"Mạng lưới kiểm định chất lượng công trình xây dựng Việt Nam" đã chính thức ra mắt vào ngày 24/10, với mục đích nâng cao chất lượng các công trình xây dựng. Tuy nhiên, đây mới chỉ là hy vọng khi thực tế vẫn còn những công trình chất lượng không bảo đảm, gây sự cố, xuống cấp sớm.

Chất lượng, vấn đề chưa "nguội"

Thời gian qua, hầu hết các công trình xây dựng được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng, nhiều công trình lớn được cấp huy chương vàng và bằng chất lượng cao. Nhưng các vụ việc đáng tiếc trong xây dựng vẫn xảy ra. Điển hình năm 2003 là các vụ đổ nhà dân tự xây ở Hà Giang, TP.HCM, Đăk Lăk, lún kè cảng Năm Căn (Cà Mau), sập giàn giáo sân quần vợt Lan Anh (TP.HCM), xuống cấp đường Pháp Vân - Cầu Giẽ, khu nhà ở tái định cư Vĩnh Phúc (Hà Nội)...

Số lượng các sự cố có thể đã ít đi (theo thống kê còn dưới 0,2% số công trình) và chỉ xảy ra ở các công trình quy mô nhỏ, tuy nhiên, khá nhiều trong số đó có gây chết người, xôn xao dư luận. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Liên cho biết, ông đang có kế hoạch vào làm việc với TP.HCM để làm rõ vì sao xảy ra nhiều sự cố xây dựng tại địa bàn này.

Rõ ràng, một khi vẫn còn các sự cố công trình thì vấn đề chất lượng chưa thể coi là "nguội".

Hy vọng ở mạng lưới

Theo Cục Giám định, hệ thống quản lý nhà nước về chất lượng công trình xây dựng hiện nay còn chồng chéo và thiếu tính hệ thống, bất cập so với yêu cầu, tụt hậu về phương thức, phương cách và trình độ đội ngũ cán bộ. Có nơi cơ quan quản lý chất lượng xây dựng là sở xây dựng, có nơi sở là cơ quan giúp việc cho chủ tịch tỉnh, thành phố. Một hệ thống quản lý chất lượng thống nhất từ trung ương tới tận cấp phường xã đến nay chưa hình thành.

Không chỉ hệ thống quản lý nhà nước về chất lượng cần được thống nhất, hệ thống các phòng thí nghiệm và trung tâm kiểm định cũng chưa phải là hoàn thiện. Hiện nay cả nước có 28 công ty, trung tâm kiểm định, hơn 200 phòng thí nghiệm được công nhận hợp chuẩn. Tuy nhiên, có tới một nửa số đơn vị kiểm định lại thuộc cơ quan quản lý nhà nước.

Các phòng thí nghiệm thì tập trung phần lớn vào các thành phố lớn, nhất là Hà Nội và TP.HCM. Có tới hơn một nửa số phòng thí nghiệm tập trung vào 5 tỉnh thành Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Nghệ An, trong khi còn tới 13 tỉnh chưa có phòng thí nghiệm và nhiều tỉnh chỉ có 1-2 phòng.

Thiết bị chủ yếu được trang bị từ những năm 1970-1985, và tuy một số máy cũ có được cải tạo nâng cấp, nhưng nhìn chung trình độ thiết bị ở mức trung bình thấp đến trung bình. Chỉ có một số phòng thí nghiệm thuộc các viện nghiên cứu và số ít phòng chuyên về lĩnh vực nhựa, bêtông nhựa ở vài doanh nghiệp lớn có trang thiết bị tiệm cận với khu vực.

Thiếu các văn bản pháp quy về tiêu chuẩn, tài liệu kỹ thuật, các đơn vị kiểm định hoạt động lúng túng. Một mạng lưới quốc gia về kiểm định chất lượng công trình xây dựng nhằm tập hợp các tổ chức kiểm định, thống nhất yêu cầu, nội dung, phương thức kiểm định và đánh giá chất lượng công trình, nâng cao năng lực kiểm định... là một nhu cầu cần thiết và được nhiều tổ chức kiểm định ủng hộ. Mạng lưới kiểm định ra đời không có nghĩa mọi vấn đề về kiểm định chất lượng được giải quyết, tuy nhiên có quyền hy vọng vào những cải tiến tốt hơn. Vấn đề là mạng lưới kiểm định cần phải đi vào hoạt động và cho thấy hiệu quả, càng sớm càng tốt.

(Theo Lao Động)