Các DN không phải chờ cán bộ hải quan đi khảo sát thị trường để xây dựng giá tính thuế, nhưng...

Nhiều doanh nghiệp trước đây đã gặp khó khăn trong việc nhập khẩu những mặt hàng không có trong bảng giá tính thuế. Cho đến nay, bảng giá tính thuế mới đã bổ sung khá đầy đủ nhưng khi áp dụng lại tỏ ra lạc hậu, bất cập...

Tập hợp những mặt hàng mới được xây dựng giá trong vòng 6 tháng qua từ Cục Hải quan tỉnh, thành (Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng...), Bộ Tài chính vừa ban hành Quyết định 88 (hiệu lực từ 16/8/2003). Quyết định 88 có những điểm tiến bộ là: doanh nghiệp không phải chờ cán bộ hải quan đi khảo sát thị trường để xây dựng giá tính thuế, khắc phục tình trạng cùng một mặt hàng nhưng mỗi Cục Hải quan địa phương, thậm chí các chi cục trong cùng Cục Hải quan xây dựng giá khác nhau...

Tuy nhiên, ngay khi mới được ban hành, Quyết định 88 lại bộc lộ ngay những bất cập, lạc hậu khác. Chẳng hạn một số mặt hàng nhập khẩu được xây dựng giá ở thời điểm chiến tranh Iraq (tháng 4/2003), lúc đó trên thế giới những mặt hàng nào liên quan đến nguyên liệu dầu mỏ đều có mức giá cao. Hiện nay, theo bảng giá mà nước ngoài chào hàng với Hiệp hội Nhựa TP.HCM, giá hạt nhựa chỉ ở mức 500-600 USD/tấn, cao nhất cũng chỉ ở mức 630 USD/tấn, trong khi mặt hàng hạt nhựa (chương 39) theo Quyết định 88 giá tính thuế lại đến 700-900 USD/tấn (!). Tương tự, các mặt hàng khác như hoá chất, thức ăn gia súc... giá tính thuế cũng cao, lạc hậu so với giá thế giới ở thời điểm bảng giá được ban hành.

Những bất hợp lý trong bảng giá tính thuế thực ra đã tồn tại từ nhiều năm nay và cũng không ai biết sẽ kéo dài đến bao giờ? Lẽ ra, khi Nghị định 60/2002/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 6/6/2002, có hiệu lực từ 1/7/2002 thì bảng giá tính thuế sẽ theo trị giá giao dịch của doanh nghiệp. Nhưng từ đó đến nay, do chưa có có thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính nên Nghị định 60 vẫn chưa đi vào  thực tế. Từ tháng 10/2003, chiếu theo Hiệp định Thương mại Việt Mỹ, khi doanh nghiệp trong nước nhập hàng từ Mỹ về sẽ bắt đầu áp dụng theo trị giá giao dịch. Như vậy sự ra đời của thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 60 là không thể trì hoãn thêm được nữa.

Rõ ràng nếu phải chịu giá tính thuế nhập khẩu cao, doanh nghiệp trong nước sẽ không thể cạnh tranh với doanh nghiệp trên thế giới khi sản xuất cùng một sản phẩm. Người tiêu dùng cũng phải lĩnh đủ khi mua hàng vì phải chịu giá sản phẩm cao. Chưa hết, để tránh phải chịu giá tính thuế cao, một số doanh nghiệp sẽ tìm cách lách luật, lại nảy sinh ra gian lận thương mại...

(Theo Thanh Niên)