Một tiết mục của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam.

(VietNamNet) - "Khám phá âm nhạc" là dự án nhằm giới thiệu nhạc và múa cổ điển cho học sinh phổ thông Việt Nam, khán giả tương lai của hai loại hình nghệ thuật hàn lâm này. Lần đầu tiên dự án táo bạo này được triển khai ở Việt Nam theo sáng kiến của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (NVKVN). "Khám phá âm nhạc" sẽ kéo dài từ tháng 5/2003 - 9/2004 và buổi biểu diễn chính thức đầu tiên sẽ ra mắt khán giả nhỏ tuổi vào 14/9/2003.

Trong khuôn khổ dự án, Nhà hát NVKVN sẽ tổ chức những chương trình biểu diễn định kỳ có tên "Chương trình khán giả trẻ" hướng tới lớp trẻ, những người mà phần đông coi nhạc và múa cổ điển là món ăn tinh thần quá cao sang, khó hiểu và buồn tẻ so với những loại hình nghệ thuật và giải trí phổ biến khác. Đối với nhiều nước trên thế giới, những chương trình như thế này không phải là quá mới mẻ. Ngay từ những năm 50 của thế kỷ trước, Leonard Bernstein, một nhạc trưởng nổi tiếng người Mỹ, đã thực hiện rất nhiều chương trình nhằm đưa nhạc cổ điển và múa ballet vào giới trẻ dưới cái tên Young People's Concert và hiện nay, hầu hết các nhà hát giao hưởng và ballet trên thế giới đều thực hiện hình thức này. Trong khi những chương trình như vậy nhằm mục đích giáo dục những trẻ em đã có sẵn sự yêu thích hoặc đã từng tiếp xúc với hai loại hình này thì đối tượng của dự án "Khám phá âm nhạc" của Việt Nam là hàng ngàn học sinh  phổ thông chưa từng có chút khái niệm nào về giao hưởng và ballet cổ điển.

Anh Phạm Hồng Hải, Trưởng phòng Nghệ thuật Nhà hát NVKVN là người khởi xướng chương trình này ở Việt Nam, một dự án đề cập đến lĩnh vực trước nay chưa từng được chú ý ở nước ta hoặc nếu có thì chỉ dừng lại ở mức độ rất đơn giản và không có tính lâu dài và mục tiêu cụ thể. Anh đã đến Mỹ, Pháp, quê hương của dự án này từ những năm 1993, 1994 và đã được xem rất nhiều chương trình như vậy. Ý tưởng xây dựng chương trình này chỉ thực sự hình thành sau khi anh kết thúc khoá học tại Nhạc viện Quốc gia Metz của Pháp. Tháng 11/2002, dự án "Khám phá âm nhạc" đã hoàn thành.

Nhạc giao hưởng sẽ trở nên gần gũi hơn với khán giả nhờ dự án này.

Dự án "Khám phá âm nhạc" gồm 60 buổi diễn với thời lượng 75 phút/buổi cho khoảng 24.000 khán giả nhỏ của 60 trường. Ngoài ra, dự án cũng xuất bản sách "Khám phá âm nhạc và múa" cùng hàng ngàn đĩa VCD, DVD giới thiệu về nghệ thuật nhạc và múa cổ điển. Chương trình âm nhạc cổ điển và dàn nhạc giao hưởng được kết cấu theo kiểu vừa chơi, vừa học để các em dễ tiếp thu. Giúp các em trả lời những câu hỏi đơn giản như: tại sao lại gọi là dàn nhạc giao hưởng và vai trò của nhạc trưởng như thế nào với những ví dụ sinh động và cụ thể. Điều thú vị là chương trình đã kết hợp chơi cả những tác phẩm quen thuộc với các em như Alibaba, Chơi đèn ông sao, Quê Hương cùng những tác phẩm nổi tiếng thế giới như Phiên chợ Ba Tư của Ketelby, nhạc kịch Carmen của Bizet. Trong phần giao lưu, một số em sẽ được mời  lên sân khấu làm quen với nhạc cụ rồi thử kéo đàn, thổi kèn, đánh trống...  Trong buổi hội thảo về dự án "Khám phá âm nhạc" được tổ chức sáng ngày 8/7 tại Nhà hát NVKVN chương trình giới thiệu đã được các em đón nhận nhiệt tình thậm chí còn mong muốn được tham gia nhiều chương trình như vậy hơn. Qua đó, ta có thể khẳng định nhạc cổ điển không hề khó hiểu và buồn tẻ như nhiều người đã từng quy kết.

Mục đích của "Khám phá âm nhạc" là tạo điều kiện để nhiều trẻ em Việt Nam được tiếp xúc với nghệ thuật nhạc và múa cổ điển từ đó sẽ mở rộng đối tượng sang sinh viên, công nhân... Nhà hát NVKVN cũng hy vọng dự án này sẽ trở thành một trong những giáo trình trong việc giáo dục âm nhạc và sân khấu trong các trường trên phạm vi cả nước. Những giá trị tích cực của dự án đã thu hút sự quan tâm rộng rãi, hiện đã có hơn 100 trường đăng ký tham gia vào hành trình "Khám phá âm nhạc". Ý nghĩa to lớn của chương trình đã khiến Quỹ Ford tại Hà Nội quyết định tài trợ với số tiền không nhỏ: 80.000 USD.

Đây có thể coi là một dự án cần thiết và đáng được hoan nghênh ở Việt Nam. Ý nghĩa của dự án không chỉ nằm trong những mục tiêu mà "Khám phá âm nhạc" đã đề ra mà còn tạo ra những thế hệ mới biết thưởng thức những giá trị của nghệ thuật đích thực.

• Bích Hạnh