Khoảng hơn 5h chiều ngày 21/5 tại sân cơ quan Sở VH-TT Hà Nội xảy ra vụ to tiếng và xô xát có thật mà như bịa. Anh Nguyễn Thái Sơn, thanh tra viên, tổ trưởng tổ kiểm tra số 1 đang dắt xe máy chuẩn bị về nhà thì bất ngờ bị 3 người (2 nữ, 1 nam) ập đến túm ngực áo, tung võ mồm và áp đảo bằng các chiêu cấu xé, đánh đập.

Hành động xô xát được nhân viên bảo vệ và những người đang chơi cầu lông gần đó can ngăn kịp thời nên không ai bị thương tích, nhưng nhiều giấy tờ trong túi áo của anh Sơn đã bị xé nát và phi tang, trong đó có một thẻ uỷ nhiệm kiểm tra của cá nhân.

Những người này là ai mà dám ngang nhiên ''động thủ'' giữa công đường? Và thanh tra viên Nguyễn Thái Sơn dính dáng gì tới vụ việc hậu thanh tra hay không? Theo tường trình của anh Sơn, tổ kiểm tra của anh gồm ba người đến kiểm tra cơ sở kinh doanh sách 74 Quán Sứ vào khoảng 15h30' ngày 20/5. Tại đây tổ phát hiện cuốn Nhà ở theo phong tục dân gian (Nguyên tác: Văn Dương Sỹ, biên dịch: Nguyễn Gia Khánh) của NXB Văn hoá dân tộc có dấu hiệu vi phạm Luật xuất bản. Cụ thể hơn, ở phần xi - nhê cuốn sách này ghi giấy phép xuất bản là 31/5/2003 nhưng thời điểm kiểm tra mới là 20/5. 

Chị Trần Hồng Vân, chủ cửa hàng cho biết: ''Cửa hàng đã lấy 9 cuốn Nhà ở theo phong tục dân gian từ Nhà sách Minh Nguyệt, 13 Thợ Nhuộm''. Tổ kiểm tra đề nghị chị Vân ghi xác nhận vào một cuốn và cho tổ mượn để làm việc với nhà sách Minh Nguyệt, chị Vân vui vẻ đồng ý. Tại Nhà sách Minh Nguyệt, bà Nguyệt, chủ kinh doanh xuất trình giấy trích ngang kế hoạch xuất bản (KHXB), bản photocopy, cuốn Nhà ở theo phong tục dân gian của NXB Văn hoá dân tộc cấp ngày 10/3/2003 theo giấy chấp nhận KHXB của Cục Xuất bản cấp ngày 31/5/2002. Tổ kiểm tra đề nghị Nhà sách Minh Nguyệt tạm thời chưa phát hành số sách còn lại để xác minh làm rõ tính hợp pháp của xuất bản phẩm.

Về cuốn Nhà ở theo phong tục dân gian, Phòng Quản lý xuất bản - Cục Xuất bản trả lời: ''Phòng Quản lý xuất bản xác nhận đề tài trên đây được Cục chấp nhận ngày 31/5/2002 nhưng NXB Văn hoá dân tộc ghi thành 31/5/2003 là sai quy định về thời hạn cấp phép. Những trường hợp tương tự như vậy chúng tôi đều đã nhắc nhở NXB rút kinh nghiệm''. Mặt khác theo ý kiến của Phòng Quản lý xuất bản, giấy chấp nhận của Cục Xuất bản cấp trong quý I, II, III năm 2002 chỉ được phép trích ngang KHXB trong năm 2002, còn sang năm 2003 muốn trích ngang xuất bản thì NXB phải có công văn bổ sung KHXB gửi Cục Xuất bản. Trường hợp giấy chấp nhận KHXB do Cục cấp cho NXB ngày 31/5/2002 nhưng đến 10/3/2003 mới cấp giấy trích ngang là trái quy định.

Trở lại vụ đánh thanh tra giữa công đường, mức độ liều lĩnh coi thường pháp luật của Nhà sách Minh Nguyệt xem ra còn kinh hoàng hơn nữa. Chiều 21/5, khi nghe Phòng tổ chức - đào tạo của Sở VH-TT Hà Nội thông báo có người khiếu nại tổ thanh tra thu sách Nhà ở theo phong tục dân gian không lập biên bản thu giữ, lập tức tổ trở lại cửa hàng 74 Quán Sứ. Chị  Hồng Vân khẳng định lại rằng tổ thanh tra không thu giữ 9 cuốn Nhà ở theo phong tục dân gian mà chỉ mượn 1 cuốn. Khi chị Vân đang xác nhận sự thật, một phụ nữ từ Nhà sách Minh Nguyệt bỗng xuất hiện đòi xé giấy xác nhận. Tệ hơn người này còn gọi thêm 3 ''thị'' nữa của nhà sách Minh Nguyệt cùng cộng hưởng giai điệu lăng nhục và chửi bới.

Đây là lần thứ ba Nhà sách Minh Nguyệt bị thanh tra xử lý. Đầu năm 2000, hai bao tải sách in lậu bị phạt hành chính và tịch thu. Cuối năm ngoái, thanh tra Sở VH-TT xử lý xưởng in NXB Văn hoá dân tộc in nối bản một số lượng lớn sách Hoàng lịch 2003 - 2004 mà chủ số sách này là Nhà sách Minh Nguyệt.

Ông Trần Văn Tung, Chánh thanh tra Sở VH-TT Hà Nội cho biết anh Nguyễn Thái Sơn chuyên kiểm tra lĩnh vực xuất bản và tổ của anh luôn thu được ấn phẩm vi phạm cao nhất. Ông Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá - giáo dục thanh thiếu nhi Quốc hội, nói: ''Đây là việc làm trắng trợn và cần xử lý nghiêm. Bởi vấn đề sách, băng đĩa ngoài luồng và đồi trụy đang nhức nhối và thách thức chúng ta. Nhiều chủ kinh doanh bất chấp pháp luật, bất chấp luân lý chỉ chạy theo đồng tiền''.

(Theo Tiền Phong)