Không rành thuật ngữ

Trang 28, 29 của bản dịch có câu: ''Tập hợp các nhà báo của một phương tiện truyền thông gọi là ban biên tập, bộ phận chủ yếu và phức tạp nhất của nghề này''. Những ai có kiến thức về nghề báo đều biết rõ rằng ban biên tập thường ít người nên không thể là ''tập hợp các nhà báo được''. Câu trong bản gốc như sau: ''L'ensemble des journalistes d'un média constitue ce qu'on appelle la rédaction, service essentiel et le plus complexe de l'entreprise''. Người dịch đã dịch từ ''rédaction'' thành ''ban biên tập'' trong khi đúng ra phải dịch là ''toà soạn'', tức bộ phận nội dung một tờ báo.

Qua đến trang 32 của bản dịch có câu: ''Dưới quyền của tổng biên tập có các phó tổng biên tập, tổng thư ký biên tập giúp việc...''. Trong bản gốc nói đến một chức vụ gọi là ''secrétaire général de la rédaction'' phải dịch là ''tổng thư ký toà soạn'' chứ không thể dịch thành ''tổng thư ký biên tập''.

Trang 40 của bản dịch có nói tới ''tin vắn'' và ''chớp sáng'' khi đề cập đến cách thông tin của hãng thông tấn. Các từ tương ứng trong bản gốc là ''dépêche'', ''flash''. Đây là hai thuật ngữ thông dụng trong nghề làm tin thông tấn. Thuật ngữ đầu có nghĩa ''bản tin'' (có thể dài đến cả ngàn từ); thuật ngữ thứ hai dùng để chỉ loại tin ưu tiên 1, phát ngay, có thể chỉ gồm vài từ về một sự kiện bất thường (chỉ ở trang 64 của bản dịch, ''flash'' mới được hiểu tương đối đúng và được dịch thành ''tin ngắn ưu tiên''). Nhưng ''dépêche'' - xuất hiện rất nhiều lần trong bản gốc - cứ tiếp tục bị dịch thành ''tin vắn'', trong khi ''brève'' mới thật là ''tin vắn'' (gồm 1- 2 câu).

''Phóng viên của tờ báo hay một cơ quan là chiếc ăngten tiền tiêu của báo chí ở một vùng hay một địa phương''. Bản dịch viết thế ở trang 42, trong khi bản gốc thì không có nghĩa như thế: ''Le correspondant de journal ou d'agence est l'antenne la plus avancée de la presse au sein d'une région ou d'une localité''. Phải dịch ''correspondant'' bằng ''thông tín viên'' chứ không phải ''phóng viên'' và ''agence'' bằng ''hãng thông tấn'' hoặc ''cơ quan thông tấn'' chứ không phải ''cơ quan''...

Ngôn ngữ quá yếu

Lỗi về ngữ nghĩa: ''Nhà báo trong các doanh nghiệp (trang 28), bản gốc viết: ''Le journaliste dans l'entreprise'' tức ''Nhà báo trong doanh nghiệp báo chí'' ( phải hiểu ở đây là doanh nghiệp báo chí chứ không phải các công ty, xí nghiệp chung chung). Ở trang 38 bản dịch: ''Cũng cần phải lưu ý đối với các tạp chí là tầm quan trọng của minh hoạ, nó quyết định đến tận lúc chọn chủ đề''. Bản gốc viết thế này: ''Il faut encore noter pour les magazines, l'importance primordiale'' phải dịch là ''tầm quan trọng cốt từ'' mới đúng nghĩa.

Lỗi về diễn đạt: ''Các trung tâm kháng cự tắt đi, người ta không còn nói đến cách ăn mặc đẹp nữa mà bây giờ là công viẹc đặt đầu đề'' (trang 150). ''Trung tâm kháng cự'' là cái chi mà ''tắt đi''? Cho đến cuối bản dịch cũng không gì trong sáng cả: ''Điều đó hàm ý chúng ta nhấn mạnh đến cái tỏ ra là thân phận phục vụ của nghề báo chí tốt đẹp'' (trang 161). Thân phận gì tỏ ra...?, lạ thật!

Lỗi cẩu thả thì rất nhiều: tuần báo Le Nouvel Observateur thành ''le nouvel observatan'' (trang 9). Rồi ''Challé'' Havas'' (trang 56), bản gốc là ''Charles Havas''; ''Năm 1871, phải mất nhiều tuần mới biết Stanley đã tìm lại Livingstone...'' (cùng trang), bản gốc nói ''năm 1873''. 

Trong tình hình sách vở nghiệp vụ báo chí của chúng ta còn ít thì ai dịch hay viết sách loại này đều đáng hoan nghênh, đều đáng quý cả. Nhưng dịch như vậy thì thật chết người!

(Theo Tuổi Trẻ Chủ Nhật)