VIET NAM NET

(VietNamNet) - Tuy là khóa học quay phim, nhưng gần như thầy Pháp chỉ dạy cho trò Việt cách sử dụng ánh sáng tự nhiên.

Tại TP.HCM, Hội Điện ảnh Việt Nam và Đại sứ quán Pháp vừa tổ chức khóa nghiệp vụ quay phim nhựa cho 12 tay máy của các hãng phim trong cả nước. Người trực tiếp hướng dẫn là ông Jean Jacques Bouhon, Chủ tịch Hội các nhà quay phim Pháp. Học viên hầu hết là các tay máy đã có tay nghề ở các hãng phim Giải phóng, HP Truyện Việt Nam, HP Truyện 1, HP Nguyễn Đình Chiểu... Trong khoảng 2 tuần của khóa học, học viên hầu như được hướng dẫn gói gọn trong việc tiếp cận với cách sử dụng nguồn ánh sáng tự nhiên thật hiệu quả, xu hướng chung của điện ảnh hiện đại trên thế giới.

- Trong chuyến sang Việt Nam trực tiếp giảng dạy tại khóa học quay phim lần này, ông sẽ truyền đạt kiến thức gì cho các học trò của mình?

- Tôi rất vui khi được làm việc chung với các nhà quay phim trẻ Việt Nam. Chương trình giảng dạy của tôi chủ yếu tập trung vào việc hướng dẫn các bạn tiếp cận với cách thức chiếu sáng hiện đại của điện ảnh ngày nay. Cụ thể là chúng tôi chỉ dùng ánh sáng tự nhiên. Tất nhiên là có thêm chút ánh sáng nhân tạo nhưng nó khác với ánh sáng trong phim trường, và điều quan trọng là không để lộ điều đó ra cho khán giả biết. Điều quan trọng hơn cả là nguồn ánh sáng ấy phải được sử dụng phù hợp và kết hợp được với câu chuyện phim. Bản thân ánh sáng cũng phải nói lên được một vài điều gì đó trong toàn bộ nội dung phim.

Nguyễn Việt Hùng - quay phim của Hãng phim Truyện Việt Nam:

Tôi học được rất nhiều cái mới...

Tôi tiếp thu và đúc rút kinh nghiệm được rất nhiều. Tôi học được cái mới là cố gắng tái hiện lại cuộc sống một cách trung thực nhất. Đó là đến hiện trường phải xác định dùng ánh sáng tự nhiên, thiếu, thừa chỗ nào thì mới gia giảm, để có hiệu quả tốt nhất. Lâu nay chúng tôi vẫn học và làm là luôn bố trí tấm phản quang sao cho nhân vật nổi bật lên trên hết, thế nhưng ở đây thầy Bouhon bảo không nhất thiết lúc nào cũng phải như thế.

Ánh sáng ven mà các nhà làm phim Việt Nam hay dùng để làm nổi bật nhân vật, đối với thầy Bouhon thì đó là của thập niên 1950 của thế kỷ trước, không còn sử dụng nhiều trong điện ảnh hiện đại. Phải biến hóa mỗi lần một khác, ánh sáng chiếu vào nhân vật phải phù hợp với bối cảnh đó. Tất nhiên là nếu chiếu sáng quá cụ thể thì người xem lại bị hút vào bối cảnh chứ không còn chú ý đến diễn xuất của nhân vật nữa thì cảnh đó coi như hỏng. Đây là dịp cho tôi hệ thống lại những gì đã học để áp dụng trong công việc thực tế của mình sau này.

- Hiệu quả của cách thức sử dụng nguồn sáng tự nhiên này đến với người xem như thế nào, thưa ông?

- Đối với cách sử dụng ánh sáng theo lối hiện đại, khi xem phim, khán giả sẽ không có cảm giác và không nhận ra có ánh sáng nhân tạo chiếu vào. Họ sẽ tin rằng đó là nguồn sáng tự nhiên, nguồn sáng thật. Có nghĩa là nếu ở trong một căn phòng, ánh sáng có thể đến từ một nguồn nào đó, chẳng hạn như một ngọn đèn hay từ một cánh cửa sổ mở.

- Vâng, đó chính là một xu hướng ở Pháp. Sử dụng nguồn sáng tự nhiên vẫn được ưu tiên hàng đầu. Trong trường hợp cần đến ánh sáng nhân tạo thì chúng tôi sẽ dùng đèn huỳnh quang chứ không dùng đèn chiếu theo kiểu truyền thống. Tất nhiên là mỗi phim có một cách chiếu sáng khác nhau, tùy theo nội dung.

- Ông có nghĩ đây sẽ là một khuynh hướng không chỉ ở Pháp mà còn được các nhà làm phim ở các nước khác áp dụng?

- Điện ảnh một số nước cũng có xu hướng sử dụng ánh sáng tự nhiên, đặc biệt là trong những đại cảnh. Họ có thể thêm một chút ánh sáng nhân tạo để cảnh đậm sắc hơn, hoặc tôn tính cách nhân vật được mạnh mẽ hơn. Nhưng tôi xin nói lại là việc làm này vẫn không làm khán giả nghĩ rằng đó là ánh sáng giả.

- Ông đã xem bộ phim nào của Việt Nam chưa và ông nhận xét gì về cách sử dụng ánh sáng trong những bộ phim đó?

- Tôi đã xem ba bộ phim Việt Nam, trong đó có phim Mùi đu đủ xanh, Xích lô của đạo diễn Trần Anh Hùng. Những bộ phim này đều do quay phim người Pháp quay nên vẫn theo phong cách Pháp. Tôi có xem nhưng không đầy đủ bộ phim Chung cư của Hãng phim Giải phóng do anh Hải Bảo quay. Cách sử dụng nguồn sáng của anh Bảo, đặc biệt là trên gương mặt diễn viên rất tốt, độ tương phản cao. Có thể nói cách chiếu sáng của bộ phim này tuy theo kiểu truyền thống nhưng rất đẹp, rất hiệu quả...