Mới đây, Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã nhận được thông tin liên quan tới việc Iran tiếp tục giấu các thanh sát viên về 1 cơ sở hạt nhân tại nước này.
 |
| Tổng thống Iran Khatami phát biểu tại cuộc họp báo sau khi họp nội các hôm qua 16/6. |
Theo nội dung đăng tải trên bản tin của hãng ABC News, tài liệu mà IAEA nhận được cho thấy Iran đã giấu giếm hoạt động tại một cơ sở hạt nhân bí mật bên ngoài thủ đô Tehran có tên gọi Lavizan Shiyan. Các hình ảnh chụp qua vệ tinh từ mùa hè năm 2003 và tháng 3/2004 cho thấy một vài toà nhà và phòng thí nghiệm nằm giáp với một khu quân sự đã bị san bằng và lớp đất bề mặt đã được đào lên.
IAEA cũng nhận được thông tin rằng tại cơ sở này có sự hiện diện của 1 loại trang bị đặc biệt được sử dụng để bảo vệ phóng xạ. Thiết bị này không thường xuyên được dùng tại các cơ sở xử lý chất phóng xạ, song sự xuất hiện của nó đã làm dấy lên mối hoài nghi xung quanh cơ sở Lavizan Shiyan.
 |
| Giám đốc IAEA tại cuộc họp Vienna. |
Hiện cả IAEA và Bộ Ngoại giao Mỹ chưa cung cấp thông tin xác nhận về cơ sở này cũng như bản chất những hoạt động đã được tiến hành tại đây. Trước đó, người ta từng phát hiện cơ sở có liên quan tới chương trình vũ khí sinh học của Iran. Tháng 5/2003, một nhóm đối lập có tên gọi Hội đồng kháng chiến quốc gia Iran cáo buộc Bộ Quốc phòng nước này đã thiết lập một cơ sở nghiên cứu vũ khí sinh học tại Lavizan Shiyan. Mặc dù thông tin trên không nằm trong báo cáo gần đây nhất của IAEA, song nó đã làm dấy lên cuộc tranh luận mới về những ý định của Iran và tính minh bạch trong chương trình hạt nhân của nước này.
Trong một diễn biến liên quan, hôm qua (16/6) Iran tuyên bố sẽ tiếp tục chương trình làm giàu uranium nếu IAEA thông qua nghị quyết lên án thái độ "không thiện chí" của nước này khi hợp tác với thanh sát viên quốc tế. Mỹ ngay lập tức cáo buộc Iran cố tình uy hiếp ban Giám đốc IAEA đang họp tại Vienna và rằng "chiến thuật" này chỉ làm tăng sự nghi ngờ về việc Tehran đang bí mật chế tạo vũ khí.
Dưới đây là những trích dẫn từ các bài xã luận đăng tải trên một số báo lớn của thế giới bàn về ''tham vọng hạt nhân'' của Iran:
-
Jerusalem Post: ''Vào tháng 10 năm ngoái, ngoại trưởng Anh, Pháp và Đức đã có chuyến công du tới Tehran và trở về mới thoả thuận: Iran từ bỏ tham vọng hạt nhân để đối lấy mối quan hệ thương mại khả quan hơn với phương Tây....tám tháng sau 3 nhân vật trên lại phải trở lại''. ''Vào 1/6, Tổng giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Mohamed ElBaradei đã công bố báo cáo ...Iran làm giàu nhiên liệu hạt nhân theo cách chỉ hướng tới một điểm: vũ khí hạt nhân...'' ''Vẫn chưa muộn để gây sức ép, bằng các biện pháp kinh tế, buộc Iran phải theo Libya từ bỏ tham vọng hạt nhân và chấm dứt ủng hộ khủng bố.
-
Economist "Niềm hy vọng chính sách mềm mỏng của châu Âu sẽ khiến Iran từ bỏ tham vọng hạt nhân của mình dường như đã gặp phải thực tế khó khăn....Iran đe doạ sẽ nối lại hoạt động làm giàu uranium, từ bỏ hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân...châu Âu sẽ phải làm gì? Nếu Iran không tuần theo những thoả thuận đưa ra hồi tháng 10 năm ngoái, Anh, Pháp và Đức cần hợp sức với Mỹ đưa vấn đề Iran lên Hội đồng bảo an ...và có thể Iran sẽ bị trừng phạt''.
-
Farhang-e Ashti, Iran ''Năm qua, vấn đề hạt nhân Iran đã trở nên đáng buồn và dai dẳng...thế giới phương Tây theo đuổi một chính sách duy nhất đối với các hoạt động hạt nhân của Iran...EU và Mỹ đang có gắng kiểm soát Iran, EU thông qua chính sách đối thoại và Mỹ thông qua doạ nạt...'' ''Rõ ràng để thoát khỏi thế khó trong đối ngoại, Iran cần cải tổ lại chính sách đối nội của mình. Tuy nhiên, liệu người ta có thể tin tưởng vào triển vọng thay đổi chính sách đối nội trong hoàn cảnh hiện tại ở Iran hay không?''
-
Wall Street Journal Europe ''Nếu Iran có vũ khí hạt nhân trong vòng một hoặc hai năm nữa, đừng lên án IAEA ...mà lên án sự thờ ơ của cộng đồng quốc tế''. ''Một khi cái ô an ninh của Mỹ đánh tơi bời bởi bom của mullahs, mọi sự tính toán chính trị của các nước Trung Đông sẽ thay đổi. Nhiều nước sẽ nghĩ mình không còn sự lựa chọn nào khác ngoài phải theo đuổi vũ khí hạt nhân, thế giới sẽ bùng nổ thêm một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân...
(Huyền Trang, Trần Kiên - Theo ABCNews, AP, Guardian) | 
