Thời Trung cổ, các nhà khoa học quân sự đã chế tạo được máy bắn đá - loại vũ khí khổng lồ có sức công phá khủng khiếp. Nghiên cứu gần đây của TS Serafina Cuomo thuộc Trường Cao đẳng Hoàng gia Anh cho thấy ngày xưa, họ đã biết kết hợp cả toán học và kỹ thuật máy móc khi thiết kế loại vũ khí này.

Cỗ máy này có thể bắn tảng đá nặng tới 80kg vào thành địch.

Trong chiến tranh, vũ khí luôn chiếm một vị trí quan trọng đối với các phe tham chiến, là chìa khóa dẫn tới chiến thắng. Đầu thế kỷ IX, máy bắn đá ra đời với khả năng tàn phá vô địch: chúng được dùng để bắn những tảng đá lớn vào thành luỹ, thậm chí vào hàng ngũ quân địch. Những cỗ máy "tinh vi" có thể bắn được tảng đá nặng tới 80kg qua một khoảng cách đáng kể tới mục tiêu. Trước khi con người phát minh ra thuốc súng, máy bắn đá là thứ vũ khí mạnh nhất. Hơn nữa, tuổi thọ của một cỗ máy có thể kéo dài tới 20 năm.

Tiền thân của máy công thành là loại vũ khí tương tự như cái nỏ, thường được đeo ở bụng nên có tên gọi là "cung bụng" để phân biệt với cung dài. Bắn cung là một trong những trò thể thao thông dụng của người Hy Lạp cổ, dùng để huấn luyện quân đội. Về sau, người Hy Lạp cải tiến "cung bụng" thành loại nỏ lớn, mạnh hơn, sử dụng mũi tên lớn hơn. Loại nỏ này trông giống như một cái cung lớn, được đặt trên giá đỡ, có dây tời để kéo căng cánh nỏ và phóng đạn. Trong các loại nỏ cải tiến, nỏ xoắn là loại có cấu trúc phức tạp hơn cả. Sức mạnh của nó tập trung ở cuộn dây thừng hoặc gân động vật được xoắn chặt. Khi cuộn dây được kéo căng và buông ra, cuộn dây sẽ xoắn ngược trở lại mạnh khủng khiếp, làm sức bật của đạn mạnh hơn nhiều so với các loại nỏ khác.

Với những quả cầu lửa như thế này, máy bắn đá trở thành nỗi kinh hoàng cho quân địch.

Mọi kiến thức hình học, vật lý học, thống kê học, cơ khí học và khí lực học đều được vận dụng vào việc thiết kế máy bắn đá. Mỗi bộ phận của máy đều phải cân xứng với kích thước của đạn, đặc biệt là khối lượng và độ dài của đạn phải cân xứng với độ lớn của dây xoắn.

Ngoài ra, các nhà thiết kế còn phải sử dụng toán học và hình học để lập bảng tính tỉ lệ cho từng bộ phận, sao cho kỹ sư có thể hiểu được thông số kỹ thuật một cách nhanh chóng, giảm đáng kể thời gian xây dựng. Bên cạnh đó, chuyên gia nghiên cứu máy bắn đá của các nước láng giềng còn thường xuyên gặp mặt nhau để thảo luận và trao đổi kinh nghiệm, tương tự như... mô hình hội thảo khoa học ngày nay!

Bạn thấy "các cụ" ngày xưa có tiên tiến không?

Khánh Hà (Theo ABC)