Hải quan cảng Sài Gòn kiểm tra hàng nhập khẩu.

Tổng cục Hải quan vừa cho biết, hiện nay trong số 20.000 DN tham gia kinh doanh xuất nhập khẩu (XNK) thì có hơn 800 DN đang nợ thuế XNK quá hạn gần 900 tỷ đồng. Cá biệt, có những DN còn nợ từ năm 1998 mà theo ngành hải quan thì có khả năng không thể đòi nổi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng thuế nhưng theo ông Hỏa Ngọc Tâm - Vụ trưởng Vụ Thu thuế XNK Tổng cục Hải quan, nhiều DN đã cố tình lợi dụng sự thông thoáng của Luật Thuế XNK. Luật này cho phép DN có hàng nhập khẩu được nợ thuế 30 ngày, hàng xuất khẩu được nợ thuế 15 ngày. DN tạm nhập - tái xuất được nợ thuế 105 ngày mới phải bắt buộc nộp. Riêng đối với hàng tạm nhập - tái xuất để gia công, DN được hưởng ân hạn nợ thuế tới 275 ngày. Quá thời hạn nộp trên DN nợ thuế mới phải chịu chế tài phạt chậm nộp hay cưỡng chế hải quan... Những hình phạt này có vẻ như không có hiệu quả lắm bởi có nhiều DN xin nộp thuế sau nhưng khi được việc rồi thì họ lại không muốn nộp. Nếu hải quan cưỡng chế, DN đang nợ thuế sẽ đối phó bằng cách ủy thác cho một DN khác XNK hộ để tiếp tục kinh doanh và nhân viên hải quan đành ''bó tay'' trước tình trạng này, vì không còn chế tài nào khác.

Tổng cục Hải quan cho biết, trong số hơn 800 DN còn nợ thuế thì DN thuộc TP.HCM chiếm nhiều nhất (50% số thu của ngành). Khó khăn lớn nhất và cũng là nỗi lo của Cục Hải quan địa phương là gặp phải những DN XNK bị giải thể hay phá sản vì thua lỗ. Thu được nợ của các DN này quả thật quá khó, dù cho hải quan có liên tục mở các truy thu nợ thuế. Hải quan Cảng Sài Gòn khu vực I từ đầu năm 2003 đến nay đã phải gửi hơn 800 giấy mời cho DN đến giải quyết thanh toán nợ thuế và phát hiện có hơn 100 DN không tồn tại mà vẫn còn đăng ký mã số XNK. 

Bỏ ân hạn, thu thuế ngay và xử lý về hình sự...

Để khắc phục tình trạng nợ đọng thuế, ngành hải quan đang tiến hành phân loại nhằm bóc tách các đối tượng nợ thuế lâu năm. Tuy nhiên việc này, theo ông Tâm, cũng không dễ, trong khi các biện pháp đã thực hiện trước đó là phong tỏa tài sản ngân hàng đã không thực hiện được vì Hải quan Sài Gòn khu vực I từng cùng với Cục Thuế TP.HCM xác minh 53 DN nợ thuế có tài khoản ở ngân hàng nhưng chỉ tìm thấy được tài khoản của 1 DN. Còn chế tài cho phép bắt giữ hàng để bán lấy nợ cũng không khả thi bởi thiếu nhân lực và kho chứa...

Kiến nghị của hải quan là Nhà nước nên bỏ thời gian ân hạn thuế XNK, như vậy DN XNK đến đâu sẽ phải nộp thuế đến đó. Nhưng lại có ý kiến khác cho rằng không thể bỏ quy định này vì đây là chính sách của Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho DN kinh doanh XNK. Theo đó, để ngăn ngừa tình trạng này, các cơ quan Nhà nước phải chặt chẽ hơn việc kiểm tra lý lịch tư pháp trong khâu cấp giấy phép lập DN, cấp mã số XNK. Phải phạt thật nặng kể cả xử lý về mặt hình sự, những DN cố tình trốn thuế để không làm ảnh hưởng đến những DN khác.

(Theo NLĐ)