Hôm qua (1/2), Bộ Nông nghiệp Trung Quốc công bố thêm 5 khu vực nghi có dịch cúm gà. Đó là thành phố Vĩnh Khang ở tỉnh Chiết Giang, thành phố Di Thường ở tỉnh Hồ Bắc, huyện Thành Công ở tỉnh Vân Nam, huyện Bình Vũ ở tỉnh Hà Nam và khu tự trị Tân Cương Duy Ngô Nhĩ.

Một nhân viên đang phun thuốc tiệt trùng tại một trang trại ở Thượng Hải.

Chính quyền các địa phương đã bắt đầu cho giết gà và tiến hành các biện pháp kiểm dịch bắt buộc tại các khu vực trên. Theo Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, tình hình đã được kiểm soát và không có người nào nhiễm bệnh. Bộ đã cử lực lượng đặc nhiệm tới 5 khu vực trên để giúp chính quyền địa phương, đồng thời thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Nông lương LHQ (FAO). Mẫu gà chết đã được gửi tới Phòng Thí nghiệm Cúm Quốc gia để xét nghiệm.

Cho tới nay, Trung Quốc đã chính thức khẳng định cúm gà tại khu tự trị Choang (Quảng Tây), thành phố Ngũ Cương (Hồ Nam) và thành phố Vũ Huyệt (Hồ Bắc). Trong khi đó, thành phố Thượng Hải, tỉnh An Huy và tỉnh Quảng Đông cùng thông báo một số gia cầm chết do nghi ngờ nhiễm cúm gà. WHO cho biết khả năng ngăn chặn và kiểm soát cúm gà của Trung Quốc đang giảm dần và kêu gọi nước này cải thiện việc phát hiện cũng như xử lý bệnh dịch.

Tin tức về 5 vùng mới bị nghi ngờ có dịch cúm gà được đưa ra sau khi Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo tuyên bố một kế hoạch khẩn cấp 8 điểm. Điểm thứ nhất là lệnh cho các vùng bị ảnh hưởng cung cấp thông tin công khai, kịp thời và chính xác. Kế hoạch cũng kêu gọi tăng cường các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, lập quỹ bồi thường cho nông dân, đẩy mạnh việc nghiên cứu virus cũng như giám sát chặt chẽ các trại gia cầm. Thêm nhiều trạm kiểm dịch động vật sẽ được thiết lập và Trung Quốc sẽ giám sát chặt chẽ hoạt động xuất nhập khẩu gia cầm.

Kế hoạch trên nhằm tránh một cuộc khủng hoảng trong quan hệ công chúng như đã xảy ra ở Thái Lan và Indonesia (chính phủ hai nước này đã bị chỉ trích do che đậy thông tin về dịch cúm trong nhiều tháng). Roy Wadia, người phát ngôn của WHO tại Bắc Kinh, cho biết kế hoạch này của Trung Quốc là đúng đắn và mang tính khẩn cấp. Tuy vậy, ông Wadia vẫn nói: "Còn phải chờ xem liệu nó có được thực thi hay không''.

WHO cũng đề nghị các quốc gia trên toàn thế giới nên dự trữ các loại thuốc chống virus cúm như Tamiflu để đề phòng cúm gà hiện nay lây lan giữa người và người.

H5N1 lan truyền giữa người và người?

Vịt được giao cho một nhà hàng ở tỉnh Hồ Bắc vào ngày 1/2.

Cùng lúc đó, người phát ngôn của WHO tại Việt Nam cho biết hai chị em gái người Việt Nam nhiễm cúm gà từ người anh trai (ở Thái Bình) có thể là "trường hợp đầu tiên virus cúm truyền từ người sang người trong phạm vi hẹp''.

Virus lây truyền giữa người và người trong phạm vi hẹp không phải là nguy cơ thực sự. Điều khiến các chuyên gia lo ngại chính là virus H5N1 đột biến (mang cả gene của virus cúm gà và virus cúm thông thường ở người) thành một dạng có thể dễ dàng lây lan từ người sang người. Vẫn chưa có bằng chứng về sự xuất hiện của một dạng virus đột biến. Các nhà khoa học khuyến cáo lợn cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giúp virus cúm lây từ gia cầm sang người.

36 tỉnh ở Thái Lan có dịch

18,4 triệu gia cầm đã bị giết tại Thái Lan. Tuy nhiên, bất chấp nỗ lực này, cúm gà đã tràn tới 4 tỉnh nữa tại nước này, nâng tổng số tỉnh bị ảnh hưởng lên 36, trong đó có Thủ đô Bangkok. Ngoài 2 cậu bé 6 tuổi bị chết do nhiễm virus cúm gà, một em bé nữa đang ở trong tình trạng nguy kịch. Thêm 14 người khác, bao gồm 7 người đã tử vong, bị nghi nhiễm cúm gà.

Theo WHO, tỉ lệ tử vong cao của trẻ em vì cúm týp A có thể do 3 nguyên nhân chính: thứ nhất, do trẻ không có sức đề kháng H5N1 trong khi cơ thể người trưởng thành đã phơi nhiễm với virus trong nhiều năm và dần dần hình thành khả năng kháng virus. Nguyên nhân thứ hai: trẻ em chơi đùa trong các khu vực bẩn gần đàn gia cầm và tiếp xúc với phân của gia cầm. Nguyên nhân thứ ba là khi bắt đầu thống kê con số người nhiễm bệnh, các nhà điều tra thường,,, tới các Viện nhi.

Đài Loan cũng... chậm trễ tiết lộ thông tin

Chính quyền Đài Loan cho biết sẽ tăng cường việc xét nghiệm cúm gà sau khi có những lời chỉ trích các nhà chức trách phản ứng chậm chạp và thờ ơ khi phát hiện một dạng cúm gà ở vịt chết vào tháng trước. Theo tuyên bố của Hội đồng Nông nghiệp Đài Loan, thanh tra đã phát hiện cúm vào đầu tháng 12/2004 song không đưa chúng đi xét nghiệm cho tới ngày 14/1.

Tuyên bố trên được đưa ra vài giờ sau khi chính quyền Đài Loan cho biết giáo viên sẽ bắt đầu kiểm tra thân nhiệt của học sinh để ngăn chặn virus cúm kết hợp với các dạng khác để hình thành một dạng mới, có thể lây lan giữa người và người. Biện pháp này sẽ được tiến hành cho tới khi dịch cúm tại châu Á kết thúc. Hiện Đài Loan chỉ bị ảnh hưởng bởi dạng virus ôn hoà H5N2 song nguy cơ H5N2 đột biến thành H5N1 sẽ tăng lên nếu số ca cúm gà gia tăng tại các trang trại.

Một điều đáng lo ngại nữa là nhiều trang trại gia cầm nằm gần trại lợn, do đó tăng khả năng lợn nhiễm virus H5N2. Lợn cũng có thể nhiễm virus cúm người. Nếu lợn nhiễm cả hai dạng virus cùng một lúc, các virus cúm gà và người sẽ trao đổi gene (tái tổ hợp) và dễ dàng lây sang người từ lợn.

Minh Sơn (Tổng hợp)