Hôm qua (20/11), Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) - dự án hợp tác của 16 quốc gia gồm Nga, Mỹ, Canada, Brazil, Nhật Bản và 11 nước thành viên của Cơ quan vũ trụ châu Âu (ESA) - đã kỷ niệm 5 năm tồn tại trong quỹ đạo.

Toàn cảnh ISS.

Bill Gerstenmaier, Giám đốc chương trình ISS của NASA, cho biết: ''Cùng với các đối tác quốc tế, chúng tôi đã học cách xây dựng, vận hành và duy trì một tổ hợp rất phức tạp. ISS vẫn đang lớn dần. Hơn 80 tấn thiết bị và phần cứng hiện đang ở tại Trung tâm vũ trụ Kennedy chờ được phóng''. Khi được hoàn tất, ISS sẽ có khối lượng khoảng 472.160kg, dài 88.4m với các tấm pin mặt trời có diện tích gần 0,4ha cung cấp điện cho 6 phòng thí nghiệm hiện đại.

Bộ phận đầu tiên của ISS - module Zarya của Nga - được phóng từ sân bay vũ trụ Baikonur, Kazakhstan vào ngày 20/11/1998. 2 tuần sau đó, module liên kết Unity của Mỹ được tàu con thoi Endeavour đưa lên trạm. Tổng chi phí xây dựng ISS là 95 tỷ USD. Cho tới nay, ISS đã bay quanh trái đất hơn 29.000 lần. ISS sẽ hoạt động trong 15 năm.

ISS quay theo quỹ đạo trái đất ở độ cao 400km. Quỹ đạo này cho phép các phi thuyền và tàu con thoi có thể đưa người và lương thực lên trạm. Ngoài ra, nó còn giúp giới khoa học quan sát đuợc 85% trái đất. Các nhà du hành sống trên đó kể từ tháng 11/2000. Cho tới nay, đã có 8 nhóm thám hiểm, gồm 22 nhà du hành, thay nhau làm việc trên ISS. ISS hiện có kích cỡ bằng một ngôi nhà trung bình 3 phòng. Các nhóm đã tiến hành thí nghiệm về sinh học vũ trụ, khoa học vật lý và tác động của vũ trụ đối với con người.

Mỹ có trách nhiệm phát triển và điều hành các bộ phận và hệ thống lớn trên trạm. Thiết bị của Mỹ bao gồm 3 module liên kết, một module thí nghiệm mang tên Destiny, các mảng giàn, 4 tấm pin mặt trời, 1 module ở, 3 thiết bị tiếp hợp, 1 module ly tâm và nhiều hệ thống khác. Các đối tác quốc tế còn lại sẽ cung cấp những thiết bị sau đây: Canada cung cấp một cánh tay robot dài 16,8m. Cánh tay này được sử dụng để tiến hành hoạt động lắp ráp cũng như bảo dưỡng trên trạm.

ESA xây dựng một phòng thí nghiệm điều áp cũng như phương tiện vận chuyển hậu cần. Nhật Bản cũng chế tạo một phòng thí nghiệm. Nga cung cấp 2 module nghiên cứu, một module sinh hoạt, một tấm pin mặt trời có thể cung cấp khoảng 20kw điện và phi thuyền Soyuz luôn thường trực trên trạm trong trường hợp khẩn cấp. Ngoài ra, Brazil và Italia đóng góp một số thiết bị cho ISS thông qua các thoả thuận với Mỹ.

(Minh Sơn - Tổng hợp)