Hôm nay 26/2, Iran đã cho giết gà tại 2 trang trại ở miền Bắc do nghi ngờ có dịch cúm. Cùng lúc, các quan chức từ hơn 20 quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam, đã tới Bangkok (Thái Lan) để thảo luận về tác động của dịch cúm gia cầm. Cũng hôm nay, WHO thông báo sẵn sàng đi vào thử nghiệm và sản xuất một loại vắc-xin mẫu ngừa virus H5N1 trên quy mô nhỏ kể từ cuối tháng 3 tới.

Chống cúm gia cầm: "Sẽ lâu dài hơn chúng ta tưởng"

Các nhà chức trách Iran đã ra lệnh giết gà tại hai trang trại ở miền Bắc sau khi phát hiện trường hợp cúm gia cầm khả nghi đầu tiên. Một trang trại nằm ở Birjand (Đông Bắc) và trang trại còn lại nằm ở Takestan (Tây Bắc).

Theo các quan chức y tế Iran, điều tra ban đầu cho thấy virus cúm gia cầm ở hai trang trại trên không giống như virus H5N1 tại các nước châu Á. Đài Phát thanh quốc gia Iran đưa tin các quan chức y tế hứa sẽ bồi thường cho nông dân.

Trong khi đó, hiện nay nhiều quốc gia có dịch cúm gia cầm đang chuyển trọng tâm từ việc kiểm soát virus H5N1 sang phục hồi ngành gia cầm từng mang lại nhiều lợi nhuận.

Hội nghị Bangkok 26/2: Một trong những điểm yếu là thiếu nguồn lực giám sát bệnh ở động vật!

FAO ghi nhận chiến dịch giết gà hàng loạt tại các nước bị ảnh hưởng nặng nhất, đặc biệt là Việt Nam và Thái Lan, đã làm giảm số đợt dịch mới. Tuy vậy, FAO khuyến cáo hạn chót mà nhiều chính phủ trong khu vực đặt ra để ngăn chặn dịch cúm gia cầm vào cuối tháng này là không khả thi. FAO kêu gọi các nước tiếp tục tiến hành kiểm dịch và cải thiện khâu giám sát. Tổ chức này đã gửi các chuyên gia tới Campuchia, Việt Nam, Lào, Trung Quốc, Pakistan và Thái Lan để đánh giá tình hình cũng như giúp giải quyết dịch bệnh.

Bjorn Melgaard, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Thái Lan, cũng có cùng quan điểm: ''Rõ ràng là dịch cúm hiện nay chưa được kiểm soát. Mỹ phải mất 2 năm mới dập được dịch cúm gia cầm vào những năm 1990. Sức khoẻ của con người vẫn bị đe doạ chừng nào virus cúm còn tồn tại trong môi trường''.

Nhật Bản, Iran và Campuchia là các quốc gia mới nhất đang cho điều tra về nghi vấn bùng phát (hay tái phát) các đợt dịch cúm gia cầm.

Tại cuộc họp tại Bangkok, các quốc gia sẽ cố tìm ra những điểm yếu trong cuộc chiến chống dịch cúm gia cầm. Các chuyên gia đã chỉ ra một trong những điểm yếu: Thiếu nguồn lực giám sát bệnh ở động vật trong khu vực. Tổ chức Sức khoẻ Động vật Thế giới (OIE) đã kêu gọi mỗi quốc gia thành lập một mạng lưới các nông dân được đào tạo về nhiều loại bệnh dịch và được các nhân viên thú y giám sát. Nông dân phải đóng vai trò lớn hơn trong việc dò và thông báo bệnh dịch.

Tại hội nghị, Teruhide Fujita, đại diện tại khu vực của OIE, phát biểu: ''Chi phí của việc đầu tư này chẳng đáng kể so với những tổn thất nặng nề do các đợt dịch bệnh gây ra''. Các nhà tài trợ sẽ bị gây áp lực ngay ở hội nghị để trợ giúp chính phủ một số nước như Việt Nam, Lào, Campuchia chi trả cho những hoạt động giết gia cầm và phục hồi hàng nghìn trang trại nhỏ. Các chuyên gia cũng cho biết: Tới nay, cách chống bệnh hiệu quả nhất là giết gia cầm. Tuy nhiên, biện pháp này có thể làm đời sống của nông dân nghèo khó khăn hơn nếu họ không được giúp đỡ.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gà lớn thứ tư trên thế giới, hàng nghìn nông dân từng kiếm được trung bình 300 USD/tháng hiện đã lâm vào cảnh nợ nần chồng chất do bồi thường của chính phủ không bù được toàn bộ thu nhập bị mất.

Ngay khi tình hình khẩn cấp chấm dứt, các nước bị ảnh hưởng sẽ cần trợ giúp về tài chính và kỹ thuật để cải tiến cách chăn nuôi vốn không thay đổi trong hàng thế kỷ. Chính cách chăn nuôi đó đã phần nào gây ra cuộc khủng hoảng hiện nay. He Changchui, phó tổng giám đốc FAO nói: ''Đây là lời kêu gọi gửi tới các nhà tài trợ. Cuộc chiến chống dịch cúm gia cầm sẽ diễn ra lâu hơn chúng ta tưởng, và sẽ cực kỳ tốn kém''.

Tháng 9, vắc-xin ngừa cúm gia cầm ở người?

Phát biểu tại một cuộc họp báo quốc tế ở Bangkok, Bjorn Melgaard, đại diện của WHO tại Thái Lan, thông báo một loại vắc-xin mẫu ngừa cúm gà H5N1 ở người sẽ bắt đầu được thử nghiệm và sản xuất trên quy mô nhỏ vào cuối tháng 3/2004. Ông nói: ''Tôi có thể thông báo rằng công việc nghiên cứu, bào chế vắc-xin diễn ra theo đúng kế hoạch. Các phòng thí nghiệm của chúng tôi đang làm việc tích cực để bào chế vắc-xin mới. Chúng tôi hy vọng trong vài tuần tới, giai đoạn thiết kế sẽ được hoàn tất. Vắc-xin mẫu sẽ được sản xuất trên quy mô nhỏ để phục vụ khâu thử nghiệm độ an toàn và hiệu quả''.

Theo người phát ngôn của WHO, tiến trình thử nghiệm bắt đầu vào tháng 3 và kéo dài ít nhất là tới tháng 9. Người phát ngôn này nói: ''Vào tháng 9, chúng ta có thể sẵn sàng sản xuất vắc-xin ngừa cúm gia cầm ở người nếu có nhu cầu, nghĩa là nếu có nhiều đợt dịch nữa xảy ra ở người''. Vắc-xin mẫu trên là kết quả nghiên cứu của một mạng lưới các nhà khoa học toàn cầu. Khi thế giới cần vắc-xin này, nó sẽ được cung cấp cho các nhà chức trách ở mỗi nước và WHO sẽ giúp các quốc gia nghèo mua lượng vắc-xin cần thiết.

Ban đầu, nguồn cung cấp sẽ bị thiếu hụt. Do đó, WHO sẽ giúp các nước thành viên mua chúng để tiêm cho nhóm dân cư có nguy cơ mắc bệnh, bao gồm những người làm việc trong ngành gia cầm, y tế và các nhóm dễ nhiễm virus. Còn nhớ hồi đầu tháng này, WHO cho biết việc thiếu... chồn sương để thử nghiệm độ an toàn của vắc-xin đã làm chậm kế hoạch phát triển một chút.

Minh Sơn (tổng hợp)