Các nhà nghiên cứu tại Mỹ đã đưa ra danh sách những loài động vật sẽ được giải mã gien trong thời gian tới: thú có túi ô-pốt, bốn loại nấm, ba loài giun tròn và một loài bọ cánh cứng. Thú có túi ô-pốt Nam Mỹ, máu xám và đuôi ngắn, sẽ là động vật có túi đầu tiên được giải mã gien.

Thú có túi ô-pốt.

Những "ứng viên" trên sẽ gia nhập câu lạc bộ các loài đã được giải mã gien: con người, chuột, ong mật, ruồi giấm, chó và nhiều động vật khác. Bằng cách so sánh bộ gien của những loài đó, giới khoa học hy vọng biết được nhiều thông tin hơn về sự phát triển và bệnh tật của con người.

Francis Collins, giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc gia về Gien người (Maryland, Mỹ), cho biết: ''So sánh gien người với gien các sinh vật khác cho phép chúng ta nhận ra các vùng tương đồng và khác biệt, dẫn tới những manh mối liên quan tới cấu trúc và chức năng của gien người. Nó cũng sẽ giúp chúng ta hiểu cơ chế kiểm soát sự thể hiện của gien''.

Công việc sẽ bắt đầu vào năm nay tại năm trung tâm nghiên cứu ở Mỹ, do Viện Sức khoẻ Quốc gia tài trợ. Cùng lúc, các nhà khoa học sẽ tiếp tục hoàn tất việc giải mã gien của nhiều động vật khác, gồm nhím biển tím, tinh tinh, chuột và bò. Thú có túi ô-pốt tại Nam Mỹ sẽ được giải mã gien do có vị trí đặc biệt trong cây tiến hoá. Nó và con người bắt nguồn từ một tổ tiên chung cách đây khoảng 130 triệu năm - chừng 55 triệu năm trước khi chuột đi con đường riêng của chúng và khoảng 200 triệu năm sau khi chim phân nhánh.

Bọ cánh cứng hại lúa mì.

Ô-pốt Nam Mỹ có thể tiết lộ một số thông tin về tiến trình tiến hoá trên. Nó cũng sẽ giúp các chuyên gia nghiên cứu những giai đoạn phát triển sơ khai. Ô-pốt chào đời sau thời kỳ thai nghén khoảng 12 ngày. Con non hói đầu, chưa mở mắt, bò vào túi bảo vệ của mẹ để hoàn tất quá trình phát triển. Ô-pốt cũng là một "mô hình" tốt để nghiên cứu ung thư da ác tính. Chúng là loài động vật duy nhất trong phòng thí nghiệm phát triển ung thư da ác tính sau khi tiếp xúc với bức xạ tử ngoại.

Với những thông tin về di truyền của ô-pốt, các nhà khoa học có thể tìm ra cơ sở của bệnh ung thư da ác tính và nghiên cứu các phương pháp điều trị mới. Còn đối với các sinh vật khác, bộ gien sơ khai của nấm sẽ giúp con người hiểu những tiến trình sinh học cơ bản mà không thay đổi khi tiến hoá. Hiểu biết về bộ gien của bọ cánh cứng hại lúa mì có thể mở ra phương pháp khống chế thói phàm ăn của loài sâu hại này. Giun tròn, một sinh vật có thể tái tạo toàn bộ cơ thể từ một đoạn đứt lìa, sẽ mang tới những hiểu biết mới về tái tạo mô.

Minh Sơn (theo Nature)