Luật sư Ed Fagan hôm qua (21/6) đã gửi đơn tới tòa án New York để kiện Tổng thống Thabo Mbeki, tập đoàn máy tính IBM, ngân hàng Thụy Sĩ UBS vì tội "bóc lột dân thường Nam Phi".

Tổng thống Nam Phi Mbeki.

Luật sư người Mỹ Fagan tuyên bố, chính phủ Nam Phi hiện nay điều hành đất nước "tương tự cách mà những chính quyền tiền nhiệm đã làm trong thời kỳ apartheid". Cụ thể hơn, họ đã đứng về phía các tập đoàn kinh tế lớn bóc lột nhân dân.

Cũng theo lập luận của Fagan, do chính phủ hiện nay là người thừa kế hợp pháp của những chính quyền do người da trắng lãnh đạo trước đây, họ phải thừa kế cả trách nhiệm đối với hàng thập kỷ người da đen Nam Phi bị phân biệt chủng tộc. Ông hùng hồn cảnh báo chính phủ Nam Phi "đừng có mắc sai lầm. Đây không phải là trò chơi, cũng không phải là buổi biểu diễn".

Chính phủ của cựu tổng thống Nelson Mandela cũng nằm trong danh sách bị kiện, nhưng cá nhân ông Mandela thì không. Người phát ngôn chính phủ cho biết, chính phủ Nam Phi tin tưởng sẽ giành chiến thắng và nhận được sự ủng hộ của cựu tổng thống Mandela.

Ngoài nhà cầm quyền Nam Phi, ông Fagan còn đại diện cho 6 thân chủ của mình kiện 8 tập đoàn xuyên quốc gia, trong đó có tập đoàn máy tính khổng lồ IBM, ngân hàng Thụy Sĩ UBS, tập đoàn khai khoáng Goldfields, công ty dầu mỏ Sasol...

Luật sư Fagan đang đại diện cho 6 người Nam Phi là nạn nhân chế độ apartheid.

Fagan đòi chính phủ Nam Phi và 8 công ty phải bồi thường 20 tỷ USD. Số tiền đó sẽ được dùng vào mục đích nhân đạo.

Ed Fagan là một luật sư nổi tiếng của Mỹ. Ông từng thắng những vụ kiện gây xôn xao dư luận, trong đó có vụ người Do Thái sống sót dưới chế độ Đức Quốc xã kiện các ngân hàng Thụy Sĩ không trả lại tiền cho họ sau chiến tranh. Kết quả là các ngân hàng thua kiện và phải bồi thường 1,25 tỷ USD.

Trong 2 năm qua, một số nạn nhân chế độ apartheid và một nhóm luật sư Mỹ đã theo đuổi vụ kiện này. Tuy nhiên, đến nay, họ chia ra làm 2 phe đối nghịch và mỗi bên theo đuổi một vụ kiện tập thể riêng rẽ. Các luật sư bất đồng với Fagan cho rằng, lôi chính phủ Nam Phi vào vụ kiện sẽ làm lu mờ đối tượng chính là các tập đoàn xuyên quốc gia.

Ông John Ngcebetsha, 1 luật sư Nam Phi cho biết: "Đó là hành động điên rồ và tôi lo là ông Fagan sẽ gây tác động tiêu cực tới vụ kiện của chúng tôi".

Chính phủ Nam Phi do Tổng thống Mbeki lãnh đạo được bầu thông qua tổng tuyển cử dân chủ. Trong thời gian cầm quyền, ông luôn cố gắng cải thiện môi trường đầu tư để thu hút đầu tư nước ngoài và phản đối mọi vụ kiện gây bất lợi cho các tập đoàn xuyên quốc gia.

(Đ.H - Theo The Guardian, BBC)