(VietNamNet) - Như chúng tôi đã phản ảnh, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của các di tích tại đô thị cổ Hội An là do thiếu kinh phí trùng tu. Để góp phần ngăn chặn những hiểm hoạ tương tự như trường hợp các ngôi nhà cổ bị sập vừa qua, UBND tỉnh Quảng Nam vừa quyết định dành nguồn kinh phí khoảng 30 tỉ đồng cho công tác trùng tu, tôn tạo di tích tại Hội An.

Theo ông Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, 30 tỉ đồng này sẽ được phân bổ cho việc trùng tu chủ yếu là di tích nhà ở được xếp hạng đặc biệt, có tuổi từ 100 năm trở lên. Trước mắt, từ nay đến cuối năm, tỉnh Quảng Nam sẽ trích 15 tỷ đồng trong nguồn ngân sách dự phòng để hỗ trợ kịp thời cho công tác chống đỡ, sửa chữa những ngôi nhà đã hết công năng sử dụng. Số kinh phí còn lại sẽ tiếp tục thực hiện trong năm 2004.

Tuy nhiên, để công tác trùng tu, tôn tạo quần thể di tích thuộc đô thị cổ Hội An được tiến hành thuận lợi thì ngoài sự nỗ lực của các cấp, các ngành của địa phương, tỉnh Quảng Nam và thị xã Hội An cũng mong muốn có sự tham gia đóng góp của nhân dân và các tổ chức quốc tế, đặc biệt là với những hộ dân đang trực tiếp sở hữu di tích và hoạt động kinh doanh, dịch vụ. Tuy nhiên đó cũng chỉ là giải pháp cấp thời, còn về lâu dài việc trùng tu, tôn tạo quần thể di tích thuộc đô thị cổ Hội An vẫn phải dựa vào kinh phí từ chương trình mục tiêu mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt năm 1997. Điều này có kết quả hay không tuỳ thuộc vào các bộ, ngành liên quan được Chính phủ giao nhiệm vụ.

Được biết, từ năm 1997, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 240/TTg phê duyệt dự án tổng thể đầu tư bảo tồn, tu bổ và khai thác di tích khu phố cổ Hội An với kinh phí 122 tỉ đồng. Thế nhưng gần 7 năm qua chỉ có vỏn vẹn 10 tỷ đồng được rót xuống trong phạm vi trùng tu các di tích do Nhà nước quản lý. Trong khi chờ một quy chế và để cứu nguy cho đô thị cổ, chính quyền Hội An hàng năm phải trích ngân sách địa phương để hỗ trợ cho nhân dân sửa chữa, gia cố nhà ở. Nhờ đó, đã có 99 ngôi nhà còn được trụ vững cho đến ngày hôm nay; song vẫn còn hơn 200 ngôi nhà cổ đang ở trong tình trạng có thể sụp đổ bất cứ lúc nào.

Theo ông Nguyễn Sự, Chủ tịch UBND thị xã Hội An, hiện vẫn chưa có cơ chế đầu tư để sửa chữa nhà cổ do tư nhân sở hữu mà chỉ đầu tư sửa chữa các di tích do Nhà nước quản lý. Đây là một vấn đề rất không phù hợp với Hội An vì trên 90% di tích trong toàn bộ khu phố cổ là của tư nhân và chính những nhà cổ này đã tạo ra phố cổ, tạo ra Di sản Văn hoá thế giới Hội An. Nếu không có sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước thì người dân không thể đủ sức tự mình sửa chữa, tôn tạo các ngôi nhà cổ với mức chi phí có thể lên đến nửa tỉ đồng cho một ngôi nhà.

Do lẽ đa phần nhà cổ ở Hội An đều nằm trong các kiệt hẻm, không sinh lợi nhưng vì danh hiệu “Di sản Văn hoá thế giới” mà rất nhiều hộ dân phải cố gắng chịu đựng “sống chung” với nguy cơ sụp đổ trong hàng chục năm nay.