Các nhà khoa học Mỹ vừa phát hiện ra một loài sứa mới dưới đáy biển sâu California. Với thân mình hình chuông và bốn cánh tay thịt, con vật trong suốt này xứng đáng được ghi tên thành một phân loài mới: Stellamedusa ventana.

Stella đã trở thành phân họ thứ 8 của loài sứa.

Ban đầu, con sứa được những người phát hiện ra nó đặt tên là "Bướu" vì khắp mình nó được bao phủ bằng những cái bướu tí hon. Tuy nhiên, về sau cái tên được giới khoa học thống nhất lại là Stellamedusa ventana. Theo Kevin Raskoff, tác giả của phát hiện kỳ thú này, "stella" (tinh tú) dùng để chỉ màu sắc trắng xanh và những cánh tay dài của nó trông giống một ngôi sao băng, "medusa" là tên thường dùng để chỉ loài sứa nói chung, còn "ventana" là tên của chiếc tàu ngầm robot quay được những hình ảnh đầu tiên về "Bướu".

Điểm đặc biệt khác thường của Stella là nó có cánh tay, thay vì xúc tu như đồng loại. Bốn cánh tay nhô ra từ phần thân hình chuông, có chức năng như một cặp môi kéo dài dùng để lùa thức ăn về miệng. Các bướu trên mình nó được tạo thành từ những cụm tế bào gai độc, giúp con vật bắt mồi một cách dễ dàng. Nhờ những khác biệt về mặt cấu trúc cơ thể và hành vi của nó, con sứa xứng đáng được xếp vào một phân loài mới, nâng tổng số phân loài của loài sứa lên con số 8. Từ cái tên Stellamedusa, phân họ mới được đặt tên là Stellamedusinae.

Là một nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu Thuỷ sinh Vịnh Monterey (California, Mỹ), Raskoff đã cùng với đồng nghiệp George Matsumoto chờ đợi 13 năm trời sau lần đầu tiên phát hiện ra sinh vật lạ này. Trong một lần lặn biển, Raskoff và Matsumoto bắt được một con Stella còn sống. Họ mang nó về phòng thí nghiệm, cho ăn tôm và mực xắt nhỏ. Họ quan sát thấy rằng, ban đầu con vật không động đến thức ăn, nhưng sau đó dùng bướu để giữ từng mảnh thức ăn rồi đưa vào miệng bằng bốn cánh tay dài. Bướu của Stella cũng khá đặc biệt: rộng 10cm và dài tới 20cm, chứa chất độc để săn bắt những con mồi tương đối lớn.

Giải thích về sự trì hoãn của mình, hai nhà khoa học nói rằng họ muốn thu thập thêm nhiều thông tin trước khi công bố rộng rãi phát hiện của mình trước toàn thể giới khoa học. Kể từ lần đầu tiên đến nay, hai nhà khoa học chỉ nhìn thấy loài sứa lạ đúng 7 lần, trong đó có 5 lần ở vịnh Monterey và 2 lần ở vịnh California, cách xa nhau hàng ngàn kilomet. Cho đến nay, không ai có thể khẳng định về sự hiện diện của Stella ở một địa điểm nào khác.

Sứa Stella sống ở độ sâu 150-550m dưới đáy biển, nơi ánh sáng mặt trời không thể rọi tới được. Vương quốc bóng tối của đại dương là nơi nhiều loài sứa và động vật nhuyễn thể cư ngụ. Theo nhận định của Claudia Mills thuộc Phòng thí nghiệm Friday Harbor tại ĐH Washington, đây là loài cực hiếm hoặc ít có người để ý đến chúng, bởi vì khi mắc lưới đánh cá, sứa thường bị dây lưới cắt ra thành từng mảnh nhỏ nên rất khó nhận dạng.

Khánh Hà (Theo Nature)