Bình thường, tinh hoàn được cố định chắc chắn ở trong bìu. Xoắn thừng tinh xảy ra khi các điểm cố định trở nên lỏng lẻo cũng là lúc bệnh nhân bị xoắn thừng tinh với các triệu chứng đau dữ dội bìu hoặc mất một bên tinh hoàn.

Xoắn thừng tinh (XTT) là chứng bệnh có thể xảy ra với cả 2 tinh hoàn (nếu phát hiện muộn), thường gặp ở thanh thiếu niên và trẻ mới sinh.

Về lâm sàng, có 2 hình thái khác biệt nhau:

- XTT ở tuổi thanh thiếu niên có các biểu hiện cấp tính như đau dữ dội một bên bìu, lan lên vùng bẹn hoặc cả vùng chậu, kèm buồn nôn hoặc nôn. Bìu bị viêm tăng thể tích, da đỏ phù nề, mất nếp nhăn, sờ nắn vào rất đau.

- XTT ở trẻ mới sinh, triệu chứng không cấp tính: trẻ sinh ra đã thấy một tinh hoàn to không đau, sờ rắn đều, da đỏ sẫm hoặc nhợt, mất nếp nhăn. Hoặc lại thấy một bên bìu rỗng do tinh hoàn bị xoắn đã tiêu đi từ trước.

Hậu quả

Hậu quả xoắn thừng tinh thường nặng nề. Do mạch máu bị nghẽn, tinh hoàn không được nuôi dưỡng nên rất dễ tổn thương. Nếu chẩn đoán và điều trị chậm, tinh hoàn có thể bị hoại tử thành mủ hoặc hoàn toàn teo đi trong vài tháng. Nguy cơ lớn nhất là vô sinh về lâu dài, đặc biệt đối với trẻ thừng tinh 2 bên tinh hoàn đều lần lượt bị xoắn...

Chẩn đoán & điều trị

Chẩn đoán xoắn thừng tinh dựa vào lâm sàng. Ngoài ra nếu ghi hình siêu âm có thể thấy trực tiếp các vòng xoắn.

Về điều trị, có mấy điều cần biết sau đây:

- Xoắn thừng tinh là một cấp cứu về ngoại khoa. Bệnh nhi cần được đưa đi khám và mổ sớm. Phẫu thuật nhằm tháo xoắn, phục hồi lại sự tưới máu đối với tinh hoàn, ngăn ngừa xoắn tái phát bằng cố định tinh hoàn; đồng thời đề phòng xoắn thừng tinh bên đối diện bằng cố định tinh hoàn đối diện.

Ðối với trẻ sơ sinh, xoắn thừng tinh thường xảy ra đã lâu ngày. Không cần mổ gấp để cố định tinh hoàn còn lại, có thể trì hoãn vài tháng.

- Sau mổ tháo xoắn thừng tinh, vẫn có nguy cơ thiếu dinh dưỡng và teo thứ phát tinh hoàn liên quan. Ðiều này bố mẹ trẻ nên biết và cho trẻ đi kiểm tra sau mổ 6 tháng.

BS.Trần Trí, Sức khoẻ & Đời sống