Cho đến lúc này, danh tiếng của Dell Computer đã đủ khiến nhiều đối thủ phải ghen tị. Vì thế thật khó tin khi nảy sinh một cuộc tranh cãi về việc liệu công ty này có thực sự là một cỗ máy hiệu quả để phát triển cao hơn nữa hay không?

Sở trường của Dell trong việc dễ dàng sản xuất với giá thành phải chăng đồng thời tiêu thụ tốt các sản phẩm đã giúp họ vượt qua được những chu kỳ sụt giảm chi phí công nghệ thông tin suốt nhiều năm qua. Thậm chí có lãi cao trong những giai đoạn ''sốt'' và dần dần chiếm thị phần của các đối thủ như Gateway và Hewlett-Packard.

Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư và nhà phân tích cho rằng Dell không thể kiếm tiền ung dung như vậy mãi. Những tiến bộ trong khâu chế tạo của HP có thể sẽ làm xói mòn lợi thế chi phí thấp của công ty này.

''Dell có thể hiệu quả hơn, nhưng biên độ lãi của họ không cao'', nhà nghiên cứu Roger Kay của IDC nói và so sánh hoạt động kinh doanh PC của Dell với một giếng dầu mà đến một ngày sẽ phải cạn. ''Dell có thể đạt hiệu quả hơn ngoài lĩnh vực kinh doanh PC''. Theo Kay, có thể điều đó giải thích tại sao công ty này đang tìm cách mở rộng - hoặc ít nhất là có tin đồn họ sắp mở rộng - sang các thị trường mới như máy in và dịch vụ.

Song cạnh tranh đang lớn dần và mối đe dọa không phải ai xa lạ: Hewlett-Packard. Nhiều năm trước Compaq Computer đã phát triển các hệ thống lắp đặt theo đơn đặt hàng chẳng kém gì của Dell. Kết quả là doanh số trực tiếp của Compaq đã tăng lên và chi phí giảm đi. �iều đáng nói là Compaq đạt tỷ suất lợi nhuận khá cao từ các hệ thống đó. Trong công ty HP mới (đã sáp nhập Compaq), các hệ thống lắp đặt theo đơn đặt hàng này sẽ được sử dụng để đáp ứng các khách hàng công ty lớn. HP cũng sẽ tổ chức lại các bộ phận cung cấp cấu kiện để hợp lÿ hóa hoạt động và cho phép giảm giá nhiều hơn.

Trong khi các nhà phân tích vẫn cho Dell điểm cao xét về hiệu quả trong khâu chế tạo, một số người lưu ÿ rằng tới nay họ chỉ sản xuất mỗi máy tính và rủi ro sẽ tăng lên khi công ty tung ra các sản phẩm mới. Cách làm của Dell cho đến giờ là thuê lại các hãng chế tạo sản xuất các sản phẩm với số lượng ít, chẳng hạn các công ty thầu sản xuất loại máy tính SmartStep giá rẻ và một số máy tính xách tay cực mỏng cho Dell. Gần như tất cả các nhà phân tích khẳng định họ sẽ vẫn sử dụng các công ty thầu để sản xuất máy in và máy tính bỏ túi vì ngay chính Dell đã giải thể bộ phận nghiên cứu máy tính bỏ túi của họ.

Tuy nhiên, Dell cũng nhìn thấy rằng thuê chế tạo theo hợp đồng có thể là một cách làm hiệu quả, song đổi lại nó khiến cho kết quả tài chính bị xé lẻ và đương nhiên là biên độ lãi cũng thấp hơn. Vì thế dường như Dell đang quay sang chiến lược mới. Rosendo Parra, Phó Giám đốc phụ trách hoạt động tại châu Mỹ của Dell, cho hay công ty này đang đánh giá từng thị trường để xem có bõ công tự chế tạo hay không, và nếu họ thực sự tiến vào một thị trường mới thì sẽ cần sửa đổi các công đoạn nào để việc sản xuất hiệu quả hơn.

''Khi một công ty thuê nguồn ngoài tức là nó thừa nhận rằng không thể làm khá hơn, và công ty hợp đồng kiếm được lợi nhuận. Vì thế chúng tôi đặt ra vấn đề là tại sao không tự làm để giành khoản lợi nhuận đó'', ông khẳng định. ''Hiệu quả hay không phụ thuộc phần lớn vào tư duy. Thành công của Dell không phải là ở công nghệ - đó là biết cách sử dụng công nghệ''.

(Ngọc Anh - Theo News.com)