Các binh sĩ thuộc quân đội Iraq cũ do một viên tướng thời Saddam Hussein chỉ huy đã tiếp quản thành phố Falluja, đúng 1 năm sau ngày Tổng thống Bush tuyên bố chấm dứt các hoạt động tác chiến lớn ở Iraq.

Xe tải của quân đội Mỹ bị đốt cháy trên đường dẫn vào Fallujah (ảnh chụp ngày 1/5)

Các loa phóng thanh từ thánh đường Hồi giáo phát đi các khẩu hiệu "chiến thắng quân Mỹ", trên đường phố là những băng rôn màu xanh lá cây của đạo Hồi, cờ của chế độ Saddam Hussein và các tay súng xả đạn lên trời. Hàng ngàn người phải rời nhà hàng tháng nay để tránh xa bom đạn ác liệt, nay vội vã trở về nhà  sau khi lính thuỷ đánh bộ Mỹ rút khỏi thành phố bị phong toả.

Bị kẹt trong thế tiến thoái lưỡng nan do lo ngại hai bên cùng đổ máu và dư luận của người  Iraq và A rập bị kích động, ngày thứ Sáu vừa qua, Bộ Chỉ huy Mỹ buộc phải rút lực lượng của mình ra xa thành phố Fallujah, chấp nhận giải pháp đưa cảnh sát Iraq và những binh sĩ thuộc quân đội cũ do Jasim Mohamed Saleh, một trong những viên tướng  của lực lượng Vệ binh Cộng hoà đáng sợ thời Saddam Hussein chỉ huy vào đảm nhận việc tuần tra an ninh trong thành phố 300.000 dân này.

Nhiều nhà cửa trong thành phố Fallujah biến thành đống gạch vụn

Mặc dù các chỉ huy quân Mỹ nói rằng, các đơn vị của họ luôn sẵn sàng tấn công thành phố trong trường hợp cần thiết, nhưng tướng hai sao James Conway, Chỉ huy lực lượng lính thuỷ đánh bộ Mỹ cho rằng, việc xử lý quân nổi dậy sẽ doTiểu đoàn 1 thuộc Lữ đoàn Saleh đảm nhiệm còn các đơn vị ngoại binh sẽ yểm trợ họ. Tướng Mỹ này nói: "Họ đã có phương án. Họ hiểu quan điểm của chúng tôi rằng những kẻ đó (quân nổi dậy) cần phải bị bắt hoặc bị tiêu diệt". Đội quân của Saleh có khoảng 1.000 người sẽ tiến hành tuần tra và bảo đảm an ninh cho thành phố.

Việc Bộ Chỉ huy Mỹ phải sử dụng Saleh cũng là điều cực chẳng đã. Thậm chí ngay cả điều những thuộc hạ của Saleh có liên quan với quân nổi dậy hay không cũng chưa rõ. Tướng Conway thừa nhận, trong lực lượng của Saleh có một số người trước đây đã từng chiến đấu chống lại lính thuỷ đánh bộ Mỹ.

Trong lúc này, những người cố thủ thành phố Fallujah đang ăn mừng "chiến thắng" trước lính thuỷ đánh bộ Mỹ. Còn những người dân thường thì bắt tay vào công việc sửa chữa nhà cửa bị huỷ hoại. Hammad Makhlas, một cư dân Fallujah cùng vợ và 5 con chạy trốn khỏi các cuộc giao tranh, nay trở về thì nhà ông chỉ còn là một đống gạch. Tuy nhiên ông vẫn nói: "Ơn chúa. Điều quan trọng nhất là danh dự của thành phố vẫn nguyên vẹn trước việc quân Mỹ thất bại".

Lực lượng nổi dậy "ăn mừng chiến thắng quân Mỹ"

Về phía Mỹ,  trong bài phát biểu hàng tuần trên đài phát thanh, Tổng thống Bush nói, "mặc dầu có những thách thức nghiêm trọng và kéo dài, nhưng cuộc sống của người dân Iraq đang được cải thiện". Trong khí đó lính Mỹ vẫn tiếp tục bị thiệt mạng tại đây. Ngày 1/5 lại có 2 lính Mỹ bị chết, nâng tổng số lính Mỹ tử vong tại Iraq kể từ đầu tháng Tư tới nay lên đến 129 người.

(Hà Khoa -Theo Reuters)