Các nhà khoa học Mỹ vừa thông báo một sự kiện kỳ thú: Ngôi sao AU Microscopium (hay AU Mic) cách Trái đất 33 năm ánh sáng có lẽ đang sinh ra những hành tinh mới ở khoảng cách đủ gần để chúng ta có thể chứng kiến.

Sao "Chú Lùn Đỏ".

Họ đã quan sát được một quầng bụi đang quay theo quỹ đạo quanh ngôi sao này. Giới thiên văn cho rằng quầng bụi trên giống quầng bụi mà từ đó Thái dương hệ hình thành. Bên trong quầng bụi là một vạt trong - dấu hiệu cho thấy một hành tinh đã bắt đầu hình thành và hút một số bụi.

Michael Liu thuộc ĐH Hawaii, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết: ''Bụi biến mất khỏi vùng trong của AU Mic là dấu hiệu rõ ràng về một hành tinh đang quay. Hành tinh đó cuốn sạch bụi ở các vùng phía trong (bụi tích tụ để hình thành hành tinh), chỉ để lại bụi ở vùng ngoài''. Liu và đồng nghiệp đã sử dụng kính thiên văn trên đỉnh núi Kea ở Hawaii để tìm ra hệ hành tinh non trẻ này. Họ rất vui vì nó ở gần Trái đất.

Một năm ánh sáng là khoảng cách ánh sáng đi trong một năm và 33 năm ánh sáng đủ gần để các nhà khoa học quan sát AU Mic kỹ hơn bằng kính thiên văn vũ trụ Hubble, hoặc các kính thiên văn khác dưới mặt đất. Liu nói: ''Chúng tôi biết các hành tinh ngoài Thái dương hệ rất phổ biến, th61 nhưng cách chúng hình thành vẫn là một điều bí ẩn. Do AU Mic gần Trái đất nên chúng ta có cơ hội quan sát quá trình hình thành này một cách chi tiết''.

Theo nhóm nghiên cứu, AU Mic còn rất trẻ, chỉ khoảng 12 triệu năm tuổi so với tuổi đời 4,6 tỷ năm của Mặt trời. Những gì mà họ nhìn thấy phù hợp với các lý thuyết về cách sao và hành tinh hình thành: sao hình thành trước tiên và một quầng bụi bao quanh dần tích tụ thành các hành tinh. Thật không may là con người không thể đi ngược thời gian để quan sát Thái dương hệ. Tuy nhiên, bằng cách nghiên cứu các ngôi sao còn rất trẻ này, chúng ta có thể hiểu được cách các hành tinh đang hình thành quanh chúng. Do đó, chúng ta gián tiếp biết được nguồn gốc của Thái dương hệ.

Nhóm nghiên cứu đã nhìn vào ánh sáng hồng ngoại để thu thập những thông tin mà mắt thường không thể thấy được. Ánh sáng hồng ngoại phân tán quanh một ngôi sao được tạo ra bởi các hạt bụi từ sao chổi và các vụ va chạm thiên thạch. AU Mic là một ngôi sao "Chú Lùn Đỏ", phổ biến nhất trong vũ trụ. Sao "Chú Lùn Đỏ" chiếm khoảng 85% tổng số các vì sao. Sao AU Mic mờ và đỏ hơn so với Mặt trời. Do vậy, mọi hành tinh quay quanh nó chắc chắn sẽ... lạnh.

Sao "Chú Lùn Đỏ" là một loại sao nhỏ, tương đối mát, thuộc loại quang phổ K hoặc M. Đường kính và khối lượng của chúng nhỏ hơn 30% so với Mặt trời. Nhiệt độ bề mặt chưa tới 3.500 độ K. Chúng phát ra ít ánh sáng, thỉnh thoảng chỉ bằng 1/10.000 lượng ánh sáng Mặt trời phát ra. Do tốc độ đốt hydro chậm nên tuổi thọ của sao "Chú Lùn Đỏ" rất dài - từ hàng chục tỷ năm tới hàng nghìn tỷ năm. Sao "Chú Lùn Đỏ" không thể tạo ra phản ứng tổng hợp helium nên không thể trở thành những khối cầu đỏ khổng lồ. Chúng chỉ chậm chạp co lại và nóng dần lên cho tới khi mọi hydro bị đốt hết. Sao "Chú Lùn Đỏ" gần Mặt trời nhất là sao Proxima Centauri.

Minh Sơn (theo Reuters)