Trách nhiệm xã hội là yêu cầu bắt buộc của nhiều nhà nhập khẩu với DN.

Riêng đối với chứng chỉ CSR, chứng chỉ về trách nhiệm của DN đối với đời sống công nhân, là yêu cầu bắt buộc của nhiều nhà nhập khẩu khi họ mua hàng từ DN. Đợt khảo sát của Viện Khoa học Lao động và Xã hội tại 24 DN thuộc ngành dệt may và da giày gần đây đã cho thấy những kết quả khả quan. Theo đó, doanh thu của các DN này đã tăng 25%, năng suất lao động cũng tăng từ 34 lên 36 triệu đồng/lao động/năm, tỷ lệ hàng xuất khẩu tăng từ 94% lên 97%. Ngoài ra, các DN còn có lợi từ việc tạo dựng hình ảnh với khách hàng, thu hút thêm được lao động có chuyên môn cao.

Trên thực tế, rất nhiều DN đang áp dụng thành công những tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội và đã thu được những kết quả nhất định. Theo Ông Lê Viết Tòa, Phó Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu May mặc Việt Tiến: ''Khi bắt đầu áp dụng các bộ CoC, ban lãnh đạo và các giám đốc xí nghiệp cũng cảm thấy bị sức ép nhất định. Việt Tiến đang áp dụng SA 8000, WRAP và các bộ CoC của bạn hàng lớn như Nike, Adidas, Columbia Sport, JC Penny... Theo kinh nghiệm thực tế, các tập đoàn lớn bao giờ cũng tiến hành kiểm tra xem công ty có đạt các tiêu chuẩn về an toàn lao động và môi trường không, trước khi đặt hàng. Năm nay, mục tiêu của Việt Tiến là làm mát tất cả các xưởng sản xuất và áp dụng mức lương tối thiểu cho công nhân 550.000 đồng/người''.

Ông Khiếu Thiện Thuật, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Dệt Phong Phú cho biết: ''Chúng tôi đã chủ động áp dụng cùng một lúc ISO 9001, ISO 14001, SA 8000, nhưng không hề cảm thấy áp lực. Bởi thứ nhất, cách quản lý của các bộ tiêu chuẩn này là khá giống nhau. Thứ hai, đây là việc mà chúng tôi tự nguyện làm với mục đích tạo ra hệ thống để phục vụ chính mình, chứ không phải để đối phó. Những hệ thống này giúp cho người lao động có môi trường và chính sách làm việc ổn định, dù có sự thay đổi trong ban lãnh đạo. Mặt khác, các hệ thống đều được áp dụng khách quan, vì có sự kiểm tra và đánh giá định kỳ của bên thứ ba''.

Trong hơn 36 năm làm việc trong ngành dệt, ông Thuật đã chứng kiến nhiều thế hệ công nhân nam nữ có sức lao động xuống cấp trầm trọng, bình thường chỉ tồn tại được 10-15 năm. Từ đó, ông rút ra kết luận: ''Nếu không có cách gì để bảo vệ sức khỏe cho người lao động, thì sẽ mất mát vô cùng lớn nguồn lực của DN''.

Ông Colin Scott, chuyên gia cao cấp của Trung tâm Đào tạo May mặc Quốc tế tại Việt Nam nhận định: ''Thành công của ngành may mặc Việt Nam trong tương lai sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm sử dụng lao động hiệu quả, sản xuất được vải và phụ kiện trong  nước, áp dụng công nghệ mới, đào tạo đội ngũ quản lý, khả năng giới thiệu và quảng bá sản phẩm, cùng bức thông điệp rằng Việt Nam hoàn toàn ủng hộ một môi trường lao động an toàn, công bằng và những tập quán sử dụng lao động được xã hội thừa nhận''.

Tuy nhiên, Ông Carey Zesiger, Giám đốc Phát triển dự án, Công ty Global Standard nhận xét: ''Ở Việt Nam, đôi khi các công ty quá coi trọng việc có được bộ chứng chỉ, nhưng chứng chỉ là vô nghĩa nếu như không được thực thi nghiêm túc''.

• Phương Thanh