Các nhà thiên văn tại Pháp và Thuỵ Sĩ vừa dò được thiên hà xa nhất từ trước tới nay. Được đặt tên là Abell 1835 IR1916, thiên hà này nằm cách Trái đất 13,23 tỷ năm ánh sáng và có từ khi vũ trụ vẫn ở thời kỳ trứng nước.

Một trong những thiên hà xa nhất.

Do ánh sáng từ thiên hà trên phải đi qua những vùng không gian rộng lớn trong 13,23 tỷ năm mới tới được Trái đất nên các nhà thiên văn quan sát được Abell 1835 IR1916 đúng như nó cách đây... 13,23 tỷ năm. Giới khoa học tin rằng vụ nổ lớn Big Bang cách đây chừng 13,7 tỷ năm đã sinh ra vũ trụ.

Thiên hà xa nhất này nằm trong chòm sao Virgo và theo thuật ngữ vũ trụ thì nó rất nhỏ. Nó nhỏ hơn ít nhất là mười lần và chỉ bằng 1/10.000 khối lượng Ngân Hà. Daniel Schaerer thuộc Đài thiên văn Geneva, một thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết thiên hà Abell 1835 IR1916 tăng thêm sức nặng cho lý thuyết về cách các thiên hà và sao trời hình thành sau vụ nổ Big Bang: từ chỗ là một hạt nhỏ, vũ trụ nổ tung trong một vài phần của một giây và trở nên mênh mang, chìm ngập trong bức xạ và nhiệt.

Phải mất khoảng 300 triệu năm, vũ trụ mới nguội lạnh và các vì sao bắt đầu hình thành từ hydro và heli. Vào lúc khởi đầu của vũ trụ, các thiên hà rất nhỏ, giống như một khối kiến tạo cơ bản. Sau đó, chúng bắt đầu kết hợp với nhau. Vũ trụ vẫn chật chội và các thiên hà thường xuyên "đụng" nhau. Thiên hà lớn nuốt chửng thiên hà bé để trở thành những thiên hà lớn hơn, giống như Ngân hà của chúng ta.

Ngân hà và Thái dương hệ.

Trước phát hiện này, thiên hà xa nhất cách Trái đất gần 13 tỷ năm ánh sáng. Điều đó có nghĩa là ánh sáng từ thiên hà đó phát ra khoảng 750 triệu năm sau vụ nổ lớn BigBang, so với 470 triệu năm của thiên hà Abell 1835 IR1916. Hãy tưởng tượng nếu vũ trụ là một người 75 tuổi, thiên hà mới được tìm thấy là vào hồi vũ trụ còn là một đứa trẻ hai tuổi rưỡi!

Để khám phá ra thiên hà Abell 1835 IR1916, các nhà khoa học đã sử dụng kính thiên văn cực lớn ở Đài quan sát Nam Âu, Chile, cũng như hình ảnh từ kính thiên văn vũ trụ Hubble và kính thiên văn Canada - Pháp - Hawaii trên núi Kea ở Hawaii. Thiên nhiên cũng đóng vai trò quan trọng trong khám phá này. Thiên hà mới này nằm sau một nhóm thiên hà tên là Abell 1835. Lực hấp dẫn của nó làm chệch hướng ánh sáng tới Trái đất của Abell 1835 IR1916, phóng đại IR1916 ít nhất là 25 lần.

Albert Einstein là nguời đầu tiên dự đoán tiến trình phóng đại bằng thuyết tương đối rộng. Tiến trình đó được gọi là ''thấu kính hấp dẫn''. Có nhiều thiên hà, khí và vật chất tối tập trung trong nhóm thiên hà Abell 1835 tới mức chúng làm chệch hướng ánh sáng, hành động như một thấu kính.

Minh Sơn (theo AP)