Trước một quầy thịt, bạn mua hết số thịt còn lại, mặc kệ người xếp sau và cái nhìn kém thân thiện của anh ta. Tuy nhiên, bạn không khỏi thấy sượng sùng. Bạn vừa chịu một đòn tinh thần, hay vừa qua một cơn dị ứng tinh thần trong khi bạn rất có thể kiềm chế nó.

Bạn có thường xuyên bị ''dị ứng tinh thần''?

Theo các nhà tâm thần học, dị ứng tinh thần thường xảy ra trước các đòn tinh thần khác nhau. Đòn tinh thần được hiểu như là các ý nghĩa, tư tưởng chui vào cơ thể hoặc đầu bạn và bắt bạn dù muốn dù không cũng bị ảnh hưởng ít nhiều hay phải nghĩ đến nó.

Ví dụ, một anh chàng nghèo khổ là hàng xóm với một người khá giả, tốt bụng. Thỉnh thoảng anh ta được người hàng xóm cho ít quà hoặc tiền. Anh ta có vẻ biết ơn ra mặt, nhưng sau lưng lại hậm hực khó chịu bởi sự hèn kém hơn hẳn của mình và thầm mong cho anh kia gặp hạn. Đó chính là đòn mà là đòn tự tâm. Nó làm hại chính anh ta chứ không phải người hàng xóm. Liệu với cái tâm và trí tuệ luôn bận rộn bởi các ý tưởng bẩn tính ấy, anh ta có thể nghĩ ra cho mình một phương án thiết thực và trong sáng để cải thiện số phận được không?

Hoặc bạn đang dạo chơi trong công viên, một người phụ nữ xinh đẹp (nếu bạn là nam) hoặc một người đàn ông dáng vẻ đẹp trai, nhân hậu (nếu bạn là nữ) nhìn bạn một cách thân thiện, cảm tình. Cả một ngày còn lại, bạn cứ nghĩ hoặc tưởng tượng ra con người dễ mến kia. Thế cũng là đòn! Tất nhiên, đây là một đòn tinh thần dễ chịu.

Tuy nhiên, theo các nhà tâm thần học, phần lớn các đòn tinh thần là không dễ chịu và không có lợi. Chúng tồn tại ở dạng stress hay trong tiềm thức của mỗi người. Những thông tin âm tính này có thể bị tích lũy, ghi âm đến độ gây tác hại cho cơ thể, sức khỏe, tinh thần của bạn. Nên nhớ các thông tin tinh thần có hại trên sẽ làm bạn tàn tạ nhanh hơn là sự mất mát nǎng lượng ở dạng calo! Chẳng phải là sau những dằn vặt bởi các stress nặng nề, cơ thể bạn sẽ bị hao mòn, suy nhược, già đi một cách nhanh chóng đấy ư? Thậm chí có người do lo nghĩ hay lo sợ điều gì đó tột độ, chỉ qua vài ngày hoặc một đêm mà tóc bạc trắng và người tàn tạ đến mức không còn có thể nhận ra.

Hoặc có người chỉ dùng ba tấc lưỡi mà làm người khác uất mà chết hoặc đổ bệnh. Tích cổ còn nêu: Vương Tư Đồ bị Khổng Minh mắng lại giữa ba quân, tức không chịu nổi, lên cơn nhồi máu cơ tim mà tử trận tại chỗ! Hay Chu Du, vì đố kỵ với Khổng Minh mà ba lần hộc máu mồm rồi chết?

Chống đỡ đòn tinh thần

Các nhà tâm thần học khuyên tránh phản ứng với các tác nhân kích thích, các đòn tinh thần. Phản ứng là một bản nǎng của tính tình con người. Nếu bạn phản ứng với điều gì càng nhiều, bạn càng chú ý tới nó nhiều hơn và sẽ tranh đấu chống lại nó nhiều hơn.

Ví dụ, nếu có người nổi đoá lên với bạn thì bạn cũng có thể nổi đóa lại với anh ta, nhưng nếu bạn chịu nhường anh ta thì cơn giận của người này sẽ nguội đi; bạn cũng sẽ khỏi bị dằn vặt bởi sự tức giận có thể xảy ra trong bạn.

Hoặc giả bạn tranh luận với ai đó, người này bảo bạn là một kẻ cứng đầu, bảo thủ. Rõ ràng bạn muốn phản ứng: ''Không, tôi không cứng đầu, bảo thủ''. Nhưng hãy kiểm điểm lại xem, chẳng phải bạn cứng đầu nên mới cãi lại hay sao? Nếu như bạn cố nén lòng tự ái lại và thản nhiên công nhận: ''Vâng, quả thật tôi có như vậy'' thì giữa bạn và người đó chẳng còn sự bực dọc và bị ám ảnh bởi câu chuyện vừa rồi. Sự thản nhiên công nhận này làm cho bạn trở nên thanh thản, bình an và không còn tiếp tục bảo thủ nữa. Đó chính là giá trị của sự chiến thắng bản thân.

Trong cuộc sống hối hả hiện nay, ai cũng phải liên tục đụng độ với rất nhiều khó khǎn. Hãy biết cách giải tỏa các stress. Đó cũng chính là bạn đang cùng với các thầy thuốc điều trị và đề phòng cǎn bệnh dị ứng tinh thần cho mình.

BS.Nguyễn Văn Dũng, Sức khoẻ & Đời sống