|
(VietNamNet) - Kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, các món ẩm thực của 21 dân tộc anh em sống ở Lai Châu được giới thiệu tại Hà Nội thật hấp dẫn. Từ cá nướng, cá chua, cá đồ, cho đến măng chua, mướp đắng, nậm pịa... tuy nhiên món cơm lam xem ra là "đặc sản" hút hồn nhiều du khách nhất.
 |
| Ống lam là thân cây nứa non. |
Trước đây khi chưa được thưởng thức cơm lam, tôi hình dung món ăn này phải là thứ cơm đại loại có màu xanh của lá rừng, có hương thơm của cây rừng... nhưng thực ra không chỉ như vậy. Trong một dịp hiếm có, tôi may mắn được thưởng thức món ăn lạ và hấp dẫn này. Ngoài ra qua một người thợ từng có nhiều năm kinh nghiệm nấu cơm lam bày cho cách làm. Theo người thợ đó thì muốn có cơm lam ngon, đầu tiên phải có loại nếp ngon, thứ nếp trồng trên nương, hàng năm thu hoạch vào khoảng tháng 9, tháng 10.
Cách làm món cơm lam không phức tạp nhưng cũng khá cầu kỳ. Bước đầu tiên phải chọn ống lam là thân cây nứa non, dày (chỉ lấy cây mới mọc vài lá ngọn). Sau đó, chặt ống nứa để lại một mấu, tránh làm giập ống lam. Gạo nếp làm cơm lam phải chọn loại nếp trắng, dẻo, thơm, tốt nhất là "khảu tan" (nếp tan), rồi ngâm gạo, vo sạch, rắc ít muối trộn đều rồi cho vào ống lam. Khi cho gạo vào ống lam không được nén quá chặt, không đầy quá mà phải để cách miệng ống lam khoảng 4 - 6cm; sau đó đổ nước cách miệng ống lam 2 - 4cm; lấy lá dong hay lá chuối làm vừa miệng ống, đậy lên phía trên gạo, rồi lấy hai thanh nứa hoặc tre mềm cài hình chữ thập để giữ cho gạo không bị bung ra, khi cơm lam chín kết dính chặt, dẻo.
 |
| Thao tác cho gạo ngâm, nước vào ống. |
Khi các công đoạn trên hoàn tất, đặt ống lam vào bếp lửa đang cháy, đốt ống lam cho đều để cơm lam chín ngon, không bị cháy. Cơm lam chín lấy ra để nguội, róc hết lớp vỏ cháy bên ngoài, dùng tay tước lớp vỏ mỏng, để lộ dần một lớp "giấy" trắng ngà của ống nứa non bọc lấy những hạt cơm thơm dẻo. Khi ăn chú ý nên ăn cả lớp "giấy" đó. Muốn để cơm lam được lâu, dễ vận chuyển, giữ độ dẻo của cơm, người ta chỉ bóc hết lóp vỏ cháy bên ngoài, khi ăn mới bóc tiếp lớp còn lại, giữ được vị thơm ngon đặc biệt của cơm lam. Món ăn này nếu cùng thưởng thức với thịt thú rừng xào, nộm thì ngon tuyệt.
Ngày nay trong khi ở thành thị người ta hay dùng bếp gas, bếp điện, thậm chí là bếp than... để nướng các món ăn thì cơm lam - loại đặc sản được nướng trong than tro ấy vẫn cứ mãi còn tồn tại ở khắp các vùng miền núi, vùng cao, thậm chí tại các đô thị của nước Việt. Bởi nó không chỉ gợi cho người ta nhớ về nét đẹp trong văn hóa ẩm thực truyền thống mà thực sự cơm lam còn là một món ăn tuy được chế biến đơn giản nhưng rất ngon miệng.
| 
