 |
| Phụ nữ rất dễ mắc bệnh đái tháo đường khi mang thai. |
Tại Việt Nam, Phần lớn người bệnh phát hiện và điều trị muộn, hệ thống dự phòng, phát hiện bệnh sớm chưa hoàn thiện. Vì vậy, mỗi năm có trên 70% bệnh nhân không được phát hiện và điều trị.
Đái tháo đường là gì?
Đái tháo đường là một hội chứng có đặc tính biểu hiện bằng tǎng đường máu, do hậu quả của việc mất hoàn toàn insulin hoặc do có sự suy yếu trong bài tiết và hoạt động của insulin. Trên thực tế, khi người bệnh có đường trong nước tiểu cũng là lúc bệnh đã ở giai đoạn muộn, nhiều khi đã có biến chứng, nhất là đối với những người mắc bệnh đái tháod đường typ 2.
Đái tháo đường có hai thể bệnh chính: Typ 1 do tụy tạng không tiết insulin, phần lớn xảy ra ở trẻ em và người trẻ tuổi. Những triệu chứng điển hình của đái tháo đường typ 1 là tiểu nhiều, uống nhiều, mờ mắt, sụt cân, chậm phát triển và dễ bị nhiễm trùng.
Đái tháo đường typ 2 do tiết giảm insulin và đề kháng insulin, thường gặp ở lứa tuổi trên 40, cũng có thể xuất hiện ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Bệnh nhân rơi vào thể typ 2 diễn tiến âm ỉ và thường chỉ được phát hiện bởi các triệu chứng của biến chứng. Ví dụ ở phụ nữ bị nhiễm trùng da kéo dài, hay ngứa vùng âm hộ do nhiễm nấm candida; còn bệnh nhân nam bị bất lực.
Đái tháo đường thời kỳ thai nghén
Phụ nữ mang thai mắc đái tháod đường có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ sơ sinh. Đái tháo đường thời kỳ thai nghén làm tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong chu sinh. Những bà mẹ không được chẩn đoán hoặc bà mẹ đái tháo đường thai kỳ không được quản lý tốt có nguy cơ thai to và phải can thiệp khi sinh, nguy cơ hạ đường huyết khi sinh, vàng da và hạ canxi, đồng thời nhu cầu sử dụng phương tiện chăm sóc đặc biệt cũng tăng lên.
Khi bà mẹ mang thai bị đái tháo đường sẽ tăng nguy cơ béo phì và sớm xuất hiện rối loạn glucose trong máu. Thai nghén ở phụ nữ đã bị đái tháo đường là một vấn đề nghiêm trọng đối với cả mẹ và bào thai vì những nguy cơ tăng dị tật bẩm sinh, sẩy thai, chứng tiền kinh giật, cơn co tử cung bị cản quá mức, nhiễm trùng ở mẹ, thai chết lưu, suy bào thai....Đứa con sinh ra dễ mắc đái tháo đường typ 2.
Sự xuất hiện những biến chứng của bà mẹ và bào thai đặc biệt là những bất thường bẩm sinh lớn và sẩy thai với tỷ lệ sẩy thai tự nhiên khoảng 30%. Nguy cơ dị tật bẩm sinh trong đái tháo đường typ 1 dao động 2-12%.
Chăm sóc phụ nữ đái tháo đường thời kỳ thai nghén
Những phụ nữ bị đái tháo đường nhưng vẫn muốn mang thai cần được kiểm soát chuyển hoá trước và trong khi có thai tốt. Nếu phụ nữ bị đái tháo đường đã mang thai cần được chăm sóc trước khi sinh, kiểm tra sản khoa cẩn thận và hỗ trợ sơ sinh...
Để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và con, sàng lọc là giải pháp được các bác sĩ khuyến khích. Sàng lọc chọn lọc được khuyến cáo sử dụng ở Việt Nam trong 24-28 tuần dựa vào các yếu tố như độ tuổi, cân nặng, tiền sử bệnh đái tháo đường...
Xét nghiệm trong những lần mang thai là cần thiết vì xét nghiệm bình thường trong một lần mang thai không loại trừ khả năng đái tháo đường thai kỳ trong những lần mang thai sau đó. Phụ nữ đái tháo đường thai kỳ cần được quản lý với hình thức chăm sóc đúng cách dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ. Có chế độ ăn hợp lý và theo dõi lượng glucose trong máu là rất cần thiết.
Sau khi sinh những phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ cần được xem xét sự tồn tại hoặc xuất hiện đái tháo đường sau này. Sau khi sinh 6-12 tuần, những các bà mẹ bị đái tháo đường cần được kiểm tra đường huyết tương lúc đói.
