Trong lịch sử Toà thánh Vatican, các vị giáo hoàng thường ít khi phân biệt rạch ròi giữa phần đạo và phần đời. Người ta đã nói nhiều đến vai trò của vị giáo hoàng này hay vị giáo hoàng nọ trong những biến cố quan trọng của lịch sử. Nhưng Giáo hoàng Jean-Paul II lại là trường hợp khá đặc biệt.

Mới đây, con người đã 82 tuổi, sức khoẻ hoàn toàn suy sụp, không đi nổi mà phải dùng xe đẩy đã tiến hành chuyến xuất ngoại thứ 96 của mình. Ông đến Azecbaidzan và Bungari. Chuyến thăm ở cả hai nơi đều ngăn ngủi, nhưng lại mang ÿ nghĩa chính trị rõ rệt vì chẳng hạn như ở Azecbaidzan, cộng đồng người theo đạo Thiên chúa giáo ở đây nhỏ bé đến mức chẳng đóng vai trò nổi bật gì trong đời sống chính trị - xã hội. Điều mà Giáo hoàng Jean-Paul II muốn làm là trung gian hoà giải giữa Azcbaidzan và Armenia trong cuộc xung đột và tranh chấp ở vùng Berg-Krabach mà từ bao năm nay đã làm mấy trăm ngàn người thiệt mạng và cả triệu người phải rời bỏ quê hương.

Hay như ở Bungari, chuyến thăm của Giáo hoàng không chỉ là chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu Toà thánh Vatican ở đất nước này trong hơn 1.100 năm qua, mà còn được coi là sự hoà giải giữa Vatican và Bungari sau  vụ ám sát Giáo hoàng năm 1981.

Sự phát triển của Nhà thờ, đời sống tinh thần của các con chiên chỉ đóng vai trò phụ trong chuyến thăm này của Giáo hoàng. Vụ bê bối mới đây ở Mỹ liên quan đến một vài cha cố, quan điểm bảo thủ của Giáo hoàng  trong vấn đề phá thai,... và đặc biệt là cuộc sống hiện đại trong tác động mạnh mẽ của những tiến bộ khoa học kỹ thuật, những vấn đề  đặc thù của xã hội công nghiệp phát triển đang đe doạ vai trò của Nhà thờ cơ đốc giáo. Giáo hoàng Jean-Paul II không chỉ theo đuổi mục tiêu  tăng cường vai trò và ảnh hưởng tôn giáo của Nhà thờ, mà còn cả vai trò chính trị. Những cố gắng cải cách Nhà thờ Cơ đốc giáo trong thời gian trị vì của Giáo hoàng Jean-Paul II đến nay cũng nhằm mục đích đó.

Bây giờ, tuổi cao, sức yếu mà Giáo hoàng vẫn lên đường công du vì ông biết quỹ thời gian không còn nhiều mà sứ mệnh ông tự đặt ra cho mình vẫn chưa hoàn thành.

(Lục Quán Anh - VASC Orient)