Những người hùng thầm lặng trên sông

– Hỏi họ, không chịu nói. Hỏi gia đình, kể vỏn vẹn vài câu. Nhưng chính Dũng cùng với hàng chục anh em khác đã làm nên điều kỳ diệu trả lời cho mấy ngày chờ đợi của rất nhiều người: Định vị chính xác vị trí chiếc xe gặp nạn đang nằm dưới đáy sông Lam.

TIN LIÊN QUAN:

Những người hùng thầm lặng

14h ngày 21/10. Chiếc tàu kéo 400 mã lực mạng số hiệu Trường Thành 68 nổ máy, lặng lẽ cặp 2 chiếc xà lan không số hiệu đã tróc hết sơn vỏ sát mạn, rời hiện trường vụ trục vớt chiếc xe khách xuất phát từ Đắk Nông gặp nạn tại huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), xuôi dòng sông Lam đang đục ngầu trong nước lũ.

Cuộc trục vớt chiếc xe ô tô BKS 48K 5868 hoàn tất chiều 21/10 trước sự chứng kiến của hàng vạn người dân Hà Tĩnh.

Cái bắt tay thật chặt như lời chào tạm biệt của những gương mặt xạm đen vì nắng gió, tóc còn vướng đầy bùn đất. Họ không nói tên mình, chỉ là những nụ cười rất tươi trên gương mặt đã bộc lộ sự mệt mỏi. Nhưng họ nói đã làm xong phần việc thiện nguyện của mình, giờ đây cần phải về với gia đình để xem nước lũ đã rút khỏi nhà chưa....

Trên bờ, hàng ngàn người dân vẫn đứng ken đầy trên mỏm núi Hồng Lĩnh, đoạn sát đường Quốc lộ, để xem 2 cánh tay cần cẩu cùng chiếc xe kéo hạng nặng của Bộ tư lệnh quân khu 4 nỗ lực kéo chiếc xe khách lên mặt đường nhựa, nơi đã được lực lượng công an phong tỏa từ lúc nửa đêm để tiến hành phương án trục với.

… 10h sáng ngày 20/10. Khi lễ cầu siêu cho các nạn nhân thiệt mạng, mất tích trong vụ xe khách chìm xuống sông Lam được thực hiện tại cầu Rong thuộc địa phận huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), có 5 người đàn ông từ bên kia cầu Bến Thủy lặng người đứng nhìn những gương mặt đầm đìa nước mắt, khóc nghẹn cả dòng sông vì đợi chờ mòn mỏi suốt 3 ngày qua.

Ngay sau đó, một cuộc hội ý diễn ra chớp nhoáng sau khi họ trở về nhà, và tất cả đồng ý góp công, góp sức để làm công việc thiện nguyện: Hỗ trợ cơ quan chức năng tìm kiếm chiếc xe khách gặp nạn theo cách của họ.

Những cái tên Trường Thành, Hải Long, hay Cẩm lốp, Bình lặn, rồi Sơn chài, Thạnh… sẽ ít người biết tới, bởi họ vẫn muốn được lặng lẽ thực hiện công việc mưu sinh trên sông nước, sau những gì đã làm.

Anh Dũng, tàu Trường Thành 68, dang kể lại cách mà cách anh đã dò tìm ra vị trí chiếc xe gặp nạn dưới đáy sông Lam, theo cách của dân sống bằng nghề sông nước.

… Trưa ngày 20/10, hai chiếc xà lan không số hiệu, vỏ tàu tróc lở được điều động ngược dòng nước lũ sông Lam. Máy xà lan yếu, chiếc tàu kéo 400 mã lực mang số hiệu Trường Thành 68 được huy động để lôi 2 “của nợ” ngược nước lũ đang chảy xiết, đến khu vực xe khách gặp nạn.

Trước đó, những công cụ dò tìm hiện đại nhất cũng đã được lực lượng cứu nạn huy động. Những nhà ngoại cảm cũng vào cuộc giúp đỡ. Khu vực tìm kiếm được mở rộng đến tận chân cầu bến Thủy, rồi kéo dài từ chân cầu bến Thủy ra tận cửa Hội dài chừng 10km. Một khu vực tìm kiếm dài dằng dặc giữa biển nước bao la, với quyết tâm tìm bằng được chiếc xe này có thể đã là cỗ quan tài chung của 20 nạn nhân mất tích.

Dũng, người đàn ông thấp trục, da đen cháy của tàu Trường Thành 68, sáng ngày 21/10, khi tàu này neo làm tiêu để định vị, và cũng là neo để 2 chiếc xà lan tróc lở tiến hành tời chiếc xe khách đang bị lấp đầy bùn đất khỏi đáy sông, vẫn hý hoáy cập nhật tin trục vớt về cho… vợ. Thậm chí, còn lôi chiếc máy ảnh ra nhờ phóng viên chụp 1 kiểu để làm bằng chứng đang đi trục vớt chiếc xe.

