Theo những số đo của Kính thiên văn vũ trụ Hubble, năng lượng tối bí ẩn, đang đẩy vũ trụ giãn ra, dường như là loại lực không đổi mà Albert Einstein từng dự đoán. Loại lực này là một dạng năng lượng lạ, tác động theo cách đối lập với lực hấp dẫn.

Đâu là năng lượng tối?

Năng lượng tối làm cho các thiên hà trong vụ trụ di chuyển ra xa nhau với tốc độ ngày càng tăng. Einstein đã gọi lực này là ''hằng số vũ trụ''. Lý thuyết của ông cho rằng sự tồn tại của năng lượng tối là để làm cho vũ trụ cân bằng với lực hấp dẫn bình thường và làm cho nó khỏi tự sụp đổ.

Cuối cùng, Einstein đã bác bỏ lý thuyết này và coi đó là sai lầm lớn nhất của ông. Tuy nhiên, những quan sát về các vụ nổ siêu tân tinh hay những ngôi sao xa nổ tung cách đây từ lâu, đã tăng thêm tính tin cậy của lý thuyết trên. Các nhà khoa học hiện biết rằng năng lượng tối làm vũ trụ giãn ra và tăng tốc độ. Nó chiếm khoảng 70% vũ trụ.

Điều giới khoa học chưa rõ là liệu năng lượng tối có ổn định hay không. Nếu nó trở nên mạnh hơn theo thời gian, các thiên hà, sao, hành tinh và cuối cùng là nguyên tử sẽ bị kéo giãn. Các nhà lý thuyết gọi hiện tượng đó là ''sự xé rách lớn''. Nếu năng lượng tối yếu dần, các thành phần trên sẽ bị kéo lại gần nhau và hiện tượng đó được gọi là ''cú va chạm lớn''.

Những quan sát mới nhất của Hubble, được công bố vào hôm qua 20/2, cho thấy năng lượng tối là hằng số (không đổi), đúng như Einstein dự đoán. Adam Riess thuộc Viện Khoa học Kính thiên văn vũ trụ ở Mỹ cho biết: ''Hiện chúng tôi tin tưởng gấp hai lần trước kia rằng hằng số vũ trụ của Einstein là thật, hoặc ít nhất năng lượng tối dường như không đang thay đổi đủ nhanh để dẫn tới sự tuyệt diệt của vũ trụ''. Ngay cả khi lý thuyết trên của Einstein là sai, năng lượng tối sẽ không làm vũ trụ tiêu tan ít nhất là trong khoảng 30 tỷ năm nữa.

Kết luận mới nhất này bắt nguồn từ những số đo về vô số vụ nổ siêu tân tinh trong vũ trụ. Những vụ nổ này xảy ra khi vũ trụ mới được 7 tỷ năm tuổi. Hiện tuổi của vũ trụ là gần 14 tỷ năm. Độ sáng của một loại vụ nổ siêu tân tinh nhất định cho phép các nhà khoa học đo được tốc độ giãn nở của vũ trụ vào những thời điểm khác nhau trong quá khứ. Tốc độ giãn nở đó lại cho phép họ đo mọi sự thay đổi về sức mạnh của năng lượng.

Các nhà khoa học cho biết cần tiếp tục nghiên cứu để chứng tỏ năng lượng tối quả là một lực không đổi. Tuy nhiên, việc NASA quyết định không sửa chữa kính thiên văn Hubble có nghĩa là nghiên cứu sẽ bị gián đoạn cho tới khi kính thiên văn mới được chế tạo và phóng vào vũ trụ.

Minh Sơn (theo AP)