(VietNamNet) - Một vấn đề được bàn bạc rất kỹ trong buổi làm việc sáng nay (17/7) của UBTV Quốc hội là quy định việc cấp phép bắt buộc đối với nhà ở xây dựng tại các khu vực nông thôn trong cả nước. UBTV Quốc hội đã nhất trí với nhiều đại biểu rằng, việc quy định cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn trong dự thảo Luật Xây dựng là cần thiết, khả thi và đưa nội dung này vào Luật.

Luật Xây dựng liệu có ''đương đầu'' được với thực trạng xây lấn lộn xộn hiện nay?

Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Liên - Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng, trước mắt chỉ yêu cầu làm giấy phép xây dựng đối với nhà ở nông thôn ở những điểm dân cư tập trung thực hiện quy hoạch chứ không phải cùng một lúc ở tất cả các vùng nông thôn trong cả nước. Vấn đề còn khó khăn ở đây là sẽ thực hiện cấp phép ở vùng nào trước, vùng nào sau.

Sáng nay, UBTV Quốc hội làm việc về Luật Xây dựng, tiếp thu ý kiến của các đại biểu trong Kỳ họp Quốc hội vừa qua và chỉnh lý dự thảo Luật Xây dựng. Nhiều ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội tán thành với quy định về cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn. Tuy nhiên, cũng còn có ý kiến cho rằng không nên quy định việc cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn; việc cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ tại nông thôn do Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện là không khả thi.

UBTV Quốc hội cho rằng để góp phần xây dựng nông thôn mới và hiện đại hoá, Nhà nước phải quản lý hoạt động xây dựng ở nông thôn, trong đó có việc quy hoạch các điểm dân cư nông thôn và việc cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn. Đồng ý với ông Liên, Dự thảo Luật quy định việc cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn cũng chỉ áp dụng đối với những điểm dân cư tập trung đã có quy hoạch và việc cấp giấy phép nhà ở nông thôn do Uỷ ban nhân dân huyện thực hiện.

Khi nào không cần giấy phép xây dựng?

Dự thảo Luật được các đại biểu chỉnh sửa sáng nay quy định rõ các trường hợp không cần giấy phép xây dựng khi thi công các công trình sau đây: Công trình thuộc bí mật nhà nước; công trình xây dựng theo lệnh khẩn cấp; công trình tạm phục vụ xây dựng công trình chính; công trình an ninh, quốc phòng ở biên giới, hải đảo; công trình xây dựng theo tuyến không đi qua đô thị theo quy hoạch; dự án đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; công trình hạ tầng kỹ thuật quy mô nhỏ thuộc các xã vùng sâu, vùng xa; nhà ở riêng lẻ tại vùng sâu, vùng xa không thuộc đô thị, không thuộc điểm dân cư lập trung hoặc ở điểm dân cư nông thôn chưa có quy hoạch; các công trình sửa chữa, cải tạo, lắp đặt thiết bị bên trong không làm thay đổi kiến trúc, kết cấu chịu lực và an toàn của công trình.

Việc xây dựng công trình trong vùng đã có quy hoạch và quy hoạch đã được công bố nhưng chưa thực hiện thì chỉ được phép xây dựng tạm có thời hạn. Đối với công trình tạm phục vụ công trình chính là nhà ở nằm trong quy hoạch được duyệt, xác định là khu dân cư thì được cấp giấy phép xây dựng công trình theo quy định.

Các hoạt động xây dựng bị nghiêm cấm

Các hoạt động xây dựng bị nghiêm cấm sẽ được quy định cụ thể, gồm: Xây dựng công trình nằm trong khu vực cấm xây dựng, khi có nguy cơ bị xâm thực, bị lở đất, bị lũ quét...; Xây dựng lấn chiếm hành lang bảo vệ giao thông, đê điều, lưới điện, bảo vệ khu di tích lịch sử văn hoá và khu vực bảo vệ các công trình khác theo quy định của pháp luật; Xây dựng công trình sai quy hoạch, không có giấy phép xây dựng (đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng công trình không đúng với giấy phép được cấp); Nhà thầu hoạt động xây dựng vượt quá điều kiện năng lực; Chọn nhà thầu không đủ điều kiện năng lực để thực hiện công việc; Xây dựng công trình không tuân theo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng; Vi phạm các quy định về an toàn tính mạng, tài sản và vệ sinh môi trường trong xây dựng; Xây thêm nhà và công trình ở khu vực sân, vườn, sân thượng, lối đi và các sân bãi khác đã được quy hoạch; Đã và nhận hối lộ trong hoạt động xây dựng; Dàn xếp trong đấu thầu nhằm vụ lợi, mua bán thầu, phá giá trong đấu thầu; Lạm dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm pháp luật về xây dựng; Dung túng, bao che cho hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng; Cản trở hoạt động xây dựng đúng pháp luật và các vi phạm pháp luật khác trong hoạt động xây dựng.

Trong 30 ngày, phải công bố các quy hoạch chi tiết cho dân biết

Nhằm hạn chế các tiêu cực phát sinh khi thiếu thông tin quy hoạch như thời gian qua, UBTV và các đại biểu đưa vào Luật các nội dung chi tiết về công bố quy hoạch xây dựng. Các chỉnh sửa trong Luật nêu rõ: Trong quá trình lập quy hoạch chi tiết xây dựng, cơ quan chức năng phải lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân liên quan theo nhiệm vụ của từng loại quy hoạch xây dựng. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch xây dựng, uỷ ban nhân dân các cấp trong phạm vi địa giới hành chính do mình quản lý phải công bố rộng rãi quy hoạch chi tiết xây dựng dưới nhiều hình thức để nhân dân biết, kiểm tra và thực hiện. Đối với việc công bố quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch xây dựng chung do người có thẩm quyền phê duyệt quyết định về nội dung công bố.

Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo thực hiện cắm mốc chỉ giới xây dựng, công trình xây dựng trên thực địa, xác định trên thực địa khu vực cấm xây dựng. Người có trách nhiệm công bố quy hoạch xây dựng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc không thực hiện hoặc thực hiện chậm việc công bố quy hoạch gây thiệt hại về kinh tế khi phải giải phóng mặt bằng để đầu tư xây dựng. Cơ quan quản lý xây dựng các cấp chịu trách nhiệm cung cấp thông tin, chứng chỉ quy hoạch xây dựng cho các chủ đầu tư khi có nhu cầu đầu tư xây dựng trong phạm vi được phân cấp quản lý.

Các hình thức cung cấp thông tin về quy hoạch: Công khai bản vẽ quy hoạch xây dựng, mô hình quy hoạch xây dựng; Giải thích quy hoạch xây dựng; Cung cấp chứng chỉ quy hoạch xây dựng (Chứng chỉ quy hoạch xây dựng bao gồm các thông tin về sử dụng đất, các quy định về hệ thống các công trình hạ tầng kỹ thuật, về kiến trúc, về an toàn phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường và các thời điểm công bố quy hoạch xây dựng...).

Đấu thầu trong xây dựng không hạn chế số lượng nhà thầu nước ngoài tham gia

Việc đấu thầu rộng rãi trong xây dựng sẽ không hạn chế số lượng nhà thầu tham gia. Bên mời thầu phải thông báo rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng về điều kiện, thời gian nộp hồ sơ dự thầu và bên dự thầu chỉ được tham dự khi có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng, năng lực nghề nghiệp phù hợp với loại cấp công trình theo điều kiện thông báo của bên mời thầu. Bên mời thầu phải chịu trách nhiệm công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng kết quả xét thầu, giá trúng thầu.

Việc đấu thầu hạn chế trong xây dựng được thực hiện khi lựa chọn nhà thầu tư vấn xây dựng, thi công xây dựng công trình có yêu cầu kỹ thuật cao, chỉ có một số nhà thầu có đủ điều kiện năng lực được mời tham gia dự thầu. Đối với dự án, công trình sử dụng vốn nhà nước thì không cho phép 2 doanh nghiệp trở lên thuộc cùng một tổng công ty, tổng công ty với công ty thành viên, công ty mẹ và công ty con, doanh nghiệp liên doanh với một bên góp vốn trong liên doanh cùng tham gia đấu thầu trong một gói thầu.

Người quyết định đầu tư hoặc chủ đầu tư được quyền chỉ định trực tiếp một tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng, năng lực nghề nghiệp để thực hiện công việc, công trình với giá hợp lý nếu công trình xây dựng theo lệnh khẩn cấp, công trình bí mật nhà nước, công trình tạm; Công trình có tính chất nghiên cứu thử nghiệm; Công việc, công trình, hạng mục công trình có quy mô nhỏ, đơn giản; Các trường hợp đặc biệt được người có thẩm quyền quyết định đầu tư cho phép.

Việc đền bù giải phóng mặt bằng xây dựng được thực hiện thông qua một hoặc kết hợp các hình thức bằng tiền, quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và phải đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật.

Trường hợp giải phóng mặt bằng theo quy hoạch để xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật thì phương án giải phóng mặt bằng phải đảm bảo vừa xây dựng được công trình mới, vừa chỉnh trang các công trình mặt phố theo quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt; đảm bảo nhà nước điều tiết được giá trị chênh lệch về đất sau khi giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng công trình.

• Hồng Phúc