Hỏi họ, không chịu nói. Hỏi gia đình, kể vỏn vẹn vài câu. Nhưng chính Dũng cùng với hàng chục anh em khác đã làm nên điều kỳ diệu trả lời cho mấy ngày chờ đợi của rất nhiều người: Định vị chính xác vị trí chiếc xe gặp nạn đang nằm dưới đáy sông Lam.

Khu vực từ nơi chiếc xe gặp nạn về đến cầu Bến Thủy là đoạn đường cong uốn quanh chân núi Hồng Lĩnh. Dưới sông Lam, một dải cát nhô cao phân đôi dòng nước. Xác định chiếc xe không thể trôi qua bờ Bắc, vậy là 2 chiếc xà lan cứ ỳ ỳ chạy song song ven luồng bờ Nam, phía Hà Tĩnh.

2 cánh tay cần cẩu nhấc bổng chiếc xe khách lên, và chiếc xe tải hạng nặng của lực lượng công binh quân khu 4 sau khi hoàn thành nhiệm vụ "trụ" thực hiện tiếp nhiệm vụ kéo.

1.500m dây thừng to bằng cổ tay được dùng nối 2 chiếc xà lan lại với nhau. Để chừng đó dây chìm sâu dưới dòng sông, khi nước lũ đang chảy xiết, cứ 25m dây lại được buộc một cục sắt to nặng từ 30-40kg. Cứ thể, xuôi theo dòng nước sông Lam, từ khu vực chiếc xe gặp nạn, xuôi ra cửa biển.

“Nhưng anh em tin chắc cái xe này chưa qua được cầu Bến Thủy. Bọn tui không được học, nỏ có bằng cấp chi cả, nhưng luồng lạch dưới cái sông Lam này có nhắm mắt bọn tui cũng vẽ ra được, như trong nhà mình có cái chi để chỗ mô. Lạch nó uốn quăn queo thế này, cái xe thì to, nặng mấy tấn, chắc chắn phải mắc lại chứ không trôi xa được”, Dũng kể khi việc trục vớt đang tiếng hành, tiếng tời ba-lăng xích đang hối hả kéo chiếc xe đã được thợ lặn trói nghiến dưới đáy sông treo lên dưới đáy xà lan.

2 chiếc xà lan bò đến địa phận xã Xuân Hồng, cách nơi xe gặp nạn chừng 800m, thì dây thừng căng lên, hai chiếc xà lan giật ngược. Những người đang đứng trên xà lan bổ nhào. Vậy là vướng.

Hai chiếc xà lan quay vòng lại, xoay tròn cuốn dây, trói nghiến vật lạ dưới đáy sông lại. Dây căng, sắt nặng, đang quay trói thì đột nhiên thấy dầu máy ục lên, nổi váng trên mặt nước. Thợ lặn được cử xuống mò. Liên tiếp mấy tốp thay nhau dò tìm dưới dòng nước đục ngầu. Rốt cuộc, Sơn chài là thợ lặn lỳ nhất mò được mặt kính ô tô. Lúc đó là 4h chiều ngày 20/10.

Ngay lập tức, cả 2 chiếc xà lan ghép dây lại. Tàu kéo tách ra. Sử dụng ngay chiếc ô tô làm neo, 2 đầu dây được buộc chặt lại trên một chiếc xà lan tróc vỏ, thả trôi trên nước. Các phương tiện còn lại dẹp vào bờ. Tin tức tìm thấy chiếc xe gặp nạn được thông báo ngay lập tức tới các cơ quan chức năng, sau nhiều ngày chờ đợi.

Trục vớt

Ngay trong đêm 20/10, các phương án trục với đã được họp bàn. 11h đêm 20/10, Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy Hà Tĩnh Hà Văn Thạch, thay mặt chính quyền địa phương, vẫn ngồi ngay tại khách sạn Lam Kiều, nghe người thân các gia đình trình bày nguyện vọng.

Thợ lặn đầu tiên phi xuống dòng sông Lam buộc cáp trói chiếc xe khách lại sáng 21/10. Họ chỉ là những dân chài sống bằng nghề sông nước.

Trước đó, trong một phản ứng cấp kỳ, chính quyền Hà Tĩnh đã quyết định thuê toàn bộ khách sạn Lam Kiều để những người sống sót, sau đó là người thân những nạn nhân đang mất tích tìm tới, lưu trú miễn phí trong thời gian tìm kiếm. Đây là khách sạn gần địa điểm xảy ra tai nạn nhất. Những phóng viên muốn tìm một phòng lưu trú tại đây để tiện di chuyển thực sự phải rất vất vả mới thuyết phục được.

8h sáng 21/10, một chiếc tàu ngược dòng nước xiết, vượt qua chiếc xà lan đang neo bằng ô tô dưới đáy sông, căng dây cáp níu xà lan lại. Đây là neo cố định cho việc trục vớt.

8h30’ ngày 21/10, xà lan chở thợ lặn nổ máy, ra vị trí chiếc xe ô tô gặp nạn. Toàn bộ khu vực hiện trường tổ chức trục vớt đã được lực lượng công an phong tỏa trong đêm, chỉ những người có nhiệm vụ mới có thể tiếp cận sau khi qua 2 cổng kiểm tra.

9h sáng, hàng ngàn người dân đã men theo lối mòn trên núi, tập trung chứng kiến cuộc trục vớt chưa từng có tiền lệ. Nhiều người dân vượt 80km từ Kỳ Anh cũng tìm tới.

20 thợ lặn được huy động, thay phiên nhau ngậm ống thở lao xuống lòng sông đục ngầu nước xiết. Từng công đoạn từ siết dây tời, móc dây cáp, thả xích từ ba-lăng xuống móc vào cáp, kép cáp. 10h sáng, tiếng tời ba-lăng xích rít lên, đều đặn, kéo chiếc xe lên khỏi đáy sông. 10h30’sáng, cáp từ bờ được kéo ra, móc vào xe.

Trên bờ, 2 xe tải hạng nặng của lực lượng công binh quân khu 4 đã chuẩn bị sẵn. Một chiếc đậu sát sườn núi làm trụ, một chiếc kéo. Chiếc tàu kéo Trường Thành 68 cũng gầm vang tiếng máy, căng dây cáp nối với 2 chiếc xà lan làm nhiệm vụ của một chiếc neo nổi giữ cho xà lan không bị trôi, sau khi ô tô đã được nhấc rời hẳn khỏi đáy sông.

Lực lượng CSGT đường thủy Hà Tĩnh đang dìu xác một em bé vừa tìm thấy về điểm tập kết để xử lý y tế trước khi cho gia đình nhận dạng. Có 3 trẻ em được tìm thấy trong xe.

Sau 2 lần đứt cáp do xe quá nặng, cộng thêm sức đẩy của dòng nước, đến 11h50’, chiếc ô tô được kéo vào tới gần bờ, nhô hẳn lên khỏi mặt nước. Hàng vạn người dân vỗ tay, hô vang cả một đoạn sông. Cuộc tìm kiếm tưởng chừng vô vọng giữa mênh mông nước lũ, rốt cuộc cũng đã hoàn tất một cách ngoạn mục, dù trong chiếc xe chỉ còn 10 nạn nhân nằm lại, trong đó có 3 trẻ em. Ai có mặt tại đây từ những ngày đầu vụ tai nạn, chứng kiến những nỗi đau, sự tuyệt vọng của thân nhân người bị nạn, mới biết hết được cảm xúc của người dân, khi xe khách được kéo lên...

Vẫn còn 6 người mất tích, và chính quyền Hà Tĩnh vẫn đang tiếp tục cuộc tìm kiếm của mình, để hoàn thành tâm nguyện của các gia đình nạn nhân.

Anh Hiệu, đến từ Nam Định, là người nhà 2 mẹ con nạn nhân Phạm Thị Cúc (37 tuổi) và cháu Lê Thị Phương Thảo (8 tháng tuổi), đêm 20/10, dù đã gần nửa đêm, vẫn bồn chồn đi lại dọc hành lang tầng 3 khách sạn Lam Kiều. Hỏi chuyện, Hiệu nói vừa vào đến Hà Tĩnh sáng 20/10, biết ngày mai sẽ là một ngày dài, nhưng không thể chợp mắt.

Còn 6 gia đình vẫn đang phải tiếp tục chờ đợi vì 6 nạn nhân vẫn chưa tìm thấy. Chính quyền tỉnh Hà Tĩnh đã thực hiện đúng lời cam kết "sẽ tìm thấy chiếc xe gặp nạn với bất cứ giá nào", như lời ông Phó Chủ tịch tỉnh Nguyễn Nhật hứa.

Trên chuyến xe chuyến xe y tế rời khỏi Hà Tĩnh lúc chiều muộn ngày 21/10, Hiệu đã có thể khóc, khi đưa chị Cúc và cháu Thảo về nhà tại xã Hải Xuân, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Trong khi đó, ông Trần Đăng Lực vẫn phải ở lại Hà Tĩnh, khi trong chiếc xe không nhìn thấy cả con và cháu của mình.

Dù ông nói, khi xe gặp nạn, sau khi thoát ra, ông đã cố gắng níu vào thành xe, hét toang “Khoa ơi, ra nhanh đi con”, nhưng cả con và cháu ông vẫn chui sâu vào trong xe vì quá sợ vì cả đời chưa từng biết tới sông nước.

Dòng nước xiết đêm định mệnh 18/10 đó đã đẩy ông rời khỏi con và cháu mình, tới nay chưa gặp lại.

• Hoàng Sang – Duy Tuấn – Kiều Anh – Trường Minh – Quốc Huy