(VietNamNet) - Mẫu phác thảo tượng đài "Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh" của tác giả Nguyễn Đại Bình (Hội Mỹ thuật VN) đã được UBND TP Hà Nội quyết định chọn thay thế cho tượng đài cũ ở Vườn hoa Bà Kiệu...

Mẫu tượng đài Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh bằng bìa dẹt tại Vườn hoa Hàng Đậu

Vị trí đặt tượng cũng đã được quyết định là Vườn hoa Hàng Đậu. Bắt đầu từ chiều nay, tượng bìa dẹt với tỉ lệ 1:1 đã dựng xong tại địa điểm dự kiến (ảnh).

Mẫu tượng đài được chọn mang mã số 05-B2-QT, hình tượng nhân vật gồm một nam vệ quốc đoàn ôm bom ba càng và một nữ chiến sĩ trong trang phục truyền thống, tay vung gươm; mặt sau là một anh bộ đội cầm súng. Bên cạnh là hình tượng những mảng tường đổ nát với dòng chữ "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Hình khối 2 nhân vật kết hợp với trụ đài chung một bố cục hình tháp vươn cao. Dự kiến mẫu này làm bằng chất liệu đá trắng, chiều cao nhân vật 4,5m, bệ tượng và đài có chiều cao 9m.

UBND TP Hà Nội phát động cuộc thi sáng tác mẫu tượng đài để thay mới cho tượng đài cũ với lí do tượng đài cũ không đảm bảo tiêu chuẩn cả về thẩm mĩ lẫn về mặt lịch sử như trang phục, thậm chí đến cả những chi tiết tưởng như đơn giản, là cách cầm bom ba càng của nhân vật anh vệ quốc quân! Theo dõi cuộc thi này, thấy có một chi tiết lý thú đáng quan tâm, đó là đối với trường hợp mẫu phác thảo của cố nghệ sĩ Kim Giao. Kim Giao chính là tác giả của mẫu tượng cũ tại vườn hoa Bà Kiệu. Nhưng để chiều ý của nhiều quan chức thành phố vào thời điểm đó, ông đã phải chịu phận "đẽo cày giữa đường" mà sửa tượng. Do đó, nhiều nhà điêu khắc đã đề nghị lấy lại phác thảo ban đầu của Kim Giao để tham gia cuộc thi sáng tác mẫu mới. Mẫu đó đã lọt vào đến vòng cuối, tức là khi chỉ còn hai mẫu duy nhất thì mẫu của Kim Giao là một. Tiếc thay, tượng đài là thể loại mà trước khi làm phải được biết vị trí đặt. Tượng của Kim Giao làm ra để đặt ở Vườn hoa Bà Kiệu, vậy khó lòng mà phù hợp nếu địa điểm đặt đã được di chuyển đến nơi khác (vườn hoa Hàng Đậu). Vả lại nếu cố sức mà sửa (ví dụ như sửa tay vung gươm lên thành hạ xuống, bỏ bức tường phía sau, để hai nhân vật cách xa nhau ra...) thì chẳng qua lại khiến cho Kim Giao lần nữa rơi vào bi kịch bị "đẽo cày giữa đường" mà thôi!

Trong quá trình loại chấm, các mẫu tượng đài đã trải qua nhiều tranh cãi, thậm chí đến phút cuối, khi mẫu hiện tại đã được chọn vẫn không có ít ý kiến phản đối hoặc tỏ ra không hài lòng. Ít nhất hai trong số các thành viên có liên quan đến việc tư vấn, lựa chọn đã tỏ thái độ không có gì là hoan nghênh. Hoạ sĩ Nguyễn Đỗ Bảo, Tổng thư ký Hội Mỹ thuật HN, thẳng thắn nói: "Trong ba nhóm tượng làm cho Hà Nội, gồm tượng đài Lí Thái Tổ, Thánh Gióng và Quyết tử, thì nhóm này kém nhất. Cả hai mẫu lọt vào vòng cuối đều không đạt về ngôn ngữ tượng đài. Trước một tượng đài, người ta phải nhìn thấy 3 bề 4 bên, đằng này cùng lắm chỉ có thể nhìn thấy từ 2 phía. Cũng đáng thông cảm, vì chưa ai ở VN được học về tượng đài".

Còn nhà điêu khắc Lưu Danh Thanh khi được hỏi ý kiến chỉ nói: "Tôi cũng chịu không hiểu người ta chọn theo tiêu chí nào!!! Chúng tôi ở trong Hội đồng tư vấn chỉ có nghĩa vụ chọn và đưa lên trên hai mẫu, còn quyết định cuối cùng là quyền của UBND TP. Họ chọn, thì hay dở họ chịu!"

• Doãn Diễm

• Ảnh: Lương Ái Vân