|
(VietNamNet) - Thông tin mới nhất từ Thanh tra Nhà nước cho thấy, sự trùng lặp, chồng chéo trong hoạt động của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm soát đối với các doanh nghiệp vẫn ở tỷ lệ rất cao (36,6%). Trùng lặp xảy ra nhiều nhất trong lĩnh vực thuế - tài chính, tiếp đó là lĩnh vực lao động, môi trường, vệ sinh dịch tễ, thương mại, đất đai...
 |
| Công tác thanh tra, kiểm tra phải được tính toán để không gây phiền hà cho DN. (Ảnh: Nguyên Vũ) |
Qua thống kê 827 doanh nghiệp (DN) cho thấy 303 DN có từ 2 đoàn thanh tra trở lên ''thăm'' trong 1 năm với nội dung gần giống nhau: 231 DN trong số 827 DN bị kiểm tra 2 lần trong 1 năm về lĩnh vực thuế và tài chính; 63/827 bị kiểm tra 2 lần 1 năm về lao động; 53/827 DN bị kiểm tra 2 lần/năm về môi trường... Trong năm 2000 có đến 22% các cuộc thanh tra trùng lặp về nội dung chủ yếu vẫn về thuế, tài chính, môi trường, thương mại, cổ phần hoá, y tế...
Thanh tra về tài chính và thuế thường do các cơ quan quản lý về thuế, tài chính, thanh tra của bộ, tỉnh, sở, kiểm sát nhân dân, kiểm toán, công an, bảo hiểm và các cơ quan trực tiếp quản lý DN tiến hành. Lĩnh vực lao động do các các cơ quan thanh tra bộ, sở, công an, bảo hiểm, liên đoàn lao động, công đoàn ngành... tiến hành.
Nhằm chấn chỉnh lại các hoạt động thanh tra, Chính phủ vừa trình lên Ủy ban thường vụ Quốc hội dự án Luật Thanh tra. Dự luật này sẽ được đem ra bàn bạc tại Quốc hội vào kỳ họp tới.
Thanh tra nhân dân bị vô hiệu hoá ở nhiều nơi
Theo báo cáo của Chính phủ, ở các cơ quan hành chính và đơn vị sản xuất kinh doanh, thành phần của ban thanh tra nhân dân thường là cán bộ kiêm nhiệm. Nhưng vai trò của đội ngũ này đang bị vô hiệu hoá ở nhiều nơi hay hoạt động thụ động, thậm chí một số nơi không hoạt động, có nơi hoạt động nhưng lại vượt khỏi thẩm quyền và nặng về giải quyết đơn thư khiếu tố và kiểm tra các vụ việc. Hoạt động nói chung mang tính hình thức, ít tác dụng và kém hiệu quả.
Tổ chức Thanh tra nhân dân ở các xã, phường, thị trấn hiện nay cũng không tránh khỏi những khó khăn vướng mắc, lúng túng bởi nhiều nơi vẫn coi Thanh tra nhân dân là cấp cơ sở của hệ thống thanh tra Nhà nước hoặc một bộ phận của chính quyền. Một số địa phương đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật về thanh tra.
Theo quy định trước đây thì Ban Thanh tra nhân dân được tổ chức ở xã, phường, thị trấn do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành lập; ở các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế do các tổ chức Công đoàn thành lập. Ban thanh tra nhân dân là tổ chức quần chúng, có chức năng, nhiệm vụ giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật của Hội đồng nhân dân, UBND ở xã, phường, thị trấn, chế độ, nội quy của cơ quan hành chính sự nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh đối với mọi tổ chức, cá nhân trong phạm vi địa phương, cơ quan, đơn vị mình; giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Uỷ ban nhân đân xã phường, thị trấn, của thủ trưởng cơ quan, đơn vị. Khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì thanh tra nhân dân có nhiệm vụ kiến nghị với chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn, thủ trưởng cơ quan, đơn vị; giám sát việc thực hiện kiến nghị đó; khi cần thiết được giao nhiệm vụ kiểm tra những vụ việc nhất định.
Như vậy, thanh tra nhân dân thực chất là hoạt động giám sát của nhân dân gắn với việc thực hiện quyền dân chủ tự quản của nhân dân. Tuy nhiên, dự thảo Luật Thanh tra mới chỉ dừng lại ở một số quy định có tính nguyên tắc và giao Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan quy định cụ thể về tổ chức và hoạt động của các tổ chức Thanh tra nhân dân.
Chỉ nên có thanh tra chuyên ngành ở các bộ
Tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành là vấn đề mới nhưng rất quan trọng và tại nhiều văn bản luật, pháp lệnh đã có các quy định về tổ chức và hoạt động của Thanh tra chuyên ngành, còn việc thành lập quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể được giao cho Chính phủ. Nhưng thực tế đã tồn tại nhiều loại hình Thanh tra chuyên ngành và đã có sự chồng chéo trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ thanh tra.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể về tổ chức, tính chất hoạt động và nhất là nhiệm vụ, quyền hạn của thanh tra chuyên ngành. Uỷ ban pháp luật cho rằng, đây là những vấn đề cần phải được làm rõ về mặt lý luận cũng như thực tiễn làm cơ sở cho việc quy định về thanh tra chuyên ngành, cụ thể cần làm rõ các vấn đề: Mô hình tổ chức, chức năng nhiệm vụ của tổ chức thanh tra chuyên ngành; Tính chất, nguyên tắc hoạt động của thanh tra chuyên ngành.
Theo ý kiến của đa số thành viên Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội thì chỉ nên tổ chức cơ quan Thanh tra chuyên ngành ở các bộ, cơ quan ngang bộ, cũng có thể tổ chức cơ quan Thanh tra chuyên ngành trong một số cơ quan thuộc UBND do cơ quan thanh tra chuyên ngành chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ.
Các cơ quan Thanh tra chuyên ngành sẽ có nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật chuyên ngành về quản lý nhà nước trên các lĩnh vực của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy trình, quy phạm liên quan đến chuyên môn kỹ thuật thuộc lĩnh vực bộ, ngành, ủy ban nhân dân quản lý như thanh tra môi trường, thanh tra y tế, thanh tra an toàn vệ sinh, thực phẩm, thanh tra an toàn giao thông hàng không, hàng hải, đường thuỷ, đường bộ....; kịp thời phát hiện và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật và có quyền xử phạt vi phạm hành chính.
|
