Cơ quan giám sát hạt nhân LHQ đã phát hiện Đài Loan từng thử nghiệm plutonium và phục hồi chương trình nghiên cứu vũ khí hạt nhân vào giữa những năm 1980.

Biểu tượng của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế.

Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) nắm được thông tin về hoạt động hạt nhân của Đài Loan dựa trên một số bằng chứng thu được sau cuộc thanh tra gần đây tại hòn đảo này. Chính quyền Đài Loan tự nguyện áp dụng chế độ kiểm soát đặc biệt của IAEA với chương trình hạt nhân vì mục đích hoà bình của họ.

Năm 1960, Đài Loan triển khai chương trình vũ khí hạt nhân lần đầu tiên. Tuy nhiên, một năm sau đó chính quyền hòn đảo này đã ngừng chương trình trên dưới sức ép của Mỹ và hiện là khu vực phi vũ khí hạt nhân.

Hiện, các quan chức IAEA tại Vienna chưa bình luận gì về thông tin trên. Trong khi đó, tại Đài Bắc, người phát ngôn ngoại giao của hòn đảo này là Micheal Lu nói họ chưa biết về báo cáo trên đồng thời từ chối đưa ra bình luận. 

Andrew Yang, một nhà phân tích Quốc phòng thuộc một tổ chức cố vấn Đài Loan cho biết, các nhà khoa học hạt nhân hòn đảo này từng nghiên cứu chế tạo bom vào những năm 1970 và 1980. Việc nghiên cứu được tiến hành tại Viện Chung Shan - cơ sở nghiên cứu quân sự lớn nhất hòn đảo này. Theo ông Yang, chính quyền Đài Loan đã xác nhận công trình nghiên cứu có tồn tại.

''Tôi không nghĩ rằng họ có thể chế tạo một thiết bị hạt nhân. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã nắm giữ được công nghệ và biết cách chế tạo''. Chương trình hạt nhân của Đài Loan bị ngừng hoạt động và giới chức Mỹ đã niêm phong các phòng thí nghiệm và khu vực thử nghiệm vào năm 1988 sau khi sĩ quan Chang Hsien-yi liên quan tới dự án này bỏ trốn sang Mỹ cùng thông tin về chương trình này.

Chương trình vũ khí hạt nhân của Đài Loan là chủ đề của hàng loạt bài báo và cuốn sách. Năm 1974, CIA dự đoán Đài Loan đã sẵn sàng chế tạo một thiết bị hạt nhân trong vòng 5 năm tới.

(Hoài Linh - Theo AP, Seatle Times)