Saddam thu 21 tỉ USD từ 'Đổi dầu lấy lương thực'

Chính quyền của Saddam Hussein đã thu hơn 21,3 tỉ USD bằng việc lợi dụng chương trình "Đổi dầu lấy lương thực" và một số lệnh cấm vận khác. Đó là kết quả điều tra của uỷ ban Thượng viện Mỹ.

Chuyên gia vũ khí Charles xuất hiện trước Tiểu ban điều tra của Thượng viện.

Con số này gấp đôi so với các ước tính từng đưa ra trước đây. Thống kê về các khoản "lại quả" cũng như buôn lậu dầu từ năm 1991 đều dựa trên những tài liệu mà Uỷ ban điều tra mới nhận được. Số tài liệu này đã chứng minh cách quan chức trong chính quyền Saddam, các công ty nước ngoài và thậm chí một số chính trị gia đã "xoay xở" thế nào để cho phép chính phủ Iraq có được những khoản thu bất hợp pháp như vậy.

Phát hiện mới này cũng phản ánh suy nghĩ chung của các nhà điều tra về kế hoạch ngầm của Saddam nhằm tìm kiếm sự ủng hộ từ nước ngoài để dỡ bỏ lệnh cấm vận của LHQ. Cuộc điều tra mới chỉ trong giai đoạn khởi đầu, song nhiều thành viên tỏ ra bất bình khi LHQ không chịu cung cấp các tài liệu cần thiết cũng như không cho phép nhân viên điều tra gặp gỡ các quan chức cần thẩm vấn.

"Chương trình nhân đạo này đã bị lợi dụng nhằm mục đích quyên tiền cho chính quyền Saddam", TNS Joseph Lieberman, bang Connecticut phát biểu. Trái ngược với quan điểm trên, TNS Carl Levin bang Michigan lại cho rằng "lệnh cấm vận của LHQ đã đạt được mục tiêu dự kiến lúc đầu là ngăn chặn Saddam tái vũ trang và phát triển vũ khí huỷ diệt hàng loạt".

Dựa theo các tài liệu mới nhận, Uỷ ban điều tra Thượng viện Mỹ đã phát hiện thấy chi tiêu của quân đội Saddam giảm mạnh sau khi lệnh cấm vận được áp đặt năm 1991, chỉ bằng một phần nhỏ so với trước đó và phần lớn số tiền bất hợp pháp thu được từ các hợp đồng thương mại công khai mà cả thế giới đều biết.

"Saddam Hussein đã tìm cách thao túng quá trình phân bổ dầu mỏ nhằm giành ảnh hưởng trên thế giới", Mark Greenblatt, cố vấn tiểu ban điều tra Thượng viện phát biểu. "Thay vì chuyển dầu cho các đối tác truyền thống, Saddam đã trao cho các quan chức nước ngoài, nhà báo thậm chí cả các tổ chức khủng bố - những người sẽ bán "suất mua" của họ cho các công ty buôn dầu để đổi lại những khoản tiền hoa hồng đáng kể".

Trước đó, Phòng Kiểm toán tổng hợp chính phủ Mỹ và thanh sát viên vũ khí Charles Duelfer đều kết luận rằng chính phủ của Saddam đã thu về 10 triệu USD bất hợp pháp trong thời gian từ 1990 đến 2003 khi lệnh trừng phạt được áp đặt.

(Huyền Trang - Theo NBC, News Media, AP)