(VietNamNet) - Đó là một khẩu hiệu quen thuộc của những người tham gia vào phong trào hiến máu. Thế nhưng, truyền máu như con dao hai lưỡi: hoạt động này có thể cứu sống người bệnh nhưng cũng có thể làm người bệnh tử vong, hoặc lây bệnh nguy hiểm cho người khác. Trên thực tế, số người tham gia hiến có chất lượng máu không tốt chiếm tỷ lệ cao.

Chất lượng máu còn hạn chế

Hiện cả nước mới đáp ứng được 25% nhu cầu máu nên nhiều trường hợp cấp cứu chấn thương, thảm họa ở các bệnh viện gặp nhiều khó khăn, dễ dẫn đến tử vong. Thế nhưng việc cho máu lại gặp phải một vấn đề: số người nhiễm HIV trong cộng đồng ngày càng tăng đang là nguy cơ đe dọa an toàn truyền máu. Số người nhiễm virus viêm gan B rất cao, chiếm 10-15%.

Đặc biệt, tình hình người nghiện chích ma tuý cần tiền luôn sẵn sàng cho máu đang có chiều hướng gia tăng trong đội ngũ thanh niên. Số người nghiện chích ma túy bị nhiễm HIV chiếm tới 70-80%. Tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS ở đối tượng học sinh, sinh viên đến cho máu cao hơn nhiều so với người cho máu tự nguyện (!). Đáng chú ý là đã có một số trường hợp được phát hiện HIV dương tính nhưng vẫn có ý cho máu ở các bệnh viện khác nhau, hoặc ở các điểm hiến máu ngoài bệnh viện.

Phần lớn những người cho máu "chuyên nghiệp" cùng một lúc cho máu hai - ba nơi, các điểm lấy máu lại chưa đủ phương tiện để sàng lọc khiến cho chất lượng máu rất thấp. (Có đến 70% người cho máu chuyên nghiệp có huyết sắc tố dưới 110g/l - dấu hiệu của thiếu máu.)

Theo PGS TS Nguyễn Anh Trí, viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu trung ương, để đạt được yêu cầu máu an toàn và có chất lượng, người hiến máu phải "thực sự tình nguyện, không vì bất kỳ một động cơ nào khác ngoài mục đích hiến máu cứu người". Muốn vậy, theo ông, phong trào hiến máu nhân đạo không nhận tiền bồi dưỡng cần được đẩy mạnh hơn nữa. "Bởi vì việc bồi dưỡng bằng tiền mặt cho người hiến máu là một yếu tố cản trở tính tình nguyện ở người hiến máu, thậm chí có thể thu hút cả một số trường hợp lây nhiễm các bệnh truyền qua đường máu - nhất là trong ''giai đoạn cửa sổ'' thi việc tham gia hiến máu gây nên một nguy hại lớn cho người bệnh!'' - PGS Nguyễn Anh Trí nói.

Hiến máu có nên nhận tiền bồi dưỡng?

Hiến máu tình nguyện.

Đây là một trong những nội dung Thông tư liên tịch giữa Bộ Y tế và Bộ Tài chính vừa đưa ra. Người hiến máu sẽ không nhận tiền như trước. Thay vào đó, họ sẽ được hưởng một số quyền lợi như được hỗ trợ chi phí đi lại, được tặng giấy chứng nhận hiến máu tình nguyện do Bộ Y tế quản lý. Người hiến máu tình nguyện, trong trường hợp phải truyền máu tại các cơ sở y tế công lập, sẽ được miễn tiền máu tối đa bằng số lượng máu đã hiến theo giấy chứng nhận hiến máu tình nguyện.

Tuy nhiên, quyền lợi của người hiến máu tự nguyện xem ra vẫn chưa thoả đáng vì chưa đề cập đến những người hiến máu trước đây. Bên cạnh đó, họ có được miễn tiền máu tối đa khi phải truyền máu không, khi mà thời gian hiến máu gần nhất của họ da94 xảy ra trước khi Thông tư này có hiệu lực? Hơn nữa, nếu họ cần truyền máu thì tại sao không được cho lượng máu cao hơn lượng máu đã cho...

Chính vì những bất cập ấy nên trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ bàn một cách cụ thể hơn về Thông tư này để đưa ra những quyết định thấu đáo, đảm bảo quyền lợi của người hiến máu tình nguyện. Phấn đấu năm 2005, số người hiến máu tình nguyện không lấy tiền đạt 50% và năm 2010 là 70%.

• Lệ Hà