Thủ tướng Israel Ariel Sharon hôm qua (28/7) đã đến Washington, chuẩn bị cho các cuộc hội kiến với Tổng thống Mỹ Bush. Chuyến đi của ông được xem là một động thái "thiện chí", nhằm tìm kiếm một giải pháp triệt để cho hoà bình Trung Đông.

Thủ tướng Israel Ariel Sharon

Hôm chủ nhật, ít giờ trước khi ông Sharon đến Washington, nội các của ông ở Israel đã đồng ý phóng thích các tù nhân Hồi giáo, và giải toả các bức rào chắn. Động thái này được xem là nhằm nỗ lực chống lại những lời buộc tội của Palestine cho rằng Israel rất "ngoan cố và thiếu thiện chí" trong tiến trình xây dựng hoà bình.

Thứ sáu tuần trước, Thủ tướng Palestine Mahmoud Abbas đã trình một bản danh sách những lời than phiền đối với Israel trong cuộc tiếp xúc giữa ông và Tổng thống Bush. Ông Abbas đã đề cập đến lời từ chối phóng thích các tù nhân Palestine của Israel. Đồng thời, ông kêu gọi ngừng việc xây dựng các khu định cư ở Bờ Tây và ngừng xây bức tường ngăn cách khu Bờ Tây với Israel.

Thứ hai, ông Sharon sẽ gặp các nhà lãnh đạo người Mỹ gốc Do thái. Các cuộc hội đàm của ông Sharon ở Nhà Trắng lần cuối cùng diễn ra vào tháng 10 năm ngoái.

Nội các của ông đã bày tỏ lập trường đồng ý phóng thích các tù nhân là thành viên nhóm Hamas và nhóm Hồi giáo Jihad. Hai nhóm này chịu trách nhiệm trong gần 100 vụ đánh bom cảm tử làm hơn 300 người Israel bị chết trong vòng 33 tháng bạo lực.

Một quan chức cấp cao Israel tháp tùng ông Sharon đến Washington cho biết khoảng 540 tù nhân sẽ được phóng thích trong vòng 2 tuần, trong đó có 210 tù nhân là thành viên của các nhóm Hồi giáo. Con số này bằng với số thành viên của nhóm Fatah do ông Yasser Arafat và ông Abbas lãnh đạo. Vị quan chức giấu tên này cho biết quyết định của nội các không nêu lên cụ thể số tù nhân được phóng thích, thay vì đó, họ chỉ nêu lên những điều kiện phóng thích mà thôi.

Tuy nhiên, không nhiều người hài lòng với quyết định này. Các quan chức Palestine nói rằng trong số 7.700 tù nhân Palestine mà Israel hiện đang giam giữ, có 3.000 người đủ điều kiện được phóng thích vì họ không đe doạ đến nền an ninh của Israel. Còn các thủ lính nhóm Hamas đe doạ sẽ khởi động lại các cuộc tấn công nếu Israel không thả hết các tù nhân.

Trong chính phủ Israel, các thành viên theo đường lối cứng rắn cũng chỉ trích quyết định này. Bộ trưởng Nhà đất Effie Eitam thuộc Đảng Hồi giáo dân tộc cảnh báo rằng "những kẻ được phóng thích có thể quay trở lại các hành động khủng bố".

Israel đã cam kết rút quân khỏi hai thành phố khác ở Bờ Tây, và dỡ bỏ ba bức rào chắn ở khu Bờ Tây vào hôm chủ nhật. Tại một trong những địa điểm có rào chắn ở ngoại ô thành phố Ramallah, một nhóm người Palestine đã tập trung reo hò khi bức rào ngăn cách được dỡ xuống. Những bức rào chắn này đã được dựng lên khi bạo lực bắt đầu leo thang vào 9/2000. Chúng đã làm hạn chế lưu thông ở khu Bờ Tây, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế và gây nên nạn đói khổ ở khu vực này. Trong khi đó, chính quyền Israel cho rằng những bức rào ngăn cách này là công cụ cần thiết để ngăn chặn những kẻ tấn công.

Phát ngôn viên chính phủ Avi Pazner nói rằng những động thái này đã chứng tỏ cho ông Bush thấy rằng Israel quyết tâm theo đuổi "lộ trình hoà bình" Trung Đông. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng theo ông Sharon bước đi tiếp theo phụ thuộc vào người Palestine.

Lộ trình hoà bình cũng nêu lên một số việc khác mà Israel phải làm như là việc ngừng xây dựng các khu định cư người Do thái ở Bờ Tây và Dải Gaza đồng thời phá huỷ các đồn trú quân sự xây từ năm 2001.

(Trần Hiền - Theo AP)