ODA đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xoá đói giảm nghèo ở Việt Nam.

(VietNamNet) - ''90% các dự án tại Việt Nam đang gặp phải tình trạng thiếu chỉ tiêu thực tế và chưa đáp ứng thoả đáng mục tiêu phát triển kinh tế ví như xây một khu dân cư rồi để đấy, 5 năm sau mới xây tiếp bệnh viện, trường học''. Đây là phát biểu của ông Klaus Rohland, Giám đốc quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam trong cuộc hội thảo ''Nâng cao năng lực quản lý toàn diện nguồn vốn ODA'' sáng 17/6 tại Hà Nội.

Số vốn ODA giải ngân mới chiếm 50%

Từ khi Việt Nam chính thức tiếp nhận ODA trở lại năm 1993, nguồn vốn ODA cam kết đến nay đạt trên 22 tỷ USD. Giải ngân ODA trong những năm qua của Việt Nam có nhiều tiến bộ, song chưa đáp ứng được yêu cầu của công cuộc phát triển và mong muốn của các nhà tài trợ. Số vốn giải ngân được mới chiếm 50% trong đó số vốn sử dụng bình quân mỗi năm là trên 1 tỷ USD. Con số này chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Các chuyên gia đưa ra mức vốn sử dụng cần thiết là 1,5-1,8 tỷ USD/năm.

Hầu hết các ý kiến tại hội thảo đều thừa nhận vai trò của nguồn vốn ODA với những thành tựu kinh tế - xã hội của Việt Nam trong vòng 10 năm qua, như phát triển cơ sở hạ tầng, xoá đói giảm nghèo, nâng cao trình độ nguồn nhân lực... nhưng cũng không phủ nhận sự yếu kém trong năng lực quản lý của Việt Nam. Sự yếu kém này có nguy cơ làm tụt hậu nền kinh tế và giảm lợi thế cạnh tranh trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài với các nước công nghiệp mới. Mặt khác, xu thế chung của các nhà tài trợ là dần dần chuyển trách nhiệm về phía Việt Nam. 

TS. Hàn Mạnh Tiến, Viện trưởng Viện nghiên cứu và Đào tạo về Quản lý, khẳng định: ''ODA không chỉ là một nguồn lực tài chính. ODA còn là cơ hội để chuyển giao công nghệ, chuyển giao kinh nghiệm quản lý. Nếu được sử dụng như một chất xúc tác để phát huy các nguồn lực nội sinh trên cơ sở phát triển quan hệ đối tác, một công cụ chính sách khôn ngoan, ODA còn có vai trò quan trọng gấp bội. Tuy nhiên, trên thực tế, điều đó phụ thuộc trước hết vào năng lực quản lý ODA''.

Quản lý ODA - con người là khâu trọng yếu

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Bích Đạt cho biết, 3 vấn đề chủ chốt để nâng cao năng lực quản lý ODA là năng lực pháp lý để tạo ra một môi trường thông thoáng, minh bạch cho công tác quản lý ODA; năng lực tổ chức để có được một bộ máy quản lý ODA hữu hiệu và nguồn lực con người được trang bị những kiến thức cần thiết để quản lý ODA mang tính chuyên nghiệp. Trong đó, sự phát triển nhanh chóng các hoạt động ODA đang tạo ra một gánh nặng cho hệ thống nhân sự hiện tại của Chính phủ. Quản lý dự án chỉ được coi là công việc bên ngoài, phụ thêm, không thuộc phần trách nhiệm của chính các cơ quan chủ quản. Khi dự án kết thúc, các năng lực được đào tạo hay phát triển trong quá trình không được sử dụng tiếp. 

Hội thảo do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ngân hàng thế giới (WB) và Nhóm các nhà tài trợ đồng tư tưởng (LMDG) phối hợp tổ chức. Đây là một trong những hoạt động trước thềm hội nghị giữa kỳ nhóm tư vấn các nhà tài trợ sẽ diễn ra vào ngày 21/6 tới tại Sa Pa. 

• Phương Thanh