Thấy gì sau bộ phim tài liệu Picture me của cựu người mẫu teen nổi tiếng Sara Ziff - một bộ phim đang gây tiếng vang lớn bởi sự phơi bày đanh thép về mặt tối của nghề mẫu teen trên thế giới: bị lạm dụng sức khỏe và lạm dụng tình dục, thu nhập “khủng” hoặc chẳng có đồng nào.
 |
|
Sara Ziff và máy quay thực hiện bộ phim |
Đằng sau danh vọng lộng lẫy và những ánh đèn catwalk lung linh…
… là một cái giá quá đắt. Bắt đầu bước vào làng diễn thời trang lúc 14 tuổi, nghĩa là sau cô dâu 12 tuổi của chúng mình 2 năm, Sara Ziff “đút túi” số tiền diễn mà bạn bè mơ ước, nhưng đổi lại phải để các nhiếp ảnh gia, trợ lý, stylist... liên tục thỏa mãn thú tính “yêu râu xanh” của họ. Điều ấy được chị ấy chứng minh bằng một đoạn quay lén cảnh một người mẫu tuổi teen khác bị nhiếp ảnh ép buộc trong phòng diễn.
… là tuổi thơ bị đánh cắp bởi chứng kiến và trải nghiệm hàng tá thứ bệnh hoạn. Đó là một trong nhiều bí mật lớn nhất của làng thời trang thế giới. Nhan nhản những cảnh teen model bị đe dọa và làm theo yêu cầu của các yêu râu xanh ở trong bộ phim. Những con yêu thậm chí đến từ các tạp chí lớn như Vogue và có cả những cái tên nổi tiếng nhất nhì thế giới. Đoạn phim ghi lại cảnh đe dọa một người mẫu teen 16 tuổi trong nhà tắm. Bạn ấy vì quá sốc nên đứng tim không biết phải làm gì, nhờ thế nên con yêu 45 tuổi đã bỏ đi.
… là đời sống tự lập không bố mẹ, người thân, chỉ có công ty độc quyền “mua” và “trao đổi” các teen model cho những sàn catwalk. Các bạn ấy phải sống biệt lập trong “kí túc xá” dành cho model và không được bảo vệ. Trước khi các bạn ấy hiểu ra những quyền lợi của mình thì đã bị xâm hại tình dục. Trước khi các bạn ấy hiểu ra mặt tối của nghề người mẫu thì đã bỏ học và không còn đường trở về.
… là câm nín không dám nói ra. Ai dám nói ra khi cái giá của sự thật là bị đuổi khỏi nghề và chẳng có đồng nào nữa cả, trong khi tiền diễn sẽ lọt vào túi nhà bảo kê và những người quyền lực.
Nhiều tiền nhưng liệu được nhiều hay mất nhiều?
Trên thế giới, sau khi đã kí hợp đồng với một công ty nào đó, người mẫu teen sẽ dần trở thành những con búp bê sống! Họ chẳng có quyền quyết định việc gì. Tất cả những việc họ được nghĩ đến là lo lắng việc giữ vóc dáng như thời tuổi mực tím của mình. Theo lời Sara Ziff, từ một cô gái tự tin, giỏi giang 16 tuổi, sau 4 năm, chị ấy trở thành một cô gái 20 tuổi mệt mỏi, sợ hãi, và co cứng trong vỏ ốc, chẳng còn nhận ra quyền của chính mình.
 |
| 2 teen model đang là mơ ước của nhiều teen nhất hiện nay |
Việt Nam chưa tạo dựng được nền công nghiệp người mẫu tuổi teen như trên thế giới. Có lẽ vì thế mà người mẫu teen không ở cùng hoàn cảnh với các “đồng nghiệp đồng lứa” nói trên. Rất hiếm người mẫu teen có manager (người quản lý), vì việc quản lý người mẫu còn quá hiếm, theo lời nhà thiết kế Văn Thành Công. Chỉ khi người mẫu teen hoạt động sang lĩnh vực khác và nổi bật thì cuộc sống của các bạn ấy lúc đó sẽ có thể ở dưới sự quản lý của một manager. Có nghĩa là các teen model được sắp xếp cụ thể lịch trình công việc, gặp ai, phỏng vấn với ai, về cái gì, lúc nào, và đặc biệt được dặn dò kĩ để không “làm xước” tiếng tăm của mình.
Hơn nữa, teen model hiện nay đa phần có điều điện kinh tế và gia đình bên cạnh. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc các teen model bị mất quyền tự do. Điều đó không đồng nghĩa với việc các teen model không trăn trở về nghề nghiệp của mình khi bắt đầu đi theo hướng chuyên nghiệp hóa như thế.
S. là một cô bạn nước ngoài 20 tuổi có thâm niên làm người mẫu thời trang ở Việt Nam khá lâu. Khá nổi tiếng ở Việt Nam, sau những shot ảnh, show diễn hào nhoáng và cuộc sống xa gia đình, là những trăn trở trên facebook. Facebook của bạn ấy chứa hàng tá câu hỏi: “Cuộc sống này là vì cái gì?”. Mỗi lần nói chuyện với S., câu chuyện xoay quanh giới thời trang, và những nỗi lo lắng, sự trăn trở về nghề nghiệp. Sau đó cô bạn lại cười vui vẻ nói về những niềm tin vào bản thân.
Bên cạnh những cuộc sống tự lập như S., hầu hết teen model ở Việt Nam đều có sự ủng hộ và định hướng của gia đình. Tóc Tiên đã từng làm người mẫu teen cũng ở dưới sự định hướng và quản lí của mẹ, rằng giải trí chỉ là một phần của cuộc sống, và học tập vẫn là quan trọng nhất. Cô dâu 12 tuổi và Giải nhất teen model 2010 đang đình đám hiện nay cũng luôn xuất hiện với bố hoặc mẹ trong những show diễn của mình.
Chẳng thể phán xét ai có quyền, và có quyền gì ở đây. Nhưng rõ ràng cuộc sống của những người mẫu teen chẳng hề đơn giản.
Kết cục của sự lăn xả
Quả thật bây giờ nghề người mẫu teen là một trong những nghề mang lại thu nhập “khủng” nhất cho teen chúng mình. Bên cạnh đó còn là sự nổi tiếng nhiều bạn mơ ước và lao vào. Tâm Tít, một mình Nam tiến và rất nhiều thành công là một hình mẫu tiêu biểu cho teengirl bây giờ.
Sam hay Midu vừa thành công với hình ảnh teen model, vừa vươn mình sang công việc kinh doanh, phim ảnh và quảng cáo... với những thành công đáng nể.
Đó là một trong ít trường hợp nổi bật, còn đa phần người mẫu teen không có tiếng và sự hỗ trợ của gia đình lẫn tiền bạc, các bạn ấy lặng lẽ trở thành những PG cho các đêm tiệc, tệ hơn là các quán bar không lành mạnh. Ở đấy, chữ “quyền của PG” hình như không được phép nói ra!
Trong bộ phim Giao lộ định mệnh đang công chiếu có khá nhiều cảnh quán bar tối và lấp loáng ánh đèn mờ nơi rất nhiều teengirl có dáng vóc model làm việc. Ở nhiều nơi tối tăm như thế, có thể nói chính bóng đêm đã mang lại sự bình đẳng cho các teengirl ấy, không phân biệt giàu nghèo và quê quán. Tuy nhiên, quyền được sống và “sống đúng lứa tuổi” có lẽ không có giá trị. Vì sao? Vì các teengirl ấy sau những lúc cật lực kiếm tiền như thế, thì rũ rượi và phờ phạc ngủ vùi chờ đến ca làm việc tiếp theo.
Tất cả những điều đó khiến độc giả càng đặt nhiều câu hỏi về mặt tối của giới người mẫu tuổi teen và sự nổi tiếng xung quanh đó.
Tạm kết
Nghề người mẫu có thể đưa lối dẫn đường đến những nghề dễ ăn tiền khác. Nhưng làm nghề nào cũng có giá của nghề đó, chẳng có con đường tắt nào đưa teengirl đến với tiền bạc mà không phải trả giá. Tuy vẫn đề cao những giá trị tích cực và lành mạnh của ngành thời trang thế giới, bộ phim tài liệu trên đã phản ánh một phần sự thực của nghề người mẫu teen, và đưa đến những hình dung về mặt trái của cuộc sống “hậu người mẫu”. Đó là khi những teengirl không còn cách nào để tìm đường về lại với chính mình, thì thất bại và bị tổn thương cả đời là điều tất yếu!
(Theo Kênh 14)