Giám đốc cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) El Baradei đã nói như vậy sau chuyến khảo sát Natanz, Iran hồi tháng 2 vừa qua, một nhà ngoại giao tại Vienna cho biết. Ông El Baradei là người nước ngoài đầu tiên được phép tiếp cận Natanz và phải sửng sốt khi chứng kiến sự tinh vi của cơ sở này.

Natanz, cách Tehran gần 300km về phía nam, là địa điểm được Iran sử dụng để xây dựng một quần thể thí điểm ngầm có các máy ly tâm phục vụ cho công nghệ làm giầu uranium. Ngoài ra, nước này còn có kế hoạch xây dựng một hệ thống lớn hơn gồm 5.000 máy ly tâm có thể hoạt động trong vòng 2 năm tới và quả bom đầu tiên của Iran có thể ra lò vào 2006, các quan chức Mỹ và nhiều chuyên gia nguyên tử quốc tế cho biết. 

Cuối tuần trước, các thanh sát viên LHQ đã bay tới Tehran với hy vọng lấy một số mẫu tai các cơ sở hạt nhân của nước này. Trước đó, một phái đoàn khác gồm 3 nhân viên của IAEA cũng tới nước này với cùng mục đích song đã bị chặn lại khi cố gắng lấy một mẫu vật tại nhà máy điện Kalaye nơi Tehran sản xuất và thử nghiệm các bộ phận của máy ly tâm. Theo các nguồn tin, mẫu vật trên có thể chứng minh được các vụ thử nghiệm tại nhà máy trên có liên quan tới vật liệu hạt nhân hay không. Hiện nay, cơ sở này bị nghi là đang làm giầu một lượng nhỏ uranium bất hợp pháp. 

Các chương trình hạt nhân của Iran đã khiến Mỹ, Nga và châu Âu lo ngại rằng nước này có thể sử dụng nó để chế tạo bom nguyên tử chỉ trong vòng vài năm, do đó, các quan chức LHQ đã nhất trí hôm nay (16/6) sẽ nhóm họp để thảo luận và tìm cách giải quyết với vấn đề hạt nhân tại Trung Đông. 

Hiện nay, IAEA đang chịu sức ép từ phía Mỹ cáo buộc Iran không tuân thủ các quy định của Hiệp ước không phổ biến hạt nhân năm 1970. Tuy nhiên, có nhiều dự đoán cho rằng cơ quan giám sát hạt nhân của LHQ sẽ lựa chọn cách khiển trách nhẹ nhàng đối với quốc gia này nhằm tiếp tục duy trì quan hệ ngoại giao với Iran. Tuyên bố Iran ''không tuân thủ'' quy định quốc tế có thể dẫn tới việc nước này sẽ bị cô lập hoặc cấm vận. Tuy nhiên, theo một báo cáo rò rỉ của giám đốc IAEA, cuộc họp sẽ đi tới kết luận Iran chưa đáp ứng đầy đủ các quy định về báo cáo tình hình hạt nhân với cơ quan giám sát. 

(Hoài Linh - Theo Guardian)