi là điều bí mật đối với thế giới phụ nữ miền rừng.

• Hoàng Anh 
  
  Kỳ III: Ly kỳ chuyện bùa ngải