Lý do của "lệnh cấm" này, theo Bộ Thương mại, là "để bảo đảm việc cung cấp gạo loại 25% tấm cho Philippines theo hợp đồng của Tổng công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2), đồng thời, giữ ổn định thị trường lúa gạo nội địa...". Như vậy, văn bản của Bộ dường như đã tạo cho Vinafood 2 thế độc quyền mua lúa gạo của nông dân để xuất sang Philippines.

Nhưng liệu với số lượng chỉ 185.000 tấn theo hợp đồng đã ký, Vinafood 2 có đảm bảo tiêu thụ hết gạo hàng hoá cho nông dân ĐBSCL? Hiện nay, khu vực này sắp thu hoạch xong vụ đông xuân, giá lúa có xu hướng giảm, chỉ còn khoảng 1.450 đồng/kg. Về phần 4 DN trên, họ đang lo ngay ngáy vì bị bắt buộc phải vi phạm hợp đồng xuất khẩu, có khả năng phải bồi thường và thua lỗ to. Vì vậy, 4 DN trên có thể sẽ phải tìm nguồn cung ứng từ nước ngoài để giao hàng, tránh vi phạm hợp đồng.

Xin nhắc lại, trong công văn 21/TB-VPCP về điều hành xuất khẩu gạo năm 2003, Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu Bộ Thương mại cố gắng tăng thêm số lượng hợp đồng bổ sung ở thị trường châu Á để bù đắp cho thị trường Trung Đông có thể bị thiếu hụt, đồng thời đảm bảo lợi ích cho nông dân.

Ngày 31/3, Bộ Thương mại có văn bản số 0751 về việc xuất khẩu gạo sang Philippines, yêu cầu các DN không ký hợp đồng với khách hàng nước ngoài để xuất khẩu gạo 25% tấm sang thị trường này; trường hợp đã ký hợp đồng phải huỷ bỏ việc giao hàng. Trước đó, ngày 20/3, có 4 DN đã ký hợp đồng cung cấp tổng cộng 27.000 tấn gạo vào thị trường Philippines với giá 183,44 USD/tấn, gồm Công ty XNK An Giang, Công ty XNK Nông sản thực phẩm An Giang, Công ty lương thực XNK tổng hợp Đồng Tháp và Công ty Lương thực Vĩnh Phú. Đang chuẩn bị giao hàng, các DN này bị một cú choáng váng vì "lệnh cấm".

(Theo Lao Động)