Chính quyền Thủ tướng Anh Tony Blair mới đây lại rơi vào "làn đạn" công kích mới khi nhiều người đồng loạt lên tiếng chỉ trích Chính phủ đã cố bôi nhọ thanh danh của chuyên gia vũ khí, Tiến sĩ David Kelly, khi một quan chức chính phủ gọi ông là một "người ảo tưởng". Hôm qua, Phó Thủ tướng Anh John Prescott đã thay mặt Chính phủ lên tiếng xin lỗi gia đình ông Kelly.

Tiến sĩ David Kelly, người bị coi là nạn nhân của nhiều áp lực.

Giới chỉ trích đã đồng loạt lên án Chính phủ sau khi tờ nhật báo Independent số ra hôm thứ hai (4/8) dẫn lời của một quan chức cấp cao trong Văn phòng Thủ tướng có những phát ngôn đầy xúc phạm tới Tiến sĩ Kelly khi gọi ông là "người ảo tưởng theo kiểu Walter Mitty" khi thổi phồng vai trò của mình trong việc đánh giá về lý do phát động chiến tranh của ông Blair (Walter Mitty là một nhân vật trong cuốn tiểu thuyết "The Secret Life of Walter Mitty" của văn sĩ Mỹ James Thurber, là một kẻ ảo tưởng luôn nghĩ mình là một vĩ nhân).

Tuyên bố này được đưa ra chỉ 2 ngày trước tang lễ của ông Kelly diễn ra hôm nay. Chính Văn phòng Thủ tướng Anh cũng đã thừa nhận thông tin trên tờ Independent song không đưa ra lời bình luận nào về bài báo.

Những người chỉ trích cho rằng, mặc dù ông Blair kêu gọi mọi người cần "tôn trọng và kiềm chế" đối với Tiến sĩ Kelly song chính Chính quyền của ông lại không làm được điều đó.

"Đáng khinh bỉ"

Bà Glenda Jackson, một cựu Bộ trưởng Anh, và là một người chỉ trích mạnh mẽ đối sách Iraq của chính quyền Blair, cho rằng, những nỗ lực của Chính phủ nhằm làm mất uy tín của ông Kelly vài giờ trước đám tang của ông là "ghê tởm", "tồi tệ" và "đáng khinh bỉ". "Khả năng làm chúng ta ghê tởm của Chính phủ dường như vô tận" - bà nói trên sóng BBC. "Trong khi một người bị mất mạng, gia đình ông đã bị mất chồng, mất cha, thì hình như Chính phủ lại quyết tâm làm mất thanh danh của ông ta".

Uy tín về chuyên môn của ông Kelly và việc quân Anh không tìm ra vũ khí huỷ diệt tại Iraq - cái cớ tiến hành chiến tranh - đã khiến cho công chúng tin vào ông hơn tin Chính phủ. Cuộc thăm dò dân ý mới đây nhất cho thấy, 52% công chúng ủng hộ cho Tiến sĩ Kelly. Ông Kelly được xác nhận chết do tự vẫn hồi tháng trước gần nhà riêng của mình. Dư luận cho rằng, ông Kelly đã tự sát do sức ép từ nhiều phía liên quan đến cuộc tranh cãi về chiến tranh Iraq, nhất là từ phía Chính phủ. Ông đã tự vẫn sau khi BBC tiết lộ ông chính là người cho đài này biết, Chính phủ đã phóng đại nguy cơ từ phía Iraq. Lời cáo buộc này đã gây ra cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất cho ông Blair trong 6 năm chấp chính của mình.

Hôm thứ sáu tuần trước, Thượng viện Anh vừa phát động một cuộc điều tra về cái chết của Kelly. Các nhân vật cao cấp trong đó có ông Blair sẽ phải làm chứng trong nhiều tháng tới.

Giải thích và xin lỗi

Hôm qua, ông Tom Kelly, phát ngôn viên chính thức của Thủ tướng, đã đứng ra nhận trách nhiệm đã có những lời không hay về Tiến sĩ Kelly. Ông cho biết, ông không hề có ý định xúc phạm tới chuyên gia vũ khí đã quá cố. Ông này khẳng định, cuộc trao đổi với phóng viên Independent là một "cuộc trò chuyện riêng tư". "Giờ đây tôi mới nhận ra rằng, nói ra điều đó với báo chí là một sai lầm. Do đó, tôi thành thật xin lỗi gia đình và quả phụ Tiến sĩ Kelly vì đã chạm đến nỗi đau của họ".

Người đại diện Đảng Dân chủ tự do Menzies Campbell cho rằng, ông Tom Kelly cần phải bị cách chức. Theo ông Campell, Thủ tướng Anh cũng sẽ phải chịu trách nhiệm cho sai lầm của người đại diện cho mình. "Uy tín của Thủ tướng sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào phản ứng của ông lúc này" - Campell nói.

Cùng ngày, trong bức thư gửi tới gia đình ông Kelly, Phó Thủ tướng Anh John Prescott cũng thay mặt Chính phủ lên tiếng xin lỗi về những "nhận xét vô căn cứ về Tiến sĩ Kelly". Hôm nay, ông Prescott dự định sẽ tham gia đám tang của ông Kelly.

Sự việc này càng nhấn sâu Chính phủ Anh vào cuộc khủng hoảng niềm tin và càng làm tổn hại tới uy tín của ông Blair trong khi tỷ lệ cử tri tín nhiệm Chính phủ đang ngày càng giảm.

(Lam Sơn - Theo FT, Reuters, BBC)