Chất lượng nước tương: Quản lý không thống nhất, doanh nghiệp rối!
(VietNamNet) - Văn bản quản lý nhà nước không thống nhất, chậm xây dựng tiêu chuẩn sản phẩm, thông tin cập nhật chậm chạp... Doanh nghiệp Việt Nam thật sự bị làm khó!
Nhân viên Y tế của Trung tâm Y tế Dự phòng - Sở Y tế TP.HCM, đi kiểm tra cơ sở sản xuất nước mắm. (Ảnh: H.Cát)
Vào hôm 13/8, Trung tâm tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng Việt Nam (thuộc Tổng cục tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng - Bộ Khoa học & Công nghệ) và Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM đã tổ chức một hội nghị chuyên đề góp ý cho các dự thảo tiêu chuẩn quốc gia đối với sản phẩm nước tương.
Lần giở lại sự việc, thật đáng ngạc nhiên khi đây là lần đầu tiên một tiêu chuẩn đầy đủ cho sản phẩm nước tương mới được đem ra bàn thảo.
Tiêu chuẩn này, hiện đang là dự thảo có tên gọi là “Nước tương – yêu cầu kỹ thuật và phương pháp thử” mà trong đó, bao gồm yêu cầu chất lượng về mặt kỹ thuật đối với sản phẩm nước tương cũng như phương pháp kỹ thuật được áp dụng để xét xem sản phẩm có đạt yêu cầu kỹ thuật đặt ra không.
Quá chậm khi xây dựng tiêu chuẩn sản phẩm Tại Hội thảo, xét lại những việc đã qua, người ta mới ngớ người khi trong thời gian qua, các cơ quan Nhà nước luôn đi chậm trong quản lý và thiếu dự liệu trước những tình huống diễn ra... Ngay từ cuối những năm 2001, ngành Y tế TP.HCM đã phát hiện nước tương nhiễm bẩn chất 3-MCPD. Đến 2004, Viện Vệ sinh Y tế Công cộng TP.HCM lại tiếp tục phát hiện hàm lượng 3-MCPD trong 33/41 mẫu nước tương. Thế nhưng, mãi đến ngày 25/3/2005, Bộ Y tế mới ban hành Quyết định 11/2005/QĐ-BYT về ngưỡng của hàm lượng 3-MCPD không vượt quá 1mg/kg trong xì dầu, nước tương.... 4 tháng sau đó (7/2005), Bỉ cảnh báo có một số lô hàng nước tương xuất xứ từ Việt Nam có chứa 3-MCPD vượt ngưỡng cho phép. Đến đây, một nhu cầu đặt ra cả đối với nhà sản xuất nước tương, các cơ quan quản lý Nhà nước và các phòng xét nghiệm: Làm thế nào xác nhận có sự hiện diện của 3-MCPD trong nước tương cũng như xác định chính xác hàm lượng 3-MCPD có trong mẫu nước tương đưa kiểm nghiệm? Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật thuần túy mà còn là vấn đề pháp lý! Kết quả kiểm nghiệm sai do dùng các phương pháp thử khác nhau có thể đẩy doanh nghiệp đến chỗ bị phạt tiền, hủy lô hàng và gây ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu. Vậy mà, Bộ Y tế chỉ ra quy định hàm lượng 3-MCPD trong nước tương, trong khi đó, đến tháng 3/2007, Trung tâm tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng Việt Nam mới bắt đầu chuẩn bị xây dựng bộ Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) về nước tương. Dự kiến, sau khi đưa ra lấy ý kiến đóng góp rộng rãi từ doanh nghiệp trong khoảng thời gian từ tháng 6 - 8/2007, dự thảo TCVN về nước tương sẽ được Bộ Khoa học - Công nghệ (KH-CN) xem xét và công bố vào cuối năm 2007. Các doanh nghiệp được cho biết, có thể góp ý dự thảo TCVN về nước tương trực tiếp tại website của Trung tâm tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng Việt Nam (www.vsqc.org.vn).
Kiểm tra màu sản phẩm tại một cơ sở sản xuất nước mắm. Ảnh: H.Cát Trong khi đó, liên quan đến tiêu chuẩn thực phẩm, trên website của Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm - Bộ Y tế (vfa.gov.vn) chỉ thấy những thông tin được cập nhật… từ năm 2002! Website của Cục cũng chỉ giới thiệu được 15 TCVN liên quan đến sản phẩm sữa, thịt, rượu, bia nhưng lại không thấy có thông tin về nước chấm cũng như hàng ngàn sản phẩm khác đang lưu thông trên thị trường. Văn bản quản lý không thống nhất Trong thực tế, cho đến hiện nay, doanh nghiệp buộc phải đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn của TCVN 5107: 2003 về nước mắm soát xét lần thứ tư do Bộ KH-CN ban hành và “Danh mục tiêu chuẩn vệ sinh đối với lương thực, thực phẩm“ ban hành kèm theo Quyết định số 867/QĐ - BYT, ngày 4/4/1998 của Bộ Y tế. Tuy nhiên, điều dở khóc dở cười là, tiêu chuẩn của Bộ Khoa học & Công nghệ và quy định của Bộ Y tế có khi... kém "tương thích" nhau.
Chị Nguyễn Thị Kim Hồng, Doanh nghiệp nước mắm Liên Thành bức xúc, so sánh giữa hai bên, cứ quy định nào khó nhất là áp dụng cho doanh nghiệp. Ví dụ, theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5107: 2003, doanh nghiệp nước mắm chỉ cần kiểm nghiệm 4 kim loại nặng, còn Quyết định số 867/1998/QÐ-BYT của Bộ Y tế lại yêu cầu doanh nghiệp kiểm 8 kim loại nặng. Trong điều kiện sản xuất của các doanh nghiệp hiện nay, điều đó kém khả thi. Trong khi, muốn đạt được yêu cầu theo TCVN 5107:2003, doanh nghiệp phải mất ít nhất 3 năm để cải tạo nguồn nguyên liệu. Ông Phan Bảo Tâm - Cơ sở sản xuất nước tương Mê Kông, cũng thắc mắc, sắp tới đây, Trung tâm Y tế Dự phòng, các Chi cục Quản lý Thị trường các tỉnh... sẽ dựa vào văn bản chỉ đạo của Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm (Bộ Y tế) hay theo các bộ tiêu chuẩn TCVN mà Bộ KH-CN sẽ ban hành để kiểm tra sản phẩm của doanh nghiệp khi lưu thông trên thị trường? Theo ông Phạm Ngọc Dũng - Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Nước chấm TP.HCM: "Hiện nay, đây là một vấn đề khá mắc mớ. Tiêu chuẩn Việt Nam do Bộ Khoa học & Công nghệ ban hành và quy định của các Bộ khác còn lấn cấn với nhau. Lẽ ra, các Bộ phải làm việc với nhau để đưa ra tiêu chuẩn thống nhất cả về chất lượng sản phẩm và tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Nhưng các Bộ vẫn chưa làm được các chuyện này..."
Thế nhưng vào website nói trên, người ta thấy chỉ có mấy chữ "Góp ý Dự thảo TCVN" còn khi click vào thì không tìm thấy bất cứ văn bản dự thảo nào để xem qua và góp ý.
