Máy bay chở khách của Boeing.

Ông Chris Flint xuất hiện thường xuyên ở Việt Nam từ năm 2000, với nhiệm vụ: bán được càng nhiều máy bay càng tốt. Điều này là đương nhiên vì ông là Giám đốc bán hàng của hãng Boeing tại Việt Nam. Việc mua bán máy bay nghe có vẻ dễ dàng, song theo ông Chris Flint, đây là một trong những loại thỏa thuận thương mại phức tạp nhất trong các loại mua bán.

Mua bán máy bay không chỉ là giao kèo giữa các công ty mà còn gắn liền với những lợi ích quốc gia khác.

Nhân chuyến thăm lịch sử của Tổng thống Mỹ Bill Clinton đến Việt Nam cuối năm 2000, Boeing và Vietnam Airlines đã ký "thư ngỏ ý" mua bốn chiếc máy bay Boeing. Đến nay, hợp đồng mua bán đó đã thành hiện thực, chiếc Boeing đầu tiên dự định sẽ được giao cho Việt Nam vào tháng 6 năm nay.

Để có được kết quả như vậy, Boeing đã thâm nhập thị trường Việt Nam từ năm 1993, khi Vietnam Airlines mới chỉ đang thuê một số máy bay thông qua một hãng cho thuê trung gian. Thời điểm đó, hàng không Việt Nam chưa đủ tiền để mua máy bay, hãng này đã giúp đầu tư cơ sở hạ tầng hàng không, đào tạo về kỹ thuật, kỹ sư, phi công, đào tạo tiếng Anh cho các nhân viên hàng không, chuyển giao công nghệ... Gần đây, Boeing còn tiến xa hơn bằng việc hỗ trợ tài chính cho Chính phủ Việt Nam nhằm thúc đẩy đầu tư của doanh nghiệp Mỹ.

Bộ KH-ĐT cũng đang sử dụng nguồn vốn 1,7 triệu USD do hãng này tài trợ để thuê một công ty tư vấn tại Mỹ và mở văn phòng đại diện tại nước này nhằm thu hút đầu tư. Ông Chris Flint nói: "Boeing muốn làm những gì có lợi cho kinh tế Việt Nam, giúp thúc đẩy du lịch, đầu tư, thương mại, tăng GDP... Điều đó cũng thúc đẩy hàng không phát triển và tăng nhu cầu về máy bay mới".

Chưa hết, những tập đoàn khổng lồ như Boeing hay Airbus còn đóng vai trò rất quan trọng trong các kênh vận động hành lang các chính sách thương mại đối ngoại của chính phủ họ đối với các đối tác. Boeing là một trong những công ty có tiếng nói nặng ký trong quá trình vận động Chính phủ Mỹ bãi bỏ điều luật Jackson Vanik, bình thường hóa quan hệ với Việt Nam tiến đến ký kết hiệp định thương mại song phương. Quá trình này vẫn đang được tiếp tục. Ông Flint cho biết, Boeing sẽ lên tiếng ủng hộ phía Việt Nam trong việc đàm phán Hiệp định Dệt may với Mỹ.

Airbus cũng không kém cạnh, Số máy bay đang thuê hiện nay của Vietnam Airlines hiệu Airbus còn nhiều hơn Boeing. Hàng không Việt Nam đã ký hợp đồng mua 5 chiếc máy bay Airbus A321. Bên cạnh việc thực hiện nghĩa vụ đào tạo, huấn luyện, chuyển giao công nghệ bảo dưỡng máy bay... Airbus đã hứa sẽ hỗ trợ tác động với Cộng đồng châu Âu tăng hạn ngạch dệt may cho Việt Nam. Việc này vừa qua đã có kết quả, EU đã chính thức công bố tăng hạn ngạch dệt may cho phía Việt Nam. Bên cạnh đó, Chính phủ Pháp sẽ tiếp tục tăng vốn ODA cho đào tạo. Các quan chức Vietnam Airlines cho biết, Airbus thực hiện rất tốt những yêu cầu của phía Việt Nam, và họ không giấu rằng có thể sẽ còn mua thêm máy bay Airbus. Về Boeing, ngoài 4 chiếc máy bay đặt mua và sẽ lần lượt được giao trong thời gian tới, Vietnam Airlines đã thuê thêm 2 chiếc nữa.

Theo ông Chris Flint, Vietnam Airlines đang tăng trưởng rất tốt. Tính đến 2005, hãng này cần thêm 10 máy bay mới, và Boeing muốn bán nữa. Dĩ nhiên, Boeing hay Airbus đều hiểu rõ luật có qua có lại của thương trường.

(Theo TBKTSG)