Hỏi: Cháu năm nay 18 tuổi, từ năm 3 tuổi đến năm 8 tuổi đã chụp X-quang vùng bụng 18 lần; trong đó có ngày chụp 3 lần liên tiếp. Nay sức khoẻ của cháu không được tốt, hay ra mồ hôi trộm, rụng tóc nhiều, ăn uống kém, kinh nguyệt không đều, trí nhớ giảm sút. Đó có phải là hậu quả của việc chụp X-quang nhiều lần hay không?

Hình ảnh phim chụp X-quang lồng ngực.

Trả lời: Tia X với liều chiếu xạ cao và kéo dài có thể huỷ diệt và thay đổi cấu trúc của tế bào non trong cơ thể như tế bào tinh trùng, tế bào tuỷ xương (nơi sản sinh ra các tế bào máu như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu). Tuỳ mức độ mà biểu hiện triệu chứng của bệnh nhiễm xạ sẽ khác nhau, trong đó nổi bật là: xuất huyết dưới da, thời gian chảy máu kéo dài khó cầm do tiểu cầu giảm, sức đề kháng kém do số lượng bạch cầu giảm, biểu hiện ở việc dễ bị nhiễm khuẩn, vết xây xước ở chân tay lâu khỏi...

Các triệu chứng kèm theo (nhưng không phải là dấu hiệu đặc hiệu của bệnh nhiễm xạ, có thể gặp ở nhiều bệnh khác) có thể là mệt mỏi, ăn ngủ kém, rụng tóc, rối loạn kinh nguyệt...

Trường hợp của cháu, chúng tôi không xác định được mức độ chiếu xạ nhiều hay ít vì cháu chỉ cho biết số lần chụp, nhưng liều chụp không được xác định cụ thể. Tuy vậy, y học vẫn khuyên không nên chụp X-quang nhiều lần trong 1 ngày, hoặc nhiều ngày trong 1 tuần, nếu không cần thiết cho việc chẩn đoán.

Để biết mình có bị ảnh hưởng của bức xạ tia X hay không, trước hết cháu nên đi làm xét nghiệm công thức máu. Mặc dù đây không phải là xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán bệnh nhiễm xạ, nhưng ít nhất qua đó có thể biết số lượng bạch cầu, tiểu cầu có giảm hay không để có hướng điều trị.

PGS - TS. Thái Khắc Châu, Khoa học & Đời sống