Hỏi: Tôi 23 tuổi, lấy chồng hơn 4 năm nhưng vẫn chưa có con, đã chạy chữa nhiều nơi, làm nhiều xét nghiệm mà vẫn chưa tìm được nguyên nhân, điều trị chưa có kết quả. Tôi hành kinh không đều, tháng có tháng không, có khi 4 tháng mới có kinh một lần. Chồng tôi thử tinh trùng được 78 triệu/millilit, tỷ lệ khỏe 40%, yếu 25%. Liệu chúng tôi có thể có con?

Trả lời: Qua thư, chúng tôi thấy nguyên nhân muộn có thai của chị chủ yếu là do kém phóng noãn (rụng trứng) của chị. Kinh nguyệt của chị không đều và thưa quá, có khi 4 tháng mới có một lần thì có thể không phóng noãn.

Có nhiều nguyên nhân gây kinh thưa và không phóng noãn, nhưng hay gặp nhất là buồng trứng đa nang. Có đến 75% những trường hợp kinh thưa và không phóng noãn là do buồng trứng đa nang. Ðó là những trường hợp buồng trứng có nhiều nang noãn đang phát triển nhưng hầu như chẳng có nang nào phát triển được tới chín và phóng noãn.

Buồng trứng đa nang, ngoài những triệu chứng là kinh ít, kinh thưa hoặc vô kinh (mất kinh) còn hay có biểu hiện nam tính hóa, nghĩa là mọc lông, mọc râu kiểu nam giới, gọi chung là rậm lông. Chị liên hệ bản thân nếu thấy có tăng mọc lông thì nên đi khám phụ khoa, làm xét nghiệm nội tiết xem có chế tiết theo kiểu của buồng trứng đa nang không.

Song song với việc định lượng nội tiết, nên làm thêm siêu âm buồng trứng để xem có nhiều nang đang phát triển không. Nếu thấy có những hiện tượng trên, cần điều trị kích thích buồng trứng để cho một vài nang noãn phát triển tới chín, phóng noãn thì có thể có thai được.

Trước kia, một khi có chẩn đoán là buồng trứng đa nang thì phương pháp điều trị chủ yếu là cắt góc buồng trứng, tức là cắt bớt một phần của buồng trứng cho số nang giảm đi và số còn lại có thể phát triển được tới chín. Ngày nay, phần lớn người ta dùng thuốc để kích thích cho nang noãn chín. Thay vào cắt góc buồng trứng, trong nhiều trường hợp khi đang mổ nội soi, nếu phát hiện thấy buồng trứng đa nang người ta hay chọc đốt bớt nang noãn.

Còn về phía anh nhà, chúng tôi thấy tinh dịch đồ của anh bình thường, trước mắt không có chỉ định gì phải bơm tinh trùng cho chị (làm thụ tinh nhân tạo), trừ khi thầy thuốc thấy chị có phóng noãn nhưng cổ tử cung của chị không mở tốt và không chế tiết chất nhầy tốt. Khi ấy, có thể người ta phải lọc rửa cho sạch tinh trùng của anh ấy để bơm vào buồng tử cung cho chị, gọi là bơm tinh buồng tử cung mà trong chuyên môn gọi tắt của tiếng nước ngoài là IUI.

GS. Nguyễn Khắc Liêu, Sức khoẻ & Đời sống