Có vị hoàng đế nổi tiếng lừng lẫy khắp toàn cầu nhờ những chiến công hiển hách của mình. Nhưng cũng có vị hoàng đế được biết đến nhờ... một đồng xu. Đó chính là Domitianus, vị hoàng đế bí ẩn của La Mã.

Chỉ có hai đồng xu còn sót lại mang hình Domitianus.

Trong số các hoàng đế La Mã, chưa có ai để lại ít thông tin về cuộc đời của mình cho hậu thế như Domitianus. Chính vì vậy, ngay cả một số nhà nghiên cứu sử học cũng tỏ ra nghi ngờ về khả năng tồn tại của một ông vua như thế trong lịch sử. Theo Richard Abdy, người quản lý bộ sưu tập tiền xu La Mã tại Viện Bảo tàng Anh, chỉ có hai thông tin khá mờ nhạt về Domitianus: một vị tướng cao cấp trong quân đội La Mã và bị hoàng đế Aurelian khép vào tội mưu phản.

Tuy nhiên, ngay cả những thông tin nói trên cũng không phải là chuẩn xác, khi các nhà khảo cổ học tìm thấy một đồng tiền xu in hình Domitianus trên đó. Điều này chứng tỏ rằng ông là một hoàng đế thực thụ, đã từng tồn tại và cai trị đế quốc La Mã, trở thành sự thách thức lớn đối với vị trí hoàng đế trong thời kỳ ly loạn đầu những năm 270 sau CN, hay còn gọi là đế chế Gaulois.

Mặc dù đồng xu được phát hiện trong một kho tiền cổ La Mã hồi tháng 4 năm ngoái, Domitianus chỉ mới được nhận diện trong mấy ngày gần đây. Đồng xu nằm lẫn trong khoảng 5.000 đồng tiền cổ La Mã, trong một chiếc bình có từ thế kỷ III tại nông trại ở Oxfordshire (miền Nam nước Anh). Đây là đồng xu thứ hai, sau khi đồng xu thứ nhất mang hình Domitianus được phát hiện tại thung lũng Loire (Pháp) năm 1900.

Khánh Hà (Theo Discovery)