Số lượng rùa nước ngọt trên thế giới đang suy giảm với tốc độ báo động, theo một cuộc điều tra mơi đây của Tổ chức bảo tồn quốc tế (CI).

Nhiều loài rùa nước ngọt đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Ảnh: Presstv

Nguyên nhân khiến nhiều loài rùa bị đe dọa tuyệt chủng là do nguồn thức ăn của chúng ngày càng suy giảm và sự gia tăng của nạn buôn bán động vật hoang dã. Ngoài ra, môi trường sống của loài rùa đang ngày càng bị thu hẹp do các đập thủy điện cũng là một nguyên nhân khiến số lượng loài rùa nước ngọt suy giảm mạnh.

"Những loài rùa nước ngọt phải mất 15 đến 20 năm sau khi sinh mới có thể sinh sản. Điều này đồng nghĩa với việc phải mất ít nhất 30 - 40 năm để có một thế hệ rùa mới. Bên cạnh đó, những con rùa con cũng phải đối mặt với rất nhiều nguy hiểm trong giai đoạn chưa trưởng thành”, tiến sĩ Paul van Dijk, giám đốc chương trình bảo vệ rùa nước ngọt và rùa biển của tiir chức CI, cho biết.

Không giống các loài rùa biển, những loài rùa nước ngọt có thể thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau, từ thượng nguồn các con sông, những dòng suối nhỏ cho tới ao, hồ và vùng cửa sông. Một số loài rùa nước ngọt cũng có thể sinh sống tại các vùng đầm lầy hay rừng ngậm mặn.

Tuy nhiên, 11 loài rùa nước ngọt đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng khi số lượng cá thể của những loài này suy giảm với tốc độ báo động trong 2 thập kỷ vừa qua. Nguyên nhân của những loài rùa này là do nạn khai thác rùa nhằm phục cho các nhà hàng đặc sản cũng như để làm thuốc ở các nước châu Á, đặc biệt ở Trung Quốc.

Ngoài ra, môi trường tự nhiên của các loài rùa tự nhiên cũng đang bị tàn phá bởi các đập thủy điện và nguồn nước bị ô nhiễm. Một nguy cơ khác là các rùa nước ngọt tự nhiên cũng đang đối mặt với nguy cơ bị xâm phạm bởi những loài rùa nuôi có bản tính hung dữ và tốc độ sinh sản rất nhanh.

Loài rùa nước ngọt đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng lớn nhất hiện nay là loài rùa mai mềm khổng lồ Rafetus swinhoei. Theo các nhà nghiên cứu, hiện loài rùa này chỉ còn duy nhất 4 cá thể còn sống sót trên thế giới. Những nỗ lực của các nhà khoa học trong việc giúp loài rùa này sinh sản nhân tạo vẫn chưa thành công.

Loài rùa Batagur kachuga từng sống phổ biến ở các con sông lớn thuộc miền bắc Ấn Độ, Bangladesh và Nepal, nhưng do tình trạng thu thập trứng rùa, xây đập và ô nhiễm nguồn nước nên hiện chỉ còn một số cá thể sống ở sông Chambal, miền trung Ấn Độ.

Trong khi đó, một loài rùa Batagur kachuga sống ở hệ thống sông Irrawaddy của Myanmar cũng đã hầu như tuyệt chủng do săn bắt, xây đập và khai thác vàng và  hiện chỉ còn một số cá thể sống ở thượng nguồn sông Chindwin.

Một giải pháp được đưa ra để ngăn chặn nạn săn bắt rùa tự nhiên là phát triển ngành chăn nuôi rùa thịt: “Nhu cầu rùa thương phẩm và dùng trong y học có thể được đáp ứng bằng rùa nuôi. Điều này sẽ giúp giảm đáng kể nạn săn bắt rùa tự nhiên”.

• Hà Hương (Theo BBC)