Mức thu nhập khởi điểm chịu thuế đối với lao động Việt Nam sẽ không thay đổi?

(VietNamNet) - Đưa thu nhập từ việc chuyển nhượng đất đai vào diện phải chịu thuế thu nhập cao, giữ nguyên mức khởi điểm chịu thuế đối với người Việt Nam, xoá bỏ phân biệt giữa thu nhập thường xuyên và không thường xuyên. Đây là những nội dung mới trong dự thảo sửa đổi Pháp lệnh thuế đối với người có thu nhập cao của Bộ Tài chính.

Dự kiến Pháp lệnh sửa đổi này sẽ được ban hành và có hiệu lực từ 1/1/2004.

Căn cứ vào giá đất tính thuế trước bạ

Một nội dung quan trọng trong dự thảo là đưa thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất và chuyển quyền thuê đất vào diện phải chịu thuế thu nhập cao. Đồng thời, bổ sung hộ kinh doanh cá thể có thu nhập từ chuyển nhượng đất đai vào đối tượng nộp thuế. Bộ Tài chính dự kiến sẽ đánh thuế theo biểu thuế luỹ tiến từng phần đối với khoản thu nhập này sau khi trừ đi một số khoản chi phí mà người chuyển giao đã bỏ ra như lệ phí trước bạ, tiền đầu tư san lấp, giải phóng mặt bằng và xây dựng kết cấu hạ tầng... Trường hợp cá nhân được biếu tặng quyền sử dụng đất, quyền thuê đất thì người nhận phải nộp thuế suất 30% giá trị đất.

Bộ Tài chính đưa ra 2 phương án đánh thuế thu nhập (luỹ tiến từng phần) từ chuyển nhượng đất đai đối với hộ kinh doanh và cá nhân. Phương án thứ nhất xác định mức khởi điểm chịu thuế là 40 triệu đồng, căn cứ vào mức miễn thuế thu nhập từ lao động 1 năm là 36 triệu (3 triệu x 12 tháng làm tròn là 40 triệu). Phương án thứ hai là nộp thuế thu nhập trên cơ sở tỷ suất thu nhập còn lại so với chi phí vượt trên 15% theo biểu thuế luỹ tiến từng phần.

Trong điều kiện giá đất ''trên trời'' như hiện nay và người tham gia vào chuyển nhượng đất đai thường thoả thuận đưa ra một mức ''dưới đất'' thì khó khăn cho cơ quan thuế chính là việc xác định được giá trao đổi thực tế. Một quan chức Bộ Tài chính cho biết: ''Phương án đưa ra trong dự thảo là cho phép cơ quan thuế áp dụng bảng giá tối thiểu tính thuế trước bạ do UBND các tỉnh, thành phố quy định theo từng thời kỳ để tính thuế thu nhập. Theo đó, những trường hợp giá trong hợp đồng cao hơn giá trong bảng giá tối thiểu thì lấy giá trong hợp đồng, trường hợp khai giá thấp hơn thì lấy giá trong bảng giá tối thiểu''.

Không nâng mức khởi điểm chịu thuế

Trong dự thảo nói trên, Bộ Tài chính dự định thay đổi khoảng cách giữa các bậc chịu thuế để giãn điều tiết về thuế. Đối với thu nhập thấp thì mức giãn cách lớn, đối với thu nhập cao thì mức giãn cách được thu nhỏ. Chẳng hạn, trong biểu thuế luỹ tiến, thu nhập ''trên 3 triệu đồng đến 6 triệu đồng'' sẽ sửa đổi thành ''trên 3 triệu đồng đến 7,5 triệu đồng'' (giữ nguyên thuế suất 10%). Khoảng cách thu nhập chịu thuế giữa bậc cao nhất và bậc thấp nhất hiện nay là 5 lần (15 triệu đồng/3 triệu đồng) sẽ điều chỉnh lên 10 lần (30 triệu đồng/3 triệu đồng). Việc thay đổi khoảng cách giữa các bậc thuế này sẽ phần nào giảm được đóng góp về thuế của người có thu nhập cao.

Tuy nhiên, một điều bất công hiện nay đối với lao động Việt Nam là dự thảo không thay đổi mức thu nhập khởi điểm chịu thuế. Với mức thu nhập 3 triệu đồng/tháng, người lao động trong nước đã phải nộp thuế TNCN còn người nước ngoài là 8 triệu đồng/tháng. Lý do, theo quan điểm của Bộ Tài chính, nếu nâng mức khởi điểm chịu thuế sẽ gây khó khăn cho việc xây dựng Luật Thu nhập dân cư sau này, trong đó giảm mức điều tiết nhưng phải mở rộng diện thu bằng cách hạ mức thu nhập khởi điểm chịu thuế.

Bộ Tài chính cũng đề nghị xoá bỏ đánh thuế thu nhập bổ sung đối với người Việt Nam nhằm xoá bỏ ''phân biệt, đối xử'' về thuế giữa người Việt Nam và người nước ngoài. Hiện nay, người nước ngoài hiện không phải nộp thuế thu nhập bổ sung. Trong khi đó, người Việt Nam nộp thuế theo biểu thuế luỹ tiến từng phần, nếu phần thu nhập còn lại bình quân trên 15 triệu đồng/tháng thì phải nộp thuế thu nhập bổ sungvới thuế suất 30% số vượt trên 15 triệu đồng.

Người nước ngoài ở Việt Nam dưới 30 ngày phải chịu thuế?

Dự thảo đưa khoản thu nhập phát sinh tại Việt Nam của người nước ngoài cư trú tại Việt Nam dưới 30 ngày vào diện thu nhập chịu thuế. Quy định hiện nay, theo Bộ Tài chính, đối tượng này không phải nộp thuế thu nhập dẫn đến ''bỏ sót nguồn thu'' trong lúc các hiệp định thuế quy định Việt Nam có quyền đánh thuế. Đồng thời, đưa đối tượng này vào diện chịu thuế cùng là để phù hợp với hiệp định tránh đánh thuế 2 lần và hạn chế tình trạng tránh thuế của người nước ngoài.

Một sửa đổi quan trọng lần này là xoá bỏ phân biệt trong tính thuế thu nhập cao đối với những khoản thu nhập thường xuyên và không thường xuyên. Thực tế hiện nay tồn tại những khoản thu nhập không thường xuyên nhưng có giá trị không nhỏ như hoa hồng môi giới, đề tài nghiên cứu khoa học, đạo diễn... Những khoản thu nhập này hiện được áp dụng biểu thuế khác với thu nhập thường xuyên với mức thuế suất thấp hơn.

Theo Bộ Tài chính, những thay đổi trong dự thảo ''sẽ làm giảm số thu khoảng 70 tỷ đồng'' và ''số thu tăng do tăng cường ý thức chấp hành luật thuế và kê khai đầy đủ thu nhập chịu thuế sẽ đảm bảo số tăng thu để bù số hụt''. Về khoản thu từ chuyển nhượng đất đai lần đầu áp dụng sẽ gặp khó khăn do tình trạng mua bán ''trao tay'' diễn ra phổ biến. Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích đánh giá, nếu ''thu được'' từ việc chuyển nhượng đất đai thì số tiền thuế thu nhập cao không chỉ ''bù số hụt'' mà còn tăng. Bộ Tài chính cho biết, năm 2002, thuế đối với người có thu nhập cao thu được là 2.238 tỷ đồng, dự kiến năm 2003 đạt 2.600 tỷ đồng.

• Thanh Minh