Cầu Hoàng Long (Thanh Hoá) mới xây nhưng đã hỏng một phần do lỗi khảo sát.

Trong xây dựng nói chung, giao thông nói riêng, tư vấn có vai trò quyết định đến chất lượng công trình. ''Tài'' và ''tâm'' là 2 yếu tố làm nên tiếng tăm của một nhà tư vấn, nhưng hiện nay rất nhiều người trong số họ thiếu cả hai. Hiện tượng ''đi đêm'' giữa nhà thầu và tư vấn không còn là chuyện lạ. 

Có trường hợp, trong thiết kế, công trình A đã được các cơ quan chức năng phê duyệt móng cọc khoan nhồi nhưng trong quá trình thi công, nhà thầu và tư vấn móc ngoặc với nhau, tự ý thay đổi hình thức đóng cọc. May mà khi Cục Giám định và Quản lý chất lượng công trình giao thông phát hiện ra, đơn vị này mới thi công đến trụ cầu thứ 3.

Theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, cả nước hiện có khoảng 80 DN hoạt động trong lĩnh vực tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, với chừng 6.000 cán bộ nhân viên. Hầu hết các đơn vị này chỉ mới hoạt động dưới 10 năm. Nhiều đơn vị tư vấn chỉ có 5-7 người, lập ra với mục đích chính là phục vụ cho cơ quan chủ quản thực hiện các dự án một cách thuận lợi. TS. Nguyễn Ngọc Long, Cục trưởng Cục Giám định và Quản lý Chất lượng các công trình giao thông nhận xét: ''So với khối lượng công việc hiện nay, đội ngũ tư vấn là vô cùng ít ỏi, thiếu tính độc lập và chưa có định hướng''.

Chất lượng đội ngũ các nhà tư vấn đang ở tình trạng báo động. Thời gian qua, chúng ta có hàng nghìn dự án lớn trong lĩnh vực giao thông, nhưng đến nay, tất cả các đơn vị tư vấn trong ngành vẫn chưa đào tạo được một công trình sư tầm cỡ, chưa nói đến một tổng công trình sư.

Trong các dự án như Quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh, vai trò này được các chuyên gia của nước ngoài đảm trách. Do non kém về trình độ nên những sai sót trong quá trình khảo sát, điều tra, thiết kế lập dự án đã trở thành chuyện thường ngày. Theo tính toán của Cục Giám định và Quản lý Chất lượng Công trình giao thông, sai sót trong khâu này ở những công trình như Quốc lộ 6, Quốc lộ 12 và đường Hồ Chí Minh lên đến 150-200%. Nhiều công trình như cầu Hoàng Long (Thanh Hoá), cầu Bản Xứa (Sơn La), cầu ở thị xã Đồng Mỏ (Lạng Sơn)... do lỗi từ khâu khảo sát nên khi thi công, cái thì bị chuyển địa điểm, cái thì cao như núi nhưng đến mùa mưa, lũ vẫn bị ngập chìm trong nước, gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng, hiệu quả sử dụng rất thấp.

Những công trình khác như Quốc lộ 32, cầu Trung Hà tuy chưa phát hiện ra sự móc ngoặc này nhưng mới được đưa vào sử dụng trên dưới một năm đều đã bị bong tróc Asphalt.

Trong số các nguyên nhân dẫn đến tình trạng móc ngoặc giữa nhà thầu và tư vấn có một nguyên nhân hết sức quan trọng, đó là việc xử lý chưa thật nghiêm các trường hợp bị phát hiện. Như trường hợp ông Long nêu ra, một phần do đơn vị sai phạm là ''con đẻ'', một phần là chuyện đã rồi nên Bộ cũng chỉ xử lý theo hướng tháo gỡ là chính. Đã đến lúc, ngành giao thông vận tải phải sử dụng những biện pháp cứng rắn như thu hồi chứng chỉ tư vấn, thậm chí phải chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng vào cuộc đối với những trường hợp có nghi vấn.

(Theo Thanh Niên)