Thủ tướng Israel Ariel Sharon mới đây cam kết sẽ phóng thích một số tù nhân Palestine. Động thái tích cực này diễn ra sau khi hai bên đạt được nhiều tiến bộ trong kế hoạch hoà bình Trung Đông. Trong một diễn biến khác, Bộ trưởng Tư pháp Israel thừa nhận nước này đang vận hành một nhà tù bí mật.

Thủ tướng Israel Ariel Sharon

Tuyên bố này được ông Sharon đưa ra trong phiên họp Đảng Likud hôm thứ hai (30/6) tại Knesset, Quốc hội Israel. Tuy nhiên, số tù nhân được thả tự do chưa đáp ứng được đòi hỏi của phía Palestine về một cuộc ân xá tổng thể. Tại một cuộc họp của nhóm các nghị sĩ quốc hội thuộc Đảng Likud của ông, Sharon nói rằng ông đã chỉ thị cho người đứng đầu cơ quan an ninh Israel Shin Bet chuẩn bị danh sách những người Palestine có thể được ân xá mà không ảnh hưởng đến an ninh Israel. Theo các tổ chức nhân quyền hiện nay Israel đang giam giữ khoảng 5.000 người Palestine vì lý do an ninh.

Trước đó, ngay sau khi rút quân khỏi phía bắc Dải Gaza, Israel đã chấp thuận trao trả thành phố Bethlehem cho Palestine, một bước tiến quan trọng trong "lộ trình hòa bình" Trung Đông để dẫn tới việc thành lập nhà nước Palestine và chấm dứt 33 tháng bạo lực đẫm máu. Cùng lúc đó, Thủ tướng hai bên cũng lên kế hoạch hội đàm để bàn về các động thái tiếp theo.

Nhà tù bí mật

Hãng thông tấn AP mới đây đưa tin, cơ quan an ninh Israel Shin Bet đã bắt giữ tù nhân người Palestine và biệt giam tại một trung tâm giam giữ bí mật trong nhiều tuần. Những tù nhân trên cho biết, họ bị bịt mắt và giam giữ trong những xà lim tối bưng, không cửa sổ. Khi hỏi đó là đâu, họ nhận được câu trả lời: "Trên Mặt trăng".

Trong văn bản trả lời đơn kiến nghị của tổ chức nhân quyền HaMoked gửi lên Toà án Tối cao Israel hồi đầu tháng 6 về việc hai tù nhân người Palestine là Bashar và Muhammed Jodallah mất tích sau khi bị bắt, Bộ trưởng Tư pháp nước này cũng xác nhận sự tồn tại của nhà tù trên, có tên gọi "Cơ sở 1391". Song ông này, lấy lý do bảo vệ an ninh quốc gia, chỉ tiết lộ, nhà tù trên nằm ở một căn cứ quân sự bí mật. Văn bản trên cũng cho hay, Shin Bet chỉ sử dụng nhà giam bí mật trong một giai đoạn ngắn trong khi Israel mở tấn công vào Bờ Tây hồi tháng 4 năm ngoái bắt giữ hàng trăm người Palestine.

Mặc dù phía Israel từ chối tiết lộ về địa điểm của trung tâm này cũng như danh tính các tù nhân bị giam giữ trong đó, song cũng đã nói bóng gió rằng, trong số tù nhân có nhiều người nước ngoài. Các tổ chức nhân quyền quốc tế cho biết, việc cho phép hoạt động một nhà tù bí mật như vậy là vi phạm luật pháp quốc tế.

Ông Yael Stein, thuộc tổ chức nhân quyền B'tselem của Israel khẳng định: "Việc vận hành một nhà giam bí mật là vi phạm Công ước Geneva thứ tư và luật pháp Israel. Nếu không ai biết chỗ giam giữ tù nhân ở đâu, thì làm sao có thể kiểm soát được cách hành xử của phía Israel đối với họ. Họ có thể bị tra tấn và lạm dụng, thậm chí bị giết chết. Không ai có thể biết được".

Bashar Jodallah, 50 tuổi, bị giam giữ 1 tháng trong nhà tù nói trên, kể lại: "Tôi bị nhốt trong một xà lim chật hẹp, kín bưng với một chiếu giường bằng bê-tông. Bốn bức tường và trần nhà đều được sơn màu đen, không có lấy một cửa sổ. Chỉ có ánh sáng yếu ớt lọt qua trần nhà nên tôi không biết là ngày hay đêm".

"Tôi liên tục hỏi quản ngục tôi đang ở đâu" - Ông này nói tiếp - "Song hắn đáp tôi đang ở trên Mặt trăng. Có khi họ lại nói tôi đang ở trong vũ trụ. Trong đó, tù nhân không được phép nói chuyện với nhau. Một lần tôi nghe 2 tù nhân nói chuyện với nhau. Bọn lính cai ngục đã nổi đoá, la hét và chửi bới họ. Không biết mình đang ở đâu, màu tường, sự cô lập... thực sự đã tác động xấu tới tôi. Tôi chỉ muốn chết chết mà thôi".

Muhammad Jodallah, 23 tuổi, em trai của Bashar Jodallah, bị buộc tội là thành viên của Tổ chức Hồi giáo vũ trang Hamas, hiện vẫn đang bị giam trong một nhà tù của Israel.

Kể từ đó, tất cả tù nhân Palestine đã được chuyển tới đó, và trung tâm này "được sử dụng để giam giữ những người không thuộc lãnh thổ Bở Tây". Hiện chưa rõ cơ quan hành pháp nào sẽ tiếp quản nhà giam trên.

Cả quân đội và văn phòng thủ tướng, cơ quan điều hành Shin Bet, đã từ chối tiết lộ danh tính và quốc tịch của các tù nhân bị giam giữ ở nhà tù.

(Lam Sơn - Theo AP, TTXVN